Vagondriller
Vagondriller bir traktör, dozer, loader, kompresör ünitesi yardımıyla motor gücü kullanarak bir çelik destek elamanı boyunca matkapları belli bir hız, güç ve basınçla kayaların içine doğru iterek lağım delikleri açmaya yarayan araçlardır.
Vagondrillerin çalışması kompresör tabancası gibi olmasına rağmen, çalışmasında insan gücü etkisi bulunmayan tamamen hidrolik güce bağlı olup insan eli değmeden gerçekleşen makinelerdir.
Orman yollarında açtığı lağım deliklerinin derinliklerine göre küçük ve büyük olarak 2’ye ayrılır.
Vagondriller çalışma tertibatlarına göre tiplere ayrılmaktadır. Bunlardan ilki yapıları gereği derin lağım delikleri açar. Bu tip vagondriller sahip oldukları matkap çaplarından dolayı (75 mm- 85 mm) genellikle taş ocaklarında taş kırma ve parçalama işlerinde kullanılırlar. Lağım delikleri için havanın basınçla iletilmesi dönen matkap üzerinden gerçekleştirilir. Bunlardan dakikada delme hızı 6 – 20 cm arasında değişmektedir. 6 – 7 atmosfer basıncında hava ihtiyacı dakikada 10 dm kadardır.
Diğer bir vagondril tipi ise geri kısmına sondaj demiri eklemek suretiyle uzatılabilen bir yapıya sahiptir. İlk tipe nazaran bunlar da 6 – 7 atmosfer basıncında hava ihtiyacı dakikada 20 dm civarındadır.
Matkap çaplarına göre (64 – 76 mm) dakikada delme hızları 20 – 50 cm arasında değişir. Bu tip vagondriller yol yapımı için uygun olan yapıları ve verimli çalışmalarından dolayı genellikle sert kayaların delinmesinde kullanılırlar. Bunların çalışması için 200 ps güçte bir motor gücüne ihtiyaç vardır.
Vagondrillerin başka bir tipinde ise darbe etkili ve dönen matkaplarla hidrolik güçle lağım delikleri açan tipler olup matkaplar 6 – 7 ton gibi bir güçle kaya içine itilmeye çalışılır. Bunların çalıştırılması için en az 70 ps gücünde bir motora ihtiyaç vardır. Dakikada 30 – 70 cm delme hızına erişebilirler. Motor gücünün yaklaşık yarısı hava basıncı oluşturmak için harcanır. Delme ekipmanı lastik tekerlekli bir araç tarafından taşınmaktadır. Delme ekipmanının yüksekliği, yeri ve yönü istenildiği gibi ayarlanabilir. Bu tip vagondriller kalkerli kayalarda çok hızlı ve verimli bir çalışma göstermektedir.
Bütün vagondril tiplerinde delme ekipmanını taşıyan araç 2,3 veya 4 tekerlekli olabilen, yer değiştirebilen ancak motorsuz araçlardır. Araç ilk konumda delme işini tamamladıktan sonra bir diğer araç tarafından çekilerek bir sonraki konuma getirilir. Delme gücü matkap şasi düzeni ardındaki hareketli bir araç tarafından sağlanmaktadır. Bu hareketli araç kompresör ünitesi monte edilmiş bir traktör, bir dozer, bir loader veya unimog olabilir.
1.1.6. Ekskavatörler
Ekskavatörler ham yolun açılması sırasında toprağın, yol kenar hendeklerinin ve drenaj hendeklerinin kazılmasında yani her çeşit zemininin kazanılmasında ve kazılan materyalin taşıma makinelerine yüklenmesinde yararlanılan kablolu ve hidrolik sistemle donatılmış makinelerdir. Ayrıca bina inşaatlarında temel kazısının yapılmasında oldukça kullanışlı bir makinedir. Yaptığı işin özelliğine, arazinin ve makinenin teknik yapısına göre çeşitli isimler alırlar.
|