Hidroelektrik Santrallerin Yapıları :
Ekonomik koşullara göre ve arazi şartları göz önünde bulundurularak ishale kanalı inşa edilir. Çevirmeli tesislerde su az bir eğimle belirli bir kota (genelde yüksek bir kot) sevk edilen su belirli bir yükseklik kazandıktan sonra cebri borular vasıtasıyla su enerjisi mekanik enerjiye çevrilir. Regülatörden alınan su hemen yerine kullanılırsa faydalanma %95 değerinde olur. Çevirmeli tesis olarak inşa edilirse %80 değerini alır. Çok kıvrıntılı bir akarsu ise %90 değerine ulaşabilir.
Çevirmesiz tesislerde ise ya bir barajın eteğinde bağlamanın üzerinde inşa edilen türbin ve jeneratör grubunda elektrik enerjisi üretebilir. Barajlarda belli bir uzunlukta basınçlı boru yapılabilir. Akarsu üzerinde yerleştirilmiş santrallerde ise basınçlı boru olmadan su türbine girer. Tabana alçaltmak sureti ile de Hidroelektrik tesisi için gerekli eğim temin edilebilir. Bu olay genelde yer altı santrallerinde uygulanabilir.
Akarsuyun akış enerjisinden faydalanılan suyun depolanıp depolanmasına göre hidroelektrik santraller iki türlü inşa edilir :
1. Kanal ve nehir üzerinde inşa edilen hidroelektrik santraller
2. İnşa yolunda, suyun akışı durdurularak veya başka bir yola verilerek suni bir su düşüşü sağlanan hidroelektrik santraller.
Depolamasız hidroelektrik santrallere kanal veya nehir tipi hidroelektrik santraller de denir.
Bu santrallerde su için gerekli eğim suyun suni olarak hazırlanan başka bir yolla verilmesiyle elde edilir.
Depolamalı hidroelektrik santrallere suni gölün hidroelektrik santralleri de denir. Bu tesislerde akış enerjisinin sağlanması için gerekli eğim, suyun tabi yolundan toplanması ile elde edilir. Hidroelektrik tesislerinde suyun potansiyel enerjisinden faydalanmak için çevirmeli ve çevirmesiz olmak üzere iki sistem uygulanır. Ayrıca akarsu yatağı kıvrıntılarını azaltarak eğimden kazanan tesislerde yapılmalıdır.
Çevirmeli tesislerde su alma yerinde istenilen debi eğimi az pürüzlülüğü küçük olan bir kanal veya galeriye alınır. Su alma bir taraftan yapılıyorsa isale ancak basınçlı galeri ağzında inşa edilebilir. |