imparator

FARKLI GIDA IŞINLAMALARINDA DOZ GEREKSİNİMLERİ
Doz grubu
Amaç
Doz (kGy)
Ürün

Filizlenmenin engellenmesi
0.05 - 0.15

Patates, soğan, sarımsak, zencefil vb.
Düşük doz (≤1)
Böcek ve parazit dezenfeksiyonu
0.15 - 0.50
Tahıllar ve baklagiller, taze ve kurutulmuş meyveler, kurutulmuş balık ve et

Fizyolojik işlemlerin geciktirilmesi (Ör: Olgunlaşma)
0.50 - 1.0
Taze meyve ve sebzeler

Raf ömrünü uzatma
1.0 - 3.0
Taze balık, çilek vb.
Orta doz (≤10)
Patojen mikroorganizma ve bozulmanın önlenmesi
1.0 - 7.0
Taze ve dondurulmuş deniz ürünleri, çiğ yada dondurulmuş et ve tavuk eti vb.

Gıdanın teknolojik özelliklerinin geliştirilmesi
2.0 - 7.0
Üzümler (artan üzüm suyu miktarı), kurutulmuş sebzeler (azalan pişirme süresi vb.)

Endüstriyel sterilizasyon
30 - 50
Et, kümes hayvanları, su ürünleri, hazır gıdalar, sterilize edilmiş hastane gıdaları

Yüksek
doz (>10)
(Uygun sıcaklık kombinasyonunda) Belirli gıda katkı maddeleri ve bileşenlerin dekontaminasyonu
10 - 50
Baharatlar, enzim karışımları, doğal sakız vb.


(Nurcan,2004,syf15-17)






1.1.3.GIDA GRUPLARINDA BELİRLİ TEKNOLOJİK AMAÇLARA GÖRE UYGULANMASINA İZİN VERİLEN IŞINLAMA DOZLARI

GIDA GRUBU
AMAÇ
DOZ (kGy)
Minimum
Maksimum
Grup1-Soğanlar, kökler ve yumrular
Depolama sırasında filizlenme, çimlenme ve tomurcuklanmayı önlemek

0,2
Grup 2- Taze meyve ve sebzeler (Grup 1’in dışındakiler )
a)Olgunlaşmayı geciktirmek
b)Böceklenmeyi önlemek
c)Raf ömrünü uzatmak
d) Karantina kontrolü



(x)
1,0
1,0
2,5
1,0
Grup3-Hububat, öğütülmüş hububat ürünleri,kabuklu yemişler, yağlı tohumlar, baklagiller,kurutulmuş sebzeler ve kurutulmuş meyveler
a)Böceklenmeyi önlemek
b)Mikroorganizmaları azaltmak
c) Raf ömrünü uzatmak


1,0
5,0
5,0
Grup 4- Çiğ balık, kabuklu deniz hayvanları ve bunların ürünleri ( taze veya dondurulmuş), dondurulmuş kurbağa bacağı
a)Bazı patojenik mikroorganizmaları azaltmak
b)Raf ömrünü uzatmak
c)Paraziter enfeksiyonların kontrolü
(x)
(xx)
5,0
3,0
2,0
Grup 5- Kanatlı, kırmızı et ile bunların ürünleri ( taze veya dondurulmuş)
a)Bazı patojenik mikroorganizmaları azaltmak
b)Raf ömrünü uzatmak
c)Paraziter enfeksiyonların kontrolü
(x)

(xx)
7,0
3,0
3,0
Grup 6- Kuru sebzeler, baharatlar,kuru otlar, çeşniler ve bitkisel çaylar
a) Bazı patojenik mikroorganizmaları azaltmak
b) Böceklenmeyi önlemek

(x)
10,0(xxx)
1,0
Grup 7- Hayvansal orijinli kurutulmuş gıdalar
a) Böceklenmeyi önlemek
b) Küflerin kontrolü

1,0
3,0

(x) Minimum doz düzeyi belli bir zararlı organizma için belirlenebilir.
(xx) Minimum doz düzeyi gıdanın hijyenik kalitesini temin edecek düzeyde belirlenebilir.
(xxx) 10 kGy’in üzerindeki maksimum doz düzeyleri, gıdanın tümündeki minimum ve maksimum doz ortalaması 10 kGy’i aşmayacak şekildeuygulanır.

(Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı gıda ışınlama yönetmeliği,www.okyanusbilgiambari.com)