Devlet İstatistik Enstitüsü' nün Veri Kaynakları
DİE'nin bilgiye ulaşma sürecinde en temel kaynağı veridir. Bilgiye, verinin işlenmiş hali de denilebilir. DİE'nin veri elde etme işleminde 4'ü geleneksel, 2'si modern veri kaynağı olmak üzere 6 çeşit kaynak kullanılmaktadır.
1. Tamsayım
Hakkında bir yargıya varılmak istenen kitlenin (yığının) tamamından veri toplanmasıdır. DİE'nin bu kapsamda yaptığı çalışmalara örnek olarak; Genel Nüfus Sayımı, Genel Tarım Sayımı, Genel Sanayi ve İşyerleri Sayımı verilebilir.
2. Örnekleme Araştırmaları
Hakkında bir yargıya varılmak istenen kitlenin bir bölümünden veri toplanmasıdır. DİE'nin bu kapsamda yaptığı çalışmalara; Hanehalkı İşgücü Araştırması, Hanehalkı Gelir Tüketim Harcamaları Araştırması, Finansman Eğilimleri Anketi, Yıllık İmalat Sanayi Anketi örnek olarak verilebilir. (Bakınız, EK.5.2)
3. İdari Kayıtlar
Alanda bir anket uygulamadan, ülkenin hali hazırda tutulan idari kayıtlarından veri derlenmesidir. DİE'nin bu kapsamdaki kaynaklarına;
Sosyal içerikli idari kayıtlar için; Nüfus Müdürlüklerindeki kayıtlar, Evlenme kayıtları, İntihar istatistik formu, Ölüm istatistik formu,
Sanayi içerikli idari kayıtlar için; İnşaat ruhsatnamesi, Yapı kullanma izin kağıdı, Yapı kullanma izin belgesi, Maden faaliyet cetveli, Aylık tapu istatistik cetveli,
Hizmet ve ticaret içerikli idari kayıtlar için; Gümrük Muhafaza Teşkilatı-uluslararası girdi çıktı fişi, Gemi sicil formu, Trafik kazası tespit tutanağı, Araç trafik tescil müracaat ve işlem formu,
Tarım içerikli idari kayıtlar için; Çiftçinin Eline Geçen Fiyat formu, vb. örnek olarak verilebilir.
4. Kayıt Sistemleri
Bu veri kaynağı idari kayıtlara benzemekle birlikte, ülkedeki tüm idari kayıt sistemlerinin ortak bir çatıda birleştirilmesi olarak tanımlanabilir.
5. Manyetik Bant
Bu veri kaynağı, çeşitli kuruluşların belirli bir yöntem içinde manyetik ortama kaydettikleri, bilgilerin bant şeklinde alınmasıdır. Bu veri kaynağına, Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün ihracat bilgileri örnek verilebilir.
6. Uzaktan Algılama
Yeryüzündeki yapay ve doğal alanlara (yerleşim alanları, yollar, tarım alanları, ormanlar, su kütleleri vb.) ilişkin bilgilerin uzaktan algılanmış veriler (uydu görüntüsü, hava fotoğrafı vb.) kullanılarak toplanmasıdır. Çalışmalarda esas olarak öncelikle "işlenmemiş olarak sağlanan uydu görüntüleri" üzerinde her türlü görüntü işleme analizleri yapılır. Sonraki aşamada "İşlenmiş görüntü sonuçları" ve "istatistiksel yöntemler" birleştirilerek son bilgiye ulaşılır. Ayrıca koordinat sistemine uygun "harita formatında hazırlanan görüntüler" in görsel yorumlanmasıyla da nihai bilgi üretilir.
DİE'nin bu kapsamda yaptığı çalışmalara; kitlenin tamamından verinin toplandığı "Türkiye Arazi Tabakalaması Çalışması" ile kitlenin bir bölümünden verinin toplandığı "Türkiye Tahıl Ekili Alan Rekolte Tahmini Çalışması" örnek verilebilir
|