Gümrük tarifelerinin kotalara karşı üstün olduğu taraflar ise şöyledir;
- Kotaların aksine gümrük tarifeleri ekonomide serbest piyasa düzeninin işleyişini aksatmaz. Kota uygulamasında fiyat mekanizmasının işleyişi bozulur ve ekonomide yanlış kararlar alınabilir.
- Gümrük tarifesi sonucunda tarifeye tabi malın dahili fiyatı tarife oranı kadar yükselir. Kota uygulamasında ülkeye mal girişi kesin olarak kısıtlandığından, dahili tüketici çok yüksek fiyata razı bile olsa istediği malı bulamaz bu durum ülkede kaçakçılığı ve karaborsayı teşvik ederek toplumsal düzeni bozar.
- Tarife uygulamasında azda olsa ülkeye ithal malı girer bu durun ithal ikamesi sanayi dallarını düzenlemekte yararlı olur.
Kotaların yukarıda sayılan sakıncalarından dolayı Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT), bazı özel durumlar dışında kotaların dış ticaret politikası aracı olarak kullanılmasını yasaklamıştır.
GATT ÇERÇEVESİNDE KOTALAR
GATT sisteminde bazı şartlarda kota uygulamasına gidilebilir. Genel anlaşmaya göre geçici ödemeler dengesi zorluğu çeken ülkeler, bir süre için ithalatlarını kısıtlayabilirler. Bu çerçevede Genel Anlaşma’da gelişmiş ülkeler için ise 18/B maddesine sürekli başvurmuşlardır. Gelişme yolunda olan ülkelerin başvurularının %80’i kabul edilmiştir. Fakat ödemeler dengesi komitesinin G. Kore gibi GATT sistemi içinde gelişme yolunda olan bir ülke olmasına karşın ilgili başvurularına karşın gerekli izinlerin verilmesinin esirgendiği görülmektedir. |