imparator

Ceride-i Havadis haftalık gazete olup, şekli, basılış tarzı, yazısı ve içeriği bakımından Takvim-i Vakayi’ye benzemekteydi.

Bu gazetede diğeri gibi düzenli olarak basılamıyordu. Ancak Kırım Savaşı gazeteye yaramış W. Churchill İngiliz gazetelerinin muhabiri sıfatı ile savaş meydanlarından gönderdiği haberler Ruzname-i Ceride-i Havadis veya sadece Ruzname isimli ilaveler şeklinde basılmıştır.[1]

W. Churchill, 1864 yılında ölmüş gazetesi oğlu Alfred Churchill’e geçmiştir. A. Churchill Ceride-i Havadis’i 1864 tarihinde kapatarak daha önce ilave olarak verilen Rüzname-i Ceride-i Havadis’i günlük hale getirmiştir.

Bir İngilize ait olmakla beraber Ceride-i Havadis ve Ruzname’nin yayınları Türkiye aleyhine olmamıştır.[2]

Türkiye’de yayınlanan ikinci gazete olması bakımından önemli olan bu gazete yukarıda bahsettiğimiz özelliklerinden dolayı yarı resmi gazetelerdir.


SİVİL BASININ ORTAYA ÇIKIŞI


Türk basınında ilk gazeteler devletin resmi organı olarak yer almış, ilk özel gazete olan “Tercüman-ı Ahval” ilk resmi gazete olan “Takvim-i Vakayi”’den yaklaşık yirmi yıl kadar sonra çıkmıştır.

Halkın gazete kavramına alıştırılmamış olması, fikir gazeteciliğine başlanamaması, doğu kültürünün yerine batı kültürünü bırakmaması ve okuma yazma bilenlerin sayısının oldukça az olması bunun nedenleri arasında gösterilebilir.

Ülkedeki siyasi bunalım, II. Mahmut’tan sonra Abdülmecit döneminde basına gösterilen ilginin azalması, zamanın beklediği yazarların yetişmesini de geciktirmiştir.
Halk için gazetenin pek önemli olmadığı bir devirde ilk özel gazetemiz olan Tercüman-ı Ahval’in çıkması basın tarihi açısından bir dönüm noktası olmuştur.[3]

Tercüman-ı Ahval’in açtığı yolu diğer gazeteler izlemiş ve sivil basının gelişmesinde, halkın fikir seviyesinin yükselmesinde, demokrasi yönünde atılan adımlarda etkili olmuşlardır.

Tercüman-ı Ahval:

Türkiye’de şahsi girişimle çıkarılan ilk gazete olan Tercüman-ı Ahval Agah efendi tarafından çıkarılmış olup gazetenin çıkarılmasında Şinasi’nin rolü büyük olmuştur.

Agah Efendi, Tıbbıye mektebinde yedi sene okuyup, eğitimini yarıda bırakarak Bab-ı Ali’nin Tercüme Odasına girmiş ve bir süre sonra elçi katibi olarak Paris’e gitmiştir. Avrupa’nın birçok şehrini gören Agah Efendi[4] ilk Türk gazetesini çıkarmak için Maarif Nezaretine; “Çeşitli bilgilere dair konular iç ve dış olaylara dair havadislerin uygun olanlarını yayınlamak için birkaç günde bir Türkçe olarak bir gazete neşretmek istiyorum. Devletimizin ve yabancı devlet uyruklularının bazılarının Arapça, Türkçe ve diğer dillerde nizamlara uygun olarak yaptıkları yayınlar gibi, her türlü masrafı ve hasılatı kendime ait olmak üzere devlet ve milletimizin siyasetini ve özel menfaatlerini korumak şartıyla söz konusu gazetenin yayınlanması için bana da resmi ruhsat verilmesi hususunda yüksek müsaadelerinizin esirgenmemesi...” şeklinde bir dilekçe vermiştir.