[Meric]

Medya ve gazetelerde bolca duymusuzdur. futbolcu cikar 'agabey ben profesyonel bir adamim parayi kim verirse ona giderim', yahut bir yonetici is degistirmistir, boy boy gazetelerde cikar bilmem kac milyon liraya baska bir firmaya gecmistir. Is durumu sakat olan firmadan size once bol bol vaatlerde bulunulur ondan sonra da isler kotu gidip paranizi alamayinca 'Para odenecek ama sende biraz fedakarlik yap idare et' veyahutta kendimiz 'Abi para o kadar onemli degil ben bu isi sevgiyle yapiyorum sonra parami versende olur' vs seyler gunluk hayatimizda artik normal oldu. peki profesyonellik nedir? Para neredeyse orada mi olmak? sirf sevgi uzerine bedava denilecek ucretlere mi talim etmek? Bu kisim bence biraz mazosizmle ilgili veyahutta 'Ben parami alir isimi bitiririm.' deyip vurdumduymazlikmidir? Yonetici soruyor: Hangi isi iyi yaparsin, cevap; Abi ben her isi yaparim Evet arkadaslar nedir profesyonellik?

Kelime olarak profesyonellik; 'meslek ile ilgili' anlamina geliyor. Turetim veya kokensel olarak ta ingilizce 'profession' olarak hepimizin bildigi 'meslek' kelimesinden turemistir. Bu tanima gore yukarida anlatilanlarin hangisi bahsettigimiz olayla direkt olarak ilgilidir? Ulkemizde maalesef her alanda oldugu gibi bu alandada bir kavram ve tanim karmasasi yasanmaktadir. Oyle ya, arastirmayan merak etmeyen bir toplum oldugumuz muddetce anlamini dahi bilmedigimiz bir yabanci kelimenin kullanilmasiyla birdenbire sanki olayi iyi biliyormus gibi birtakim haller icine gireriz.
Meslek ile ilgili olan hersey once onun tanimiyla baslar. Ornegin size yaptigim isi tanimlayim; Inspector/Surveyor; Alici, yukleyici, armator, banka vd. kurum ve kuruluslar tarafindan gosterilmis geminin, terminalin, her turlu ekipmanlarin ve yukun, birbirine elverisligini arastiran, yukleme oncesi ve bosaltma sonrasi nitelik ve nicelik hesaplari yapip, bu faaliyetlerin yapilan anlasmalar cercevesinde yurutulmesini ve her turlu alanda bununla ilgili onlemleri alan kisidir. Yani deniz operasyonlarini planlayan, organize,koordine eden ve denetleyen kisidir.
Isin Gerektirdigi nitelikler: Gemi insa, operasyon, isletme bilgisine sahip olmak. Yukle ilgili teknik bilgilere sahip olmak. Isin gerektirdigi ortamlarda insanlarla her turlu iletisime sahip olacak bir yabanci dil bilgisine sahip olmak. Beden ve ruh sagliginin isi yapmasina engeli olmamak. Tek basina insiyatif yetkisine sahip olmak. Gerekli dokumanlari hazirlamak ve raporlamak
Isin Sureci: Charter party ile saptanmis yukleme ve bosaltma suresi arti kiyi denetimi icin gerekli sure. Bu sure yaklasik 2 saattir. Tankerde bosaltma veya yukleme hizina gore 250 ton basina bir saattir.
Isin Ucreti: Ton basina alinacak ucretin %25'i. Ornegin. 1000 ton icin alinacak ucret 100 dolar ise, bu adamin ucreti 25 dolardir.
Ekonomide uretim faktorleri denen bir olay vardir. Ingilizce buna 4M denir. Yani Doga, Emek, Sermaye ve Metoddur. Dogadan kastimiz gerekli is icin gerekli olan malzeme, Emek insan gucu, Sermaye o is icin gerekli olan para ve metodda organizasyon demektir.
Bundan yillar once Turkiye'de bir firmayla is gorusmesi yapmaya gittim. Sirketin girisi o kadar sasaliydi ki ben Avrupa'da boyle birsey gormedim (olay1: Psikolojk Harekat, biz farkli bir firmayiz), sekreter birkac yere baglanip beni beklemeye aldi (olay2: Burada herkes mesguldur), acikcasi cok beklemedim, yonetici kendisini tanistirip gorusme odasina aldi. Oda bir toplanti odasi oldugu icin oldukca buyuk ve soguktu (olay3; yalnizlik hissi, ve pazarlik gucunuzun dusmesi) ve derken konusma basladi ve tam tahmin etiigim gibi gitti. Ben turkiye'nin en buyuk firmalarindan birine is gorusmesine secildigim icin cok sansliyim (olay4; Firma diledigi anda diledigi kisiyi bulabilir, yani bana muhtac degil??? Neden secildim oyleyse???). Firma baska firmala benzemiyor, burada herkes cok mesgul, vs vs. Sonra sira bana geldi. Bu sefer yonetici bana: Avrupa'da okurken bir lokantada ise bulasikci olarak baslayip nasil sef garson oldugunu anlatti.(olay5; baslangicta sen degil biz senin ne olacagina karar veririz, isine gelirse)Yani yine ben dinleme konumundaydim. Neyse konu maasa geldi ve benim asgari ucretle ise baslayacagimi bildirdi. (O donemler asgari ucret 300 milyon filandi) Adama uzun uzun bakip su soruyu sordum: Benim basarili olup olmadigimi nasil saptayacaksiniz? Is suresince yetki ve sorumluluklarim nelerdir?Birinci soruya yanit alamadim, 2ci soruda da yoneticiye bagli oldugumu soyledi yani o ne derse onu yapacakmisim. Yani bunun anlami hic bir yetki ve sorumlulugumun olmadigiydi. Peki yetkisi ve sorumlulugu olmayan bir sahis ne is yapabilir? sorumluluk adi ustunde gorev bilinci, peki bu adama niye bu parayi veriyorsun??? Oyle ya, firmada bilgisayarin bir gorevi var, telefonun bir gorevi var, bozulurlarsa tamirat cin gerekli masrafi yapiyorsun ama aldigin adamin hicbir sorumlulugu yok. Ama konustugumuz konu chartering ile ilgili. bu olayi karmasik hale getiriyor. Demekki chartering de yapilan herhangi bir is yook. Elimde olmadan 'Turk isi' dedim. zaten adami daha sonra dinlemeyip hangi yetki ve sorumluluklari istedigimi soyledim. Bunun uzerine 'tamam' yanitini alinca istedigim ucreti soyleyince bana dondu ve 'Size bu sartlarda bu isi veremeyecegiz' dedi ve gitti. Orada oylece kaldim. Burasi 'ilimsel ve bilimsel bir firma ama eminim herkes birbirini yiyiyordur' dedim. Hollanda'da ise olay tam tersine basladi. Bana yetki sorumluluklarim ve standart saptanmis maasim once anlatildiktan sonra benim bu isleri nasil yapacagim soruldu ve ben burada kaldim.

Bir insanin bir meslege yonelimini ,sosyolojik, psikolojik (bunun icine yeteneklerde dahildir), fizyolojik ve ekonomik sebepler belirler. Dunyada en guzel seylerden birisi insanin sevdigi isi yapmasidir. Ancak bu sevgiyi yeserten de o firmanin misyonu ve vizyonudur. yani kimiz? neyiz? nereye gitmek istiyoruz? ve oraya nasil ulasiriz? Oraya ulasabilmek icin ne tip insanlara ve materyallere ihtiyacimiz var? Yani takim oyunu demek isteniyor. Bu amaclar ve araclar acikca saptandiktan sonra geriyye isi yonetmek kaliyor. Iste bu yuzden Avrupa'daki firmalar daha basarili. Insanlar Avrupa'da calismayi tercih ediyor. Yoksa hergun konustugunuz yabanci dilin bir muddet sonra kendinize yabacilasmasina hayatta izin vermezsiniz. Burasi bir futbol takimi gibidir. Kimin hangi mevkide oynayacagi acikca saptanmistir. Yenetekleri ve kapasiteleri belli olup ona gore takimi kurarlar. Sayet takimi bozan olursa kimse yuzune bile bakmaz ve aynen gonderirler.
Gemide, karada ve her yerde bu boyledir. Acaba hangi sansliniz yukarida bahsettigim uyumlu bir ekiple surekli seferler yapabildi????