Çok ıslak veya çok kuru yongalar ilave edilecek katkı maddelerini etkiler ve çeşitli sebeplerden dolyıda preslenme süresinin uzamasına yol açar.
Ayrıca kurutma şartı söz konusu olduğunda kurutma süresi ağaç türü ve yonga kalınlığına bağlıdır. İğne yapraklı ağaçların yongalarının kurutulmadında genellikle 100 sn, yapraklı ağaç yongalarında ise 200 sn. yeterlidir. Esas itibariyşa kurutma şartları ısı miktarı ve yongalara ısı transferi yoluyla tayin edilmektedir. Isı transferi doğrudan doğruya, temas konveksiyon veya radyosyon yollarıilke olduğu gibi bunların tümünün kombinasyonu yloluylada olabilir.
Temas(kontakt) yoluyla kurutma süresi en uzundur. Halbuki konveksiyon kurutma usulu ise oldukça daha kısa zamanda kurutma sağlar.
Konveksiyon yöntemi ile kurutma yonga kalınlığı arttıkça kurutma süresinde artış gösterir. Başlangıç rutubeti %113 olan yongalarda %3 rutubete gelmek için 0,2 mm. kalınlıklarda son rutubet miktarı arttıkça kurutma süreside azalmaktadır. Çok yüksek rutubet miktarlarında kurutma hızı sabit değildir. Kurutmada ağaç türünden başka yonga büyüklüğü hava gazı ve sıcaklığıda etkili olmaktadır.
Ağaç fiziği derslerindende hatırlanacağı üzere yongalar içindeki hidroskopik su hariç geri kalan serbest suyun (kapiler su ) hesaplanmasında aşağıdaki eşitlikten istifade edilir.
(1,5 –Do)
Ms= X 100 (%)
1,5 x Do
Burada Do= Tam kuru özgül ağırlıktır.
Örneğin; 0,49 gr/cm3 özgül ağırlıktaki sarı çamda maksimum srebest su miktarı bu eşitliğe göre Ms= %138 olabilir.
0,68 gr/cm3 özgül ağırlıktaki kayına Ms=%80’dir.
Şüphesiz bu miktar ağaç türünün özgül ağırlığı ile ilgili olarak değişmektedir.
Kurutma met****u çeşitli faktörlar etkiler, bunlar aşağıda açıklanmıştır.
1. Kurutucu havadan yongalara geçen sıcaklığın eğimi
2. Yongalarla kurutucu hava arasındaki su buharı basıncı eğimi
3. Yongaların kurutulma süresi
4. **** ve kurutucu hava arasındaki kimyasal reaksiyonların meydana geliş imkanları (yangın dahil)
Kurutma süreleri kısaldıkça daha yüksek kurutma sıcaklığı seçilir. Yüksek
oksijen miktarı ve kurutucu havanın düşük su buharı miktarı için kurutma sıcaklıkları daha düşük tutulmalıdır. Neticede kurutma süreleri artacaktır. Yongaların kurutulması konveksiyon kurutma kurallarına uygun olarak iki kademede olur.
1. Kapiler suyun buharlaşması; bu yaklaşık olarak sabit bir kurutma hızıyla gerçekleşir.
2. Buhar difüzyonu; Kurutma hızı tamanen meteryalin özelliklerine bağlıdır.Kapiler suyun buharlaşmasında bunun önemi yoktur.
İnce ve strüktürü gevşemiş olan yongaların kurutulmaya karşı gösterdikleri direnç fazla değildir. Bu nedenle kurutmada yüksek sıcaklık uygulanabilir. Böylece kurutma süresi kısalır. Örneğin; kurutma sıcaklığının 1400C’den 2600C’ye çıkarılmasıyla kurutma süresi %40 azalır.
Kapiler suyun buharlaşmasıyla metaryelin rutubet miktarının kurutmanın seyrine etkisi olur. Buna karşılık buhar difuzyonunda ise yongaların higroskopik çzellikleri çok önemlidir.
Diğer koşullar aynı kalmak şartıyla havanın sürkilasyon hızı 1 m/sn.’den 4 m/sn.’ye çıkarılmasıyla kurutma süresi %44 azalır. Şekil 1’de kayın yongalarının kurutulmasında yonga kalınlığının kurutma süresine etkisi, Şekil 2’de ise yapraklı ve ibreli **** yongalarının kurutulmasında ağaç cinsinin kurutma süresine etkisi görülmektedir.
Şekil 11. Kayın yongalarının kurutulmasında yonga kalınlığının kurutma süresi üzerine etkisi
Şekil 12. Yonga kurutma süresi üzerine etkili olan başlangıç rutubeti ile ağaç türü arasındaki ilişki (Kollmann’dan).
B. Mayer’in araştımaları ile aynı kurutma koşullarında kaba materyelin rutubeti %25 iken ince yongaların çok fazla kuruduğu saptanmıştır. Bu sonuç, orta ve dış tabaka yongaları ayrı ayrı kurutulmasının gerekli olduğunu doğrulamaktadır. |