Monopolistik avantajlara ve firmanın uluslararasılaşma niteliğine ek olarak, yabancı ülkede direkt yatırım yapmanın getirmiş olduğu vazgeçilemez avantajları da söz konusudur. Yabancı bir ülke üretimde kullanılan faktörler açısından ucuz olabileceği gibi, ihracat stratejisine başvurmak da yüksek navlun giderleri nedeniyle maliyetli olabilir. Diğer yönden maliyet faktörünün yanında, işletmeleri yabancı ülkelerde yatırım yapmaya zorlayan hasılatla ilgili faktörlerden de söz edilebilir. Örneğin ihracata uygun olmayan yüksek gümrük vergileri ve engelleri veya pazardaki müşterilere daha kaliteli hizmet ve mal sunma arzusu önemli olabilir. Bu teori ülkelerin ve işletmelerin sahip oldukları olanaklara yoğunlaşarak, yabancı direkt yatırımları açıklamaya çalışmaktadır. Ayrıca uluslararası ticaret teorisi, monopolistik avantaj ve uluslararasılaşma teorilerinin prensipleri çerçevesinde yabancı direkt yatırımlara yaklaşmaktadır.
3.3.6. Yabancı Direkt Yatırımlara Yönelik Uluslararası Çeşitlendirme Teorisi
Bu teoride yabancı direkt yatırımlar riski azaltıcı bir strateji olarak algılanmaktadır. Uluslararası alanda faaliyet gösteren firmaların riski, ulusal ekonomik konjektürleri birbirleriyle ilişkili olmayan ülkelere yatırımlar yayıldığında düşecektir Bu şekilde ana firma yabana tek bir ülkedeki üretim birimine bağlı olmaktan kurtulmaktadır. Diğer taraftan da yatırımcı firma bir anlamda diğer pazar ve politik riskler gibi olumsuzlukları da etkisiz hale getirmektedir.
3.3.7. Ulusal Sınırlar Dışında Anahtar Teslimi Yapılan Projeler
Uluslararasılaşma sürecindeki firmanın bir üretim tesisini kendi ulusal sınırları dışında kurup, personeli eğitmesi ve projenin tamamlanması sonucunda da esas sahibine devretmesidir. Buradaki üretim faaliyeti ortak girişim veya direkt yatırım gibi süreklilik arz etmemesine rağmen; belirli bir süre içerisinde de olsa projeyi gerçekleştiren firma bunu ulusal sınırlarının dışına taşıdığı için, yabancı bir ülkede yapılan anahtar teslim projeleri üretime dayalı uluslararasılaşma yolları içerisinde incelemek olanaklıdır. Örneğin buna Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.nin Özbekistan'da anahtar teslimi şeker fabrikası kurması verilebilir. |