Tekil Mesaj gösterimi
Alt 22-03-2007, 14:38   #7
imparator
Guest
 
imparator - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
 

Sökücüler (Riperler)

Hidrolik olarak kumanda edilebilen veya dozere monte edilen sökücüler, genelde 3 kancalı olarak imal edilirler. Kullanım yerleri şunlardır:
1. Dozerlerle sökülmeyen çok sert beton yolların sökümü,
2. Kalın ağaç köklerinin sökülmesi,
3. Sert ve çatlak kayalı veya bloklu sert zeminlerin sökülmesi,gevşetilmesi


Şekil 4: Riperler
Riperlerden iyi verim almak için;
1. Riperlerin kazmalarının bütün derinliğince zemine girmiş olarak traktörle çekilmesi gerekir. Traktörün gücü yetersiz kalıyorsa, bu halde riperden bir, hatta iki kazmayı çıkararak kalan tek kazma tüm derinliğince zemine sokularak riper çekilmelidir.
2. Dönme sırasında kazmalar zeminden çıkarılmalıdır.
3. Zemine kazmayı iyice batırabilmek için riper gövdesine başlangıçta bir ağırlık yüklenmelidir.
4. Aşınmış kazmalar yenilenmelidir.
5. Sökücülerin çalışmaları ve verimli inşaat sahasında mevcut olan diğer makinelerle iyi organize edilmelidir.
1.2. Yükleme Makineleri ( Loaderler )

Loader öne takılan kepçesi hidrolik sistemle hareket eden paletli veya lastik tekerlekli bir traktördür ve toprak, çakıl, kum, patlayıcı maddeler yardımıyla patlatılarak parçalanmış kayaları yüklemek amaçları için faydalanılırlar.
Loaderin lastik tekerlekli olanlar sadece gevşek malzemeli yığıldığı yerden araçlara yüklemek için kullanılabildiği halde paletli olanlar çok sert olmayan zeminlerde hem kazı ve hem de yükleme işini yapabilirler. Kazı ve yükleme için kullanılan loaderlerin kepçelerinin alt kenarı, kazı işini yapacak şekilde dişli olarak imal edilmiştir. Zemini kazma işinde verimlerin dozerlere nazaran daha düşüktür. Zira kazma sırasında kepçe hemen hiçbir zaman tam olarak dolmaz. Ayrıca kepçesini doldurduktan sonra yükseğe kaldırarak kısa mesa

Taşıma Mesafeleri (m)
5
10
20
40
80
Lastik Tekerlekli
%100
%80
%50
-
-
Paletli
%100
%85
%70
%40
%16-20

felerde taşıma yapabilirler. Ancak taşıma mesafesi arttıkça verim de düşmektedir ve bu mesafe paletli olanlar için lastik tekerleklere göre daha kısadır. Her iki tip için de 5 m mesafeye taşımadaki verim %100 kabul edilirse değişik mesafelere taşımalardaki verimler yaklaşık olarak aşağıdaki şekildedir.


Loaderler kullanış amaçlarına göre çok değişik kepçe kapasitelerinde imal edilmektedir. Gerçekten günümüzde piyasada 0,25 m ten başlayarak 4,5 – 5,0 m ‘e kadar kapasiteli loaderler bulunmaktadır. Orman yollarında bunlardan daha çok 1,0 – 2,5 m arasında değişir.



Şekil 5: Yükleyici 1 Şekil 5.1: Yükleyici 2

Kepçelerdeki toprak, çakıl, kum veya kaya patlatma artığı materyaller kepçenin döndürülmesiyle taşıtlara (kamyonlara) yüklenir. Bazı hallerde materyalin kullanacağı yere taşınarak dökülür.
Yükleyicileri sert kayaların veya taş parçalarının bulunduğu yerlerde çalıştırmak gerektiği hallerde lastiğin ömrünü düşürmemek yani lastiği yıpratmamak için tekerleklere zincir takılmalıdır.
Orman yolları yapımında loaderlerden daha çok stabilize malzeme, kum ve çakıl gibi gevşek malzeme yükleme işlerinde faydalanılır ve bu işlem dört safhada gerçekleştirilir.
Loaderlerin verimli bir şekilde çalıştırılmasının sağlanması, bir kamyon için gerekli yükleme zamanı ile yüklü gidiş ve boş dönüş zamanı gözönüne alınarak ekibi oluşturacak kamyon sayısını belirlemek suretiyle mümkün olabilir. Örnek olarak:
Yükleme zamanı
4,3 dak
Yüklü gidiş zamanı
8,7 dak
Boş dönüş zamanı
6,8 dak
Zaman kayıpları
0,8 dak
Toplam zaman
20,6 dak


olarak belirlenen bir üst yapı çalışmasında gerekli kamyon sayısı: 20.6 / 4.3 = 4.79 – 5 kamyon olarak hesaplanır.
Kamyon sayısı şu faktörlere bağlıdır:
§ Taşıma uzaklığına
§ Kepçe kapasitesine
§ Kamyon kasa hacmine
§ Kazılacak malzeme cinsine
§ İş ve idare koşullarına
1.2.1. Kepçeli Yükleyiciler Loaderle Çalışma Tarzı

Kepçeli yükleyicilerinin çalışma tarzı daha başkadır. Örneğin Traxcovotonlarda olduğu gibi. Aşağıya doğru bırakılmış kepçeyle çalışılması gerektiği taktirde, kepçe kazıcı dişlerle teçhiz edilmiştir ve bu taktirde çalışma tarzı tesviye makinelerinkine benzemektedir. Bu tarz çalışmada yan tesviye (makineye ilave olarak takılan ve eğik duruma getirilen tesviye bıçağı ile); ya da tabaka tesviye aşağıya bırakılan ve makine eksenine dik durumdaki yükleme kepçesiyle yapılır.
Fakat esas kepçeli yükleyiciye özgü çalışma tarzı, bir yerde daha önce kazınmış olan toprağın, çakıl ve taş gibi materyalin ile alınarak hemen orada duran taşıta yüklenmesi ya da toprakla doldurulmuş ve yukarıda kaldırılmış kepçeyle materyalin taşınmasındaki, bu sonucu iş traktörünün kendi hareketi ile yapılmaktadır. Bu taktirde baştan tesviyenin uygulanması lazımdır. Burada kepçeli yükleyici ya yolun başında ve yol eksenine dik, ya da yol eksenine paralel bir alanda (platform) durarak çalışmaktadır. Bu şekilde daha önce açıklanan ve tesviye bıçağının kavrama kapasitesinden tam olarak faydalanmayan usullerin aksine olarak, toprağın kazınmasından sonra gevşetilmiş olması da önemli bir rol oynamaktadır. Burada toprağın taşıyıcı vasıtaları nakil söz konusu olduğundan, bu çalışma tarzında randıman, yeter sayıda taşıtın ve bu taşıtların gidip gelirken birbiri yanında savuşması imkanını mevcut olması halinde (bu imkan orman yollarında nadiren mevcuttur). 50 ps ile 30 m/saat kadardır. Fakat çok kez kepçeyle alınmış olan materyalin dere tarafına aktarılması şekli uygulanmaktadır.
  Alıntı ile Cevapla