30-01-2007, 08:47
|
#4 |
| Guest |
Türkiye’de ilk gazeteyi, Fransız Devrimi’ni izleyen yıllarda Fransızlar çıkarmışlardır. İstanbul’da Fransız elçiliği basımevinde basılan ve 1795 yılında Fransızca olarak yayınlanmakta olan bu gazetenin adı (Bulletin des Nouvelles) haberler bültenidir. Büyük Fransız Devrimi’nin heyecanını yansıtan ve tüm dünyanın kazanmak amacıyla devrimin amaçlarını anlatan bir gazetedir.[1] 7 Mart 1796’da Fransa büyükelçisi Vesnirac’ın görevinden ayrılmasından sonra gazetenin basımına son verilmiş ancak kısa bir süre sonra Fransız yeni bir gazete “Gazette Francaise de Constantıraple” adıyla aylık bir gazete Ekim 1796’dan itibaren yayına başlamış ve yayın hayatı iki yıl kadar devam etmiştir. Yine İstanbul’un yanısıra o tarihlerde canlı bir ticaret merkezi olan İzmir’de Fransızlar tarafından fazeteler yayınlanıyordu. Charles Trican tarafından Ocak 1924’te “Smyrneen” adlı gazete çıkarılmıştır. Bir süre sonra Roux isimli bir Fransız tüccarına devredilen gazete Türkiye menfaatlerine aykırı yayın yapınca Reisülkütap tarafından Fransız konsolosluğuna şikayet edilmiş ve ihtarda bulunulmuştur. Ekim 1824’te, “Le Spectateur Oriental” adını almış gazete matbaacı Vigoreux tarafından haftalık olarak cumartesi günleri yayına başlamıştır. Batı ülkelerinin politikalarını eleştiren gazete daha sonra bir Türk dostu olan Alexadre Blacgue’nın yönetimine geçmiştir.[2] Osmanlı İmparatorluğu’nun çıkarlarını her şeyin üzerinde tutan, Yunan isyası sırasında Osmanlı lehine yayınlar yapan bu gazetenin özellikle siyasal alanda yaptığı yayınlar basın tarihimizde önemli bir aşama olmuştur. Yabancı devletlerin baskısı üzerine hükümet gazeteyi bir ay süreyle kapatmak zorunda kalmıştır. Basın tarihimizdeki ilk gazete kapatma olayı budur. Bununla da yetinilmemiş, Fransa’nın doğu siyasetini eleştiren yazılardan dolayı, Fransız konsolosu gazete idaresine giderek matbaa malzemelerine el koymuştur. Bu olay basın tarihimizde ilk gazete baskınıdır. 1827 tarihinde bu gazete kapatıldıktan sonra, Alexadre Blacgue İzmir’de Osmanlıların haklarını yabancılara karşı korumaya devam etmiştir. O’nun bu fikirlerinden çalışmalarından II. Mahmut fikirlerini çok beğenip, takdir ettiğinden İstanbul’da resmi nitelikli bir gazete çıkarmasını teklif etmiş, bu teklifi kabul eden A. Blacgue 1831’de gazetesini satmış ve İstanbul’a gelmiştir. Satın alan tarafından gazetenin adı değiştirilmiş ve Journal de Smyrne olmuştur.[3] |
|
|  |