[GoD of WaR]

OSİLATÖR Piyasanın aşırı alım ya da aşırı satış bölgesinde olup olmadığını belirleyen göstergelerdir. Fiyat grafiğinin altına çizilir. Osilatör yukarı uca eriştiğinde aşırı alım bölgesinde, aşağı uca eriştiğinde aşırı satım bölgesindedir.

ÖDEMELER DENGESİ Bir ülkenin yıl içinde dış ülkelere yaptığı ödemeler ile dış ülkelerden sağladığı gelirleri gösteren bilançodur.

ÖDENMİŞ SERMAYE Esas sermaye sistemine tabi ortaklıklarda, ortaklarca taahhüt edilen sermayenin nakden ödenmiş kısmıdır.

ÖZEL EMİR Büyük miktarlardaki alım-satım emirleridir. Özel emirlerin gerçekleşmesi Borsa yönetimi tarafından belirlenir.

ÖZSERMAYE KARLILIĞI ORANI İşletmelerin özsermaye karlılığını göstermektedir. Net Dönem Karı / Özsermaye

PARA PİYASASI Kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasadır. Bu piyasa kısa vadeli fonlardan oluşur . Mevduat ve ticari senetler para piyasası araçlarındandır.

PARA POLİTİKASI Para politikası, para miktarındaki değişimlerin iktisadi faaliyetleri etkilemesi ve genel ekonomi politikası amaçlarına ulaşılabilmesi için para politikası araçlarının nasıl kullanılması gerektiği ile ilgilidir. Merkez Bankası, açık piyasa işlemleri, faiz ve reeskont işlemleri, selektif kredi uygulamaları, karşılık oranları ve emisyo ile para politikalarının uygulayıcısıdır.

PASİFLER Bilançoda gösterilen borç ve yükümlülükler toplamıdır. Aktiflerin hangi kaynaklarla temin edildiğini gösterir.Üç ana kalemden oluşur; Kısa Vadeli Borçlar, Uzun Vadeli Borçlar ve Özsermaye. Borçlar, genelde finansal ve ticari olarak ikiye ayrılır. Özsermaye altında şirketin sermayesi, yedekler, yeniden değerleme artış fonu ve net kar gösterilir.

PAY BAŞINA KAR İşletmenin hisse başına düşen net dönem karını göstermektedir. Dönem Sonu Net Kar / Ödenmiş Sermaye/1000

PAY BAŞINA TEMETTÜ Bir dönemde ortaklara dağıtılmasına karar verilen toplam kar payının o döneme ait hisse senedi sayısına bölünmesi ile bulunur.
PİYASA DEĞERİ/DEFTER DEĞERİ Bu oran hisse senedinin fiyatının hisse başına özsermaye değerinin kaç katı olduğunu gösterir. (Hisse Senedinin Dönem Sonu Fiyatı / Hisse Başına Ösermaye

PİYASA FİYATI Bir menkul kıymetin piyasadaki arz ve talebe göre oluşan fiyatıdır.

PİYASA KAPİTALİZASYONU Borsada işlem gören hisse senetlerinin çıkarılmış nominal sermayelerinin kapanış fiyatları itibarıyle piyasa değerleri toplamıdır.

PİYASA RİSKİ Yatırımcıların beklentilerindeki değişmelerden dolayı menkul kıymetlerin fiyatlarında değişmelerin ortaya çıkması ile zara oluşmasıdır.

PLASMAN Yapılmış olan bir yatırımın el değiştirmesidir. Ekonomi için ek bir yatırım değil sadece yatırımcının değişmesidir.

PORTFÖY Bir yatırımcının sahip olduğu menkul kıymetlerin tümüne verilen addır.
PORTFÖY YÖNETİCİLİĞİ Sermaye piyasası araçlarından oluşan portföylerin ne zaman ne kadar alınıp satılacağını belirlemeye yönelik çalışmalar ve yapılan işlemlerdir.

POZISYON KAPATMA Menkul kıymet hesabını kapatarak sıfırlamaktır. Açık bir pozisyonu açık menkulü alarak sıfırlamaktır.

REEL FAİZ Fiyat değişimlerinden arındırılmış faizdir.

REPO Geri alım taahhüdü ile menkul kıymet ihracıdır. Repo yapan parayı kullanan taraftır.

RESMİ MÜZAYEDE PAZARI Mahkemelerin, icra dairelerinin ve diğer resmi dairelerin borsada yapılmasını gerekli gördükleri hisse senedi işlemlerinin gerçekleştirildiği pazardır.

REZERV PARA Uluslararası mali kuruluşlar ile hükümetlerin ellerinde bulundurdukları altın ve dövize verilen addır.

RSI GÖSTERGESİ (Relative Strength Index : Relatif Güç İndeksi). RSI osilatörünün ana değeri, aşırı alım ve aşırı satım bölgelerinin belirlenebilmesi için üst ve alt sınırları sağlar. RSI osilatörünün değeri 0 ile 100 arasında dalgalanır. 70’in üzeri aşırı alım, 30’un altı ise aşırı satış bölgesidir.

RÜÇHAN HAKKI Rüçhan hakkı, ortaklıkların bedelli sermaye artırımlarına mevcut ortakların öncelikle katılma hakkıdır. Hisse senedi kuponlarının temsil ettiği hak, ortaklığa karşı, sadece o hisse senedinin belge numarasını taşıyan “Yeni Pay Alma Kuponları”nın teslimi karşılığında ve hisse senedi ibrazına gerek kalmaksızın kullanılır. Borsada hisse senetleri işlem gören şirketlerin, sermayelerini nakdi olarak arttırma kararı almaları halinde hissedarlar, hisse senetleri üzerinde bulunan "yeni pay alma kuponu"nu kullanarak ve “sermaye artış bedeli"ni ihraççı şirkete ödeyerek sermaye artışına iştirak etmekte ve sahip oldukları hisse senedi miktarını artırmaktadırlar. Ancak, bazı hissedarların sermaye artışına katılmayıp zarara uğramaları veya istemeyerek sermaye artışına katılmaları söz konusu olmaktadır. Bu ikileme bir çözüm olarak, yeni pay alma kuponlarının hisse senedinden bağımsız olarak, rüçhan hakkı kullanım süresi içinde alınıp satılabileceği hükme bağlanmış bulunmaktadır. Rüçhan Hakkı Kullanım süresi 15 günden az 60 günden fazla olamaz.

SEANS Bir menkul kıymet pazarında işlemlerin gerçekleştirilebileceği zaman aralığı.

SEANS SAATLERİ Birinci Seans: 9:30 - 12:00, İkinci Seans: 14:00 – 16:30

SERBEST DALGALANMA (Free Float) Serbest dalgalanan kur sisteminde ülke parasının değeri piyasa tarafından elirlenmektedir. Döviz piyasasına yapılan müdahaleler, kurların istenilen düzeyde oluşmasını sağlamak yerine, bu piyasadaki gereksiz dalgalanmaları önlemek ve değişimleri daha ılımlı hale getirmek için apılmaktadır. Bu sistemde para politikası, daha etkin hale gelmekte ve ülkenin tutması gereken uluslararası rezerv miktarı azalmaktadır. Serbest dalgalanan döviz kuru sisteminden kaynaklanan olumsuzluk ise, dış ekonomik ilişkilerde belirsizlikleri ve riskleri artırması nedeniyle kaynak dağılımını olumsuz etkilemesidir.

SERMAYE Üretimde kullanılan ve kendileri de üretilmiş olan mal ve değerlerdir.

SERMAYE ARTIRIMI Bir şirketin esas sermayesine karşılık olan hisse senetlerinin bedelleri ödendikten sonra genel kurul kararı ile yeni hisse senedi çıkarılarak şirket sermayesinin artırılmasıdır.

SERMAYE PİYASASI Orta ve uzun vadeli fon ihtiyaçlarının karşılandığı ve bu ihtiyaçları karşılayan hisse senedi, tahviller ve hazine bonosu gibi menkul kıymetlerin alım ve satım işleminin yapıldığı piyasadır.

SERMAYE PİYASASI KURULU Sermaye Piyasası Kanunu ile kurulmuş, piyasanın işlerliği için gerekli düzenlemeler yapan ve sermaye piyasasında faaliyet gösteren kuruluşları denetleyen tüzel kişiliğe sahip bir kurumdur.

SERMAYE PİYASASI KURUMLARI Aracı kuruluşlar, yatırım ortaklıkları, yatırım fonları ve sermaye piyasasında faaliyet göstermesine izin verilen diğer kurumlardır.

SHARPE ORANI William Sharpe’ın geliştirdiği bu performans ölçütünde, portföyün toplam riski standard sapma ile tanımlanmıştır ve portföyün artık getirisi standart sapma ile karşılaştırmaktadır. Portföyün artık getirisi olarak kasdedilen, dönemin ortalama portföy getirisinden risksiz faiz oranının çıkarılması ile bulunmaktadır.
Sharpe oranı, yatırımcının portföyü taşırken aldığı toplam riske karşılık olarak, risksiz faiz oranı üzerinden talep ettiği ekstra getiriyi göstermektedir.
SHARPE ORANI= (Portföyün Getirisi – Risksiz Portföyün Getirisi)/Toplam Risk (Standart Sapma)
Bu oranın yüksek olması yatırımın performansının riske dayalı getiri esasına göre iyi olduğunu, düşük oran ise başarısız bir performansa sahip olduğunu göstermektedir.

SINAİ ENDEKSİ Sadece sanayi sektöründe yer alan şirketlerin hisse senetlerinin fiyatlarındaki değişmeler dikkate alınarak hesaplanan hisse senetleri piyasası endeksidir.

SPEKÜLASYON Gelecekle ilgili beklentiler doğrultusunda fiyat değişimelerden bir gelir elde etmek amacıyla yapılan alım ya da satım işlemidir.

STOK DEVİR HIZI Stokların yıl içinde kaç kez satışlara dönüştürüldüğünü göstermektedir. Devir hızının yüksek olması işletmenin daha fazla kar etmesine olanak sağlamaktadır. Satışların Maliyeti / (D.Başı Stok-D.Sonu Stok)/2

SÜRÜ PSİKOLOJİSİ Büyük fiyat dalgalanmalarında küçük yatırımcıların bilinçsiz şekilde yüksek fiyattan alım yapmaları ya da panikle düşük fiyattan satış yapmalarıdır.

SWAP Faiz oranları ile döviz kurlarındaki değişmeler sonucunda ortaya çıkan riski en aza indirmek amacıyla geliştirilmiş işlemdir.

TABAN FİYAT Hisse senetlerinin bir seans içerisinde görebileceği en düşük değerdir.

TAHVİL VE BONO FONU Portföyünün en az %51’inin devamlı olarak borçlanma araçlarına yatırılmış fonlardır.

TAKOZ FORMASYONU Devam eden harekette yorgunluk oluştuğunu belirtir. Yükselen takoz ve düşen takoz olmak üzere ikiye ayrılır.

TASARRUF Gelirden tüketimin çıkartılması sonucu kalan kısım.

TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU Tasarruf mevduatı sahiplerini belirli bir tutara kadar ilgili bankanın ödeme yetersizliği riskine karşın sigorta etmektir.

TAVAN FİYAT Hisse senetlerinin bir seans içerisinde görebileceği en yüksek fiyattır.

TEFE Toptan Eşya Fiyat Endeksi. Enflasyon rakamı olarak alınır.

TEKEL Tek bir satıcı ve karşılığında çok miktarda alıcı olan piyasadır.

TEKNİK ANALİZ Hisse senedi veya borsa endeksi fiyatının ya da işlem miktarında meydana gelen değişmelerin genellikle grafiklerle açıklanması ve geleceğe yönelik trend belirleme aracıdır.

TEMEL ANALİZ Hisse senetlerinin gerçeğe en yakın fiyatlarını bulmaya yönelik bir yöntemdir.

TEMERRÜT Taahhütlerinin gerektirdiği ödeme veya menkul kıymet teslimatlarını belirlenen süreler içinde gerçekleştirmeyen borsa üyesi, herhangi bir ihbara gerek kalmaksızın temerrüde düşmüş sayılır.

TEMETTÜ (Kar payı). Gerçekleşen kardan ortakların hisseleri oranında aldıkları kar payı.

TEMETTÜ GETİRİSİ Hisse senedinin yıllık getirisidir.

TEMETTÜ ORANI Dönem başında satın alınan bir hisse senedine ödenen paranın ne kadarının yıl içinde temettü olarak geri alındığını gösterir.a) Dönem İçinde Ödenen Hisse Başına Temettü / Hisse Senedinin Dönem Başı Fiyatı b) Dönem İçinde Ödenen Toplam Temettü / Şirketin Dönem Başı Piyasa Değeri Net Dönem Karı / Net Satışlar

TEMLİK Alacağın devredilmesidir.

TERS REPO Bir menkul kıymetin başlangıç tarihinde alınıp bitiş tarihinde geri satılması işlemidir. Ters repo yapan parayı kullandıran taraftır.

TOPTAN SATIŞLAR PAZARI Önceden alıcıları belirli olan ya da olmayan, belirli bir miktarın üzerindeki hisse senedi işlemlerinin organize bir piyasada gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur.

TREND Bellirli bir zaman dilimi aralığında belli bir seyiri oluşturan değerlerde ortaya çıkan sürekli artma ya da azalmaları ifade eder.

TÜFE: Tüketici Fiyat Endeksi

TÜREV PIYASALAR İlerideki bir tarihte teslimatı veya nakit uzlaşması yapılmak üzere herhangi ibr malın veya finansal aracın bugünden alım satımının yapıldığı piyasalardır.Türev piyasaların tanımı forward, futures ve opsiyon işlemlerinin tamamını içermektedir.