imparator

Özet olarak,sermaye piyasasında işlem gören finansal araçlar ve piyasa katılımcılarının vergilendirilmesine ilişkin yasal düzenlemelerin GVK ve KVK’ da yapıldığı,ayrıca bu kanunlara ilişkin Maliye Bakanlığı’nca yapılan yasal düzenlemelerde belirtilen açıklamalar doğrultusunda uygulama alanının oluştuğunu söyleyebiliriz.


1-FİNANSAL ÜRÜNLER VE PİYASA KATILIMCILARINA İLİŞKİN VERGİ HUKUKU HÜKÜMLERİ

Genel olarak finansal ürünlerin vergilendirilmesi ve bunların vergiden muafiyetleri ya da istisnalarına ilişkin hükümler,Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu ile bu kanunlara ilişkin yayınlanan tebliğ ve diğer yasal düzenlemelerle uygulama alanı bulmaktadır.

Vergi sistemimiz söz konusu menkul kıymetlerin vergilendirilmesinde iki ana unsur öngörmektedir.Bunlar;
-Kaynakta vergilendirme,

-Kazanç içinde vergilendirme,olarak belirtilebilir.

Kaynakta vergilendirme esasında;gelir elde edildiğinde, vergi sorumluları tarafından belirli oranda vergilendirilmekte,kalan kısım hak sahibine ödenmektedir.Bu durumda GVK’nun 94’ncü maddesinde belirtilen tevkifat oranları uygulanmaktadır.

Kazanç içinde vergilendirme esasında ise;söz konusu gelirin bir ticari işletme ya da kurum tarafından elde edilmiş olması halinde bunlar diğer kazançları ile birlikte mütalâa edilerek yıllık gelir ya da kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edilerek vergilendirilmektedir.

GVK’nun vergilendirmeye ilişkin esasları mükellefiyet açısından gelir elde edenler genellikle hakiki şahıs olurken,KVK da hükmü şahıslar olmaktadır.

Vergilendirmede iki ana faktör etkili olmaktadır.Birincisi ülkede uygulanan vergi politikaları,ikincisi ise ekonomik şartlara bağlı olarak belirli sektör ya da işlemlerde teşvik ve desteğe bağlı olarak yapılan düzenlemelerdir.

İşleme taraf olan kişilerin vergilendirilmesi aşağıda belirtilen gruplar itibariyle ayrı ayrı düzenlenmektedir.
-Gelirlerini yıllık beyanname ile beyan etmek zorunda olmayan gerçek kişiler,
-Gelirlerini yıllık beyanname ile beyan etmek zorunda olan ve aşağıda belirtilen gelirler unsurlarına sahip;
1.Ticari Kazanç elde edenler;
2.Zirai Kazanç elde edenler;





3.Ücret geliri elde edenler;
4.Serbest meslek kazancı elde edenler;
5.Gayrimenkul sermaye iradı elde edenler;
6.Menkul sermaye iradı elde edenler;
7.Sair kazanç ve irat elde edenler den,
Gelir Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca vergilendirilen tam ve dar mükellefiyete tabi gerçek kişiler.

Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca vergilendirilen,Tam ve Dar mükellefiyete tabi tüzel kişiler.

Aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde vergilendirilmede dönem esası bulunmaktadır.Dönem ise genellikle bir takvim yılına ilişkin işlemleri kapsamaktadır.