28-02-2007, 12:01
|
#2 |
| Guest |
1. DÖNÜŞTÜRÜCÜ LİDERLİK’İN TANIMI VE GELİŞİMİ Dönüştürücü liderlik kavramını ilk ortaya atan DOWNTON (1973)’dur. Literatürde, dönüştürücü liderlik kavramını –önemli bir bileşeni olan– ‘karizma’ ile ilişkilendirip, kavramın çıkışını ‘WEBER’e kadar götürenlerin olduğu da görülmektedir. Dönüştürücü liderlik kavramına önemli bir katkıyı da USA’lı siyasi liderleri inceleyen BURNS (1978) yapmıştır. Burns’ün bu katkısı, etkileşimci liderliğin ötesinde bir anlayışın, süreçler üzerindeki etkisini anlamaya ve ilgi duyulmasına teşvik etmiştir. Son 15 yılda liderlik yazınında dikkat çeken ise, Burns’ün çalışmasıdır. Burns politik liderlik konusunda Alman sosyolog Weber’in ekonomik ve ekonomik olmayan otoritenin kaynağından yola çıkarak dönüştürücü ve davranışçı (etkileşimci) liderlik olarak bir ayrıma gitmiştir[1]. Burns bu çalışmasında liderliği; insanların ekonomik, politik veya buna benzer güç ve değerler kullanarak bağımsız veya karşılıklı oluşturdukları amaçlara ulaşmak için çalışanlarını harekete geçirme olarak tarif etmektedir[2]. Bu tanımda en önemli nokta amaçlar olup, bu amaçlar birbirinden bağımsız ancak birbiriyle ilişkilidir. İki kişi bağımsız bir amaca ulaşabilmek için karşılıklı mal ve hizmet alışverişinde bulunabilir. Bu şekil ilişkide çalışanların ortak çıkarlarına ulaşmaları konusunda ortak bir çaba söz konusu değil, pazarlık söz konusudur ve bunun adı da Davranışsal Liderlik’tir. Sadece liderlik sürecini kullanarak liderler çalışanlarının amaç ve değerlerini değiştirip şekillendirebilirler. Bunun adı da DÖNÜŞTÜRÜCÜ LİDERLİK’tir. Her iki liderlik biçimi de insanların faydası adına kullanılabilir. Eğer çalışan ve lider arasındaki davranışlar her birinin amaçlarını gerçekleştirmesini sağlıyorsa, davranışsal liderlik çalışanları tatmin edecektir. Davranışsal liderin şekle ilişkin değerleri sorumluluk, doğruluk, kararlılık olacaktır. Dönüştürücü lider ise; bunların üzerine inşa edeceği adalet, özgürlük ve eşitlik gibi son değerlerle ilgilenmektedir. Dönüştürücü lider çalışanlarını, son değerleri kullanarak moral ve motivasyon seviyelerini yükseltmektedir[3]. Dönüştürücü lider çalışanlarını tamamının tüm potansiyellerini gönüllü olarak sergileyeceği bir atmosferi organizasyona sağlamaktadır. Bu atmosferle ortak bir amaç, ortak değerlerle çalışanlar yapabileceklerinin üzerlerine çıkabilirler. Dönüştürücü lider gerçek bir sanatçı ve gerçek bir yol göstericidir. Etrafındaki kişilerin, kendilerini aşma dürtüsünü öne çıkarmakta rol oynar. Lider için hiçbir fırsat çok küçük, hiçbir toplantı çok önemsiz ve hiçbir dinleyici de çok genç değildir. Her ayrıntı onu yakından ilgilendirir ve her düşünce onun için önemlidir. Dönüştürücü liderliğin manevi bir etki taşıması nedeniyle, hem lider hem de takipçiler üzerinde dönüştürücü bir etkisi vardır[4]. |
|
|  |