Bu gelişmeler ile birlikte yüksek vergi oranlarının düşürülmesi de olasıdır. Kayıt dışı ekonominin denetim altına alınması için sistemde yapılabilecek düzenlemelerle birlikte vergiden kaçışa eden olan yüksek vergi oranlarının düşürülmesi işleminin de eşanlı bir biçimde uygulanmaya konması bu süreci hızlandıracaktır.
Kayıt dışı ekonomiden elde edilebilecek vergi gelirlerinin kamu açıklarını büyük ölçüde kapatabileceği ya da kamu fazlası yaratabileceği düşünüldüğünde ekonomik istikrarın sağlanabilmesi için yönetimlerin bu konuda kararlı adımlar atması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Söz konusu potansiyel gelirden yararlanılması durumunda giderek kaynak yetersizliği nedeniyle yapılamayan alt yapı yatırımlarının da hızlandırılması mümkün olacaktır.
11.KAYIT DIŞI EKONOMİ VE YETERLİ VERGİ ORANLARI
Ekonominin belirli bir bölümünün kayıt altına alınması durumunda mevcut vergi gelirlerinin çok daha düşük vergi oranlarıyla elde edilmesi mümkün olacaktır. Mevcut vergi gelirlerinin düzeyi korunarak ekonominin muhtelif oranlarda kayıt altına alındığı varsayımına dayalı hesaplamalar vergi oranları açısından da çarpıcı sonuçlar ortaya koymaktadır.
Söz konusu varsayımdan hareketle KDV ve gelir vergisi oranlarını ayrı ayrı hesaplamak olasıdır.
Ekonominin %70, 75 ve 80 oranında kayıt altına alınması durumunda KDV matrahı çeşitli KDV oranına tabi harcama büyüklüklerinin %70,75,80’i olacaktır.
Ekonominin kayıt altına alınması durumunda vergi oranlarının düşürülebileceğini açıkça göstermektedir. Vergi oranlarının düşürülmesinin kayıt dışı işlemleri de kayıt altına almayı kolaylaştıracağı açıktır. Vergi oranlarındaki düşüş nedeni ile ekonomideki işletmelerin büyük kısmı yeni kaynağa kavuşacaklar ve üretimleri artacaktır. Sonuçta vergiye matrah olan büyükler de artacak ve ekonomideki büyüme nedeniyle vergi gelirlerinde, oranlar değiştirilmeden reel artış sağlanacaktır.
Verilen tüm örnekler ve hesaplamalar ülkenin vergi potansiyel büyüklüğünü gösterirken, çarpıklıkları da ortaya koymaktadır.
Vergi gelirlerindeki büyük kayıplar nedeni ile devlet gelir gider dengesini kuramamakta, harcamalarını borçlanma yoluyla kapatmakta, devletin yapması gerekli hizmetleri de tam olarak yerine getirememektedir. Net borçlanmanın, toplam harcamalar içindeki payı %30-40 düzeylerine erişmektedir.
|