Bir konu, toplu ve bütün olarak koyu açık değerleriyle görülerek renk bunun üzerine tatbik edilmelidir. Konu, kontrast titreşimler yapan durumları sezdirebilir. Yerine ve yakışığına göre, konunun verebileceği lüzumları duyguyla sezmek, asıl olana inmektir. Şu halde sanat nosyonu; kalbin sesini dinlemekle çözülür. İçimizin sesi sanatçıyı hem kompozisyon şuuruna, hem de stile yardım eder. Sözünü ettiğimiz mantık yollu klişeleşmeler, ruhsuz, basmakalıp, değersiz işlerin yaratıcısı olur.
Yaşanmamış konu, gerçek değildir. Her konu bir kompozisyondur. Bir konu üzerinde çalışmak için mutlak surette etraflı bir araştırmaya ve desen etüdüne ihtiyaç vardır. Detaylı bir etüt yapmalı ki, asıl olan çalışma sona erdiğinde, gerçek ve doğru olandan izler kalabilsin, kompozisyon okunabilen açıklıkta neticelensin.
Kompozisyon, bir eser için her şeydir ve işin başında halli gerekli noktadır.
Kompozisyon şuuru içinde, stilimizi meydana getiren sebeplerle eseri, mistik değerler zinciri içinde geliştirmek, artistik yaratışın en mühim kaygısıdır. Bu noktayı şöylece özetlemek mümkündür :
Şuuraltı varlığı : Mistik değerler zincirinin yaratıcısıdır.
Konsepsiyon : Anlayış biçimi. Konuyu ifadede göstereceğimiz orijinalite.
Estetik : Mistik değerlerdir.
Şahsiyet : Tabiatı görüş açısı mistik değerlerden sonra, orijinal olmak problemiyle, sanatçının bütün yapılanların ilerisine geçme istidadı. Eski kavimlerde “intuision” yani doğuş esastır. Onların çalışmaları bize bu esastan hareket ettiklerini gösteriyor. Bir resmin bakış açısı, genel prensipler yönünde olur. Bunlar kaide değil, kanundur. Tabiatta ve sanatta psikolojik kanunları tanımak, onlara hakim olmak demektir.
Mistik değerlerin yaşatılması; rengin, şeklin, valörün bütünlük esprisinin konması demektir. Bir evin şartı, kapısı ve penceresidir. Bu basit mantık -akıl yürütme- resim sanatında -her sanat dalında- duyguların mantığı olarak gelişir. Estetik lüzumlar ki, bunlar, kompozisyon prensipleridir. Bunları egzersizlerle kavramak -duygunun kanunlarını yerine getirmek- lüzumu vardır. Tuval üzerinde meselâ, koyduğumuz beyaz bir leke, estetik bir ihtiyaç için vazifeli olmalıdır ve buna inanmalıyız ki hakikate erelim. Bugün resimde başarının sırrı, klâsik eserlere çok bakmak, onları okumak, onları anlatmak, tanımak ve sevmekle mümkündür.
Duygular üzerinde tesir yapan teknik bütünlüğü ve espriyi sağlamak, kompozisyonu yaratmaktır.
Form- Şekil, Kompozisyon
Form, bir desen ifadesi ve mefhûmu olduğu gibi, bir sanat eserinin bütününü içine alan elemanların organizasyonundan doğan bir mükemmellik ve bir netice anlamına da gelir. Formun göze hitap eden yapı elemanları; çizgi, valör, renk, şekil, ritim ve tekstürlerin sadelik, bütünlük, birlik içinde bir armoniye bağlanmaları ve bir stilde temsili, form diye adlandırılır. Teknik formasyon ve malzemelerin, tuvallerin kullanılması da forma tesir eden kalitelerdir.