Türkiye’de 1950-1960 döneminde sağlanan dış finansman imkanları da
devreye sokularak büyük ölçüde alt-yapı tesisleri kurulmuştur. Barajlar, limanlar, havaalanları, silolar ve karayolları bu dönemde inşa edilmiştir.
3. Sanayi kesiminde yatırımların ve dolayısıyla hızlı bir büyümenin yerli ve
yabancı özel sektör eliyle sağlanması kalkınma stratejisinin diğer temel unsurunu teşkil etmiştir. Türk Özel Sektörüne sanayi yatırımları için önemli teşvikler getirilmiştir. Dünya bankasında sağlanan fonlarla 1950 yılında kurulan Türkiye Sanayi Kalkınma Bankası Türk Özel Sektörüne döv,z ve Türk parası olarak uygun şartlarda uzun vadeli yatırım kredisi vermiş ve proje yardımında bulunmaya başlamıştır. Diğer taraftan, yabancı sermayenin Türkiye’ye gelmesini sağlamak amacı ile 1951 yılında çıkartılan bir kanunla yabancı sermayenin teşvik edilmesi yoluna gidilmiştir. Beklenen miktarda yabancı sermayenin Türkiye’ye gelmemesi nedeniyle 1954 yılında çıkartılan ve diğer ülkelere model teşvik eden ve halen yürürlükte bulunan Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu ile yabancı sermayeye çok kapsamlı teşvikler getirilmiştir. Böylece imalat sanayi sektörünün yabancı sermayenin katkısı ile modern teknolojileri transfer ederek hızla gelişmesi amaçlanmıştır.
Uygulanan bu politikalar sonucunda 1950-1960 arasında özel sektör çok
büyük bir dinamizm kazanmış ve bugün imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren büyük holdinglerin önemli bir kısmı bu dönemde kurulmuştur.
Uygulanan yeni kalkınma stratejisi ve ekonomik politikalar sonucunda
1950-1953 yılları arasında özellikle tarım sektöründe sağlanan büyük bir gelişme ile Gayri Safi Milli Hasıla hızlı bir şekilde artmıştır. Büyüme hızı 1950’de % 9,1, 1951’de % 15,0, 1952’de % 12,8 ve 1953’de % 11,2 olmuştur. Bu hızlı büyüme yıllık ortalama % 2,5 gibi çok düşük bir enflasyon hızı ile sağlanmıştır.
Tarım üretimindeki hızlı artışın büyük ölçüde tarım kesimindeki teknolojik gelişme yani artan mekanizasyon ile sağlanması sonucunda Türk ekonomisinde bu dönemde büyük bir yapısal değişim ortaya çıkmıştır. Nitekim 1950-1955 yılları arasında Türkiye’de % 5,8 gibi en yüksek kentleşme yaşanmış ve kırsal yörelerden kentlere önemli bir göç olmuştur. Ancak önemli ölçüde alt yapı yatırımlarının yapılması, sanayi ve hizmet sektörlerinin hızlı gelişmesi sonucunda bu dönemde Türk ekonomisinde bir işsizlik sorunu ile karşılaşılmamıştır.
Bu dönemde iktisadi kalkınmanın nasıl finanse edildiğini ana hatları ile açıklamamız faydalı olacaktır. Kalkınmanın dış finansmanı giderek artan tarım
malı ihracatı, Kore Savaşı’na asker gönderilmesiyle temin edilen dış yardımlar
ve dönemin ilk yıllarında dış ticaret hadlerinin bir ölçüde Türkiye lehine dönmesi ile sağlanmıştır. Kalkınmanın iç finansmanı ise yapılan vergi reformu ile sağlanan gelirler ile ekonominin genişlemesi ve monetizasyonu yoluyla sağlanan gelirlerle yapılmıştır.
|