03-02-2007, 17:01
|
#14 |
| Guest |
RUSYA KRİZİ Asya Krizinin hemen ardından dünya ekonomisi, Ağustos 1998’de Rublenin devalüe edilmesi sonucu ortaya çıkan Rusya Kriziyle sarsılmış, kriz etkilediği ülkelerde ekonomik ve siyasi istikrarı tehdit ederken globalleşme ile ilişkili tereddütlere de yenilerini eklemiştir. Kriz Öncesi Durum ve Krizin Sebepleri 1992 yılında fiyatların serbest bırakılması sonucu Rusya ekonomisi hızla hiper enflasyon ortamına girmiş kısa sürede fiyat artışları % 200’leri geçerken ekonomi tamamen çökmüş, bunun sonucunda uygulanan sıkı para politikasıyla Ağustos 1998 Krizi öncesi enflasyon % 10’a kadar çekilebilmiştir. Ülkede enflasyon konusunda önemli gelişmeler kaydedilmiş olmasına karşın mali ve yapısal sorunların çözümünde önemli bir başarı elde edilememiş, etkinlikten uzak firma yönetimi ve zayıf bankacılık sistemi yanı sıra vergi toplanamaması ve büyük kamu harcamalarıyla büyüyen bütçe açığı önemli bir sorun haline gelmiştir. Sıkı para politikaları sonucu ortaya çıkan likit para darlığı ülkeyi takas ekonomisine sürüklemiş buda vergi gelirlerini iyice azaltmıştır. Mali piyasa yapısı itibarıyla Uzakdoğu ülkeleri ile benzerlikler arz eden Rusya ekonomik kalkınma için yabancı sermayeye muhtaçtı ve Asya Krizi ile ortaya çıkan taze kaynak bulma sorunu Rusya’yı doğrudan etkilemişti. Bir yandan batılı liberal demokratik sistemin yerleştirilmesine çalışıldığı ülkede bir yandan serbest piyasa ekonomisine geçiş çalışmaları yapılırken ortaya çeşitli sorunlar çıkıyordu. Ülkede istikrar olmayışından kaynaklanan kayıt dışı ekonomi ve mafya sorunu diğer önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmakta 1998 yılı itibarıyla ekonominin yaklaşık % 50’sinin kayıt dışı olduğu tahmin edilmektedir. IMF verilerine göre Rusya’nın federal bütçe açıklarının GSYİH’ ya oranı nakit dışı vergi ödemeleri de dahil 1997 de % 7 ve 1998’de de % 6 olarak gerçekleşmiştir. Rusya hükümetleri bu büyük bütçe açıklarını yerli ve yabancı yatırımcılara kısa vadeli bir Ruble eksiltme enstrümanı olan GKO ve OFZ satarak kapatmaktaydı.1 Bunların önemli bir kısmının yabancı banka ve yatırımcı elinde oluşu kaygıları artmakta idi.2 1997’nin son çeyreğine kadar bu hazine kağıtlarının satılmasında bir sorun çıkmamaktaydı. Ancak bu tarihten sonra Asya Krizinin Rusya’ya ulaşan etkisiyle yabancı yatırımcıların ellerinde bulunan Ruble cinsinden varlıkları dolara çevirip paralarını dışarı çıkarmaya başlamaları devleti gittikçe daha fazla faiz ödemeye mahkum etmiş , bu dönemde firmaların birikmiş vergi borcu 42.6 milyar dolara ulaşmıştır.3 Uygulanan aşırı değerli Ruble politikası sonucu ihracat zorlaşırken ithalat teşvik edilmiş ve bankacılık sisteminin dengeleri bozulmuştur. Rus Bankaları dışardan batı paraları ile borçlanıp içerde Ruble ile kredi verme politikası izler hale gelmişlerdir. 17 Ağustos Krizi sonrası birkaç hafta içinde Rublenin % 60 oranında değer kaybetmesinin bankacılık sektörü üzerinde bu denli yıkıcı bir etki yaratmasının asıl nedeni budur. |
|
|  |