01-03-2007, 11:57
|
#22 |
| Guest |
Tüm koşulların iyi olması durumunda ücretin bir motivatör olması, ancak adil dağılım olmadığında da iş memnuniyetsizliğine neden oluyor olması, ücretin psikolojik açıdan karmaşık olduğunu gösterir. Ücretin psikolojik açıdan işlevleri şunlardır; - Ücret, genellikle arzu edilen sonuçlara erişmede bir araç olarak görülmekte ve bu sonuçlara ulaşmayı sağladığı sürece de giderek önemi artmaktadır,
- Ücret, çalışanların örgüt içindeki göreli pozisyonunu ve yaptığı işin diğer işler kıyaslanınca örgüt amaçlarına ulaşmada ne derecede başarılı olduğunu belirleyen bir göstergedir. Çalışanların çaba ve katkılarının ödüllendirilmesi ile kendilerine sağlanmış olan bir geri bildirim mekanizması olması özelliği sayesinde de çalışanların yaptıkları hataları düzeltmeleri için bir olanaktır,
- Ücretin yüksekliği, dolaylı olarak çalıştıkları bölümün koşulları ve diğer bölümler hakkında bir fikir verir.
Ücretin adil olmaması durumunda iş memnuniyetsizliğine yol açmaktadır. Bu durum şöyle bir modelle ifade edilmiştir. Şekil 2.4: Ücret memnuniyetsizliğinin sonuçları modeli 2.1.2 Ekonomik açıdan ücret Ücret, bir mal ya da hizmet üretimi için gerekli olan doğal kaynakla, sermaye ve emek gibi faktörlerin sonucuna ödenen bedeldir. Günümüzde emeğin sermaye karşısında onurlu ve kutsal bir varlık olduğu, iş görenin işletmeye kendisini değil, fiziksel ve düşünsel çalışma gücünü sattığı ya da kiraladığı düşüncesi kabul edilmektedir. Ücret, çalışanın emeği karşılığında yarattıklarından pay almasını sağlayan faktördür. Ekonomik açıdan ücretin artışı verimliliğin artışına bağlıdır. 2.1.3 Hukuki açıdan ücret Ücret, çalışanla işveren ilişkilerinde daima ön planda yer almakta bu niteliğinden dolayı çift taraflı sözleşmelerle belirlenmektedir. Toplu sözleşmelerle belirlenen ücretin altın ücret ödenemez. Birçok ülkede çıkarılan kanunlarla işçi hakları koruma altına alınmıştır. Yasal yollarla da asgari ücret saptanması yoluna gidilmiştir. Bu ücretin altında ödeme yapılamaz. 2.1.4 İşletme açısından ücret İşletme açısından ücret maliyetlere etki eden unsurlardan biridir. Ancak ücret maliyetleri arttırdığı gibi verimliliği de arttırmaktadır. İşveren kendi çıkarlarını göz önüne alarak ücret artışlarına karşı çıkar ya da artış hızının az olmasını ister. Ayrıca işveren işçiye net olarak ödenen ücretin yanında bazı eklerde yapmaktadır. (Sosyal yardımlar, SSK primi vs.) Bunlar net ücretin yaklaşık %50’sini oluşturur. Ücret, çalışanı firmayla bütünleştirmekte, çalışmaya özendirmede güdüleyici bir role sahiptir. |
|
|  |