2.GATT-UR’nin Getirdiği Yeni Kurallar
Sonuçta Merkez kendi içinde kozlarını eşite yakın biçimde paylaştı,ticaret savaşı belirli kurallarla sınırlandı. Hindistan Büyükelçisi Zutshi’nin deyimiyle ‘aldıklarından fazla vermek zorunda kaldılar.’
ABD yetkilileri Urguay Round görüşmelerinden en çok gelişmekte olan ülkelerin yararlanacağı savındaydı. Anlaşılmayan noktaysa, Merkez’in kozlarını paylaşmak için yedi yıl sürdürdüğü savaştan, üstelik kendisi için bir oldu bitti niteliğindeki anlaşmadan Çevre’nin nasıl en kazançlı grup olarak çıkmış olabileceğiydi. Nitekim yaşanan gerçekler Çevre’nin ciddi zararlara uğradığını gösterdi.
Yeni anlaşmayla neler getirildi?
Tarım ürünleri: Tarım pazarları ithalata açılacak: İthal yasakları, gönüllü ihracat kotaları, değişken gümrük resimleri gibi tarife dışı engeller, 1 temmuz 1995’e kadar aynı korumayı sağlayan gümrük vergilerine dönüştürülecek ve sonunda sırasıyla %36 ve %24 oranında indirilmiş olacak. İleriki yıllarda gümrük vergileri yükseltilemeyecek.
Böylece Uzakdoğu’nun pirinç ve et pazarları ABD ürünlerine açılırken, AB de pazarını pek çok üründe açmak zorunda kalacak. GOÜ de bunu izleyecek.
Mali desteklerin azalması sonucu tarım ürünlerinin fiyatları artacak; ürün ihracatçıları bu artıştan kazanırken ithalatçıları kaybedecek.
Dokuma-Giyim: 1 temmuz 1995’i izleyen on yıllık sürede kotalar kalkacak, gümrük vergileri azaltılacak. Eğer kotaların kalkması üzerine Merkez ihracatçıları Çevre’yi yeni teknoloji yaratarak ya da Uzakdoğu’nun yeni devleri üstün ticari becerileriyle hem Merkez’i hem diğer GOÜ’i pazar dışı bırakmazsa, kotaların kalkması Çevre açısından olumlu bir gelişme sayılabilirdi. |