[bjkqoliq.qız]

Beşiktaş tarih boyunca birçok adla anılmıştır. Bunun temel nedeni Osmanlı dönemine kadar sürekli bir yerleşim yeri kimliği kazanamamasıdır. Dolayısıyla zaman içinde çeşitli olaylara, buradaki önemli yapılara ya da anıtlara göre adlar almıştır. Tarihin söylenceyle karıştığı ilkçağdan kalan adı İasonion'dur. MS 2-3. yy'da kaleme alındığı sanılan Anaplus Bosporu (Boğaziçi'ne Yolculuk) adlı kitapta geçen söylenceye göre "altın post"u aramak amacıyla Teselya kıyılarından Karadeniz'e yelken açan Argonotlar İstanbul Boğazı'nda karaya ayak bastıkları ilk yere önderleri İason'un adını vermişlerdir. İasonion denilen yerin bugünkü Dolmabahçe Sarayı'nın kapladığı alan olduğu sanılıyor. Beşiktaş Bizansların I.Leon döneminde burada yaptırılan Ayios Mamas Sarayı'ndan ötürü bu adla anılmaya başlandı. 10. yy'a kadar Ayios Mauası adını taşıyan Beşiktaş geç Bizans kaynaklarında Zeukta Kionia (İkiz Sütun) ve yaygın olarak da Diplokionion (Çifte Sütunlar) olarak geçer. Bizans yönetiminin İstanbul'u sürekli yağma tehdidi altında bulunduran Rus ve Bulgar akıncılarına karşı kazanılan zaferin simgesi olarak diktirildiği belirtilen bu sütunların Ayios Mamas Sarayı'nın ya da 5. yy'da İmparator Zenon tarafından yıktırılan Zeus Tapınağı'nın kalıntılarından olabileceği ileri sürülmüştür. Beşiktaş'ın Osmanlı öncesi dönemdeki adına ilişkin en ilginç kayıt Evliya Çelebi'nin Seyahatname adlı ünlü eserinde yer alır. Onun anlatımıyla "zamanı kadimde bu şehir kefere destinde (elinde) iken ismine "Konapetro" derlerdi, yani "taş beşik" demektir."


Günümüzde ise Beşiktaş'ın eski ve yeni sâkinleri arasında yaygın olan ve yazılı kaynaklara da geçmiş bulunan teze göre Beşiktaş adının aslı Beştaş'dır.Bu da Barbaros Hayreddin Paşa'nın gemilerini bağlamak için kıyıya diktirdiği beş taş sütundan gelir. Beştaş adı zamanla Beşiktaş'a dönüşmüştür.Beşiktaş'ın adına ilişkin en ciddi incelemeyi yapan Prof. Cavid Baysun ise eski kaynaklarda bu adın "Beşiktaşı" biçiminde geçtiğine dikkati çekerek Topkapısı'nın Topkapı'ya dönüşmesi gibi Beşiktaş'ının da halk ağzında Beşiktaş'a dönüştüğünü savlar. Ayrıca "beşik" sözcüğü üzerinde de durur ve sözcüğün aynı zamanda bir denizcilik terimi olarak "kızak üstüne kurulan yatak" anlamına geldiğini belirtir. Beşiktaş kıyısında böyle taş gemi beşiklerinin bulunması olasılığının yüksek olduğunu ekleyerek Beşiktaş adını bu olguya bağlar.