22-03-2007, 14:39
|
#9 |
| Guest |
Damperli Kamyonlar Damperli kamyonlar orman yol yapımında yükleyicilerle birlikte çalışarak uzun mesafeler içinde materyal doldurulması veya depolanması ile yol üzerinde kurulacak sanat yapısı, köprü gibi teknik yapılara malzeme sağlayan taşıma araçlarıdır. Damperli kamyonların harfiyat taşıma ve malzeme taşıma gibi iki asli görevleri ormancılık çalışmaları sırasında da önemlidir. Yani damperli kamyonlardan toprak yol üzerine olduğu gibi stabilize yol üzerinde de yaralanılmaktadır. Damperli kamyonlar, damperler kadar sıkı ve sağlam olmamasına karşın yine de normal kamyonlara oranla bu özellikleri bünyelerinde taşırlar. Damperli kamyonlar, adından da anlaşıldığı gibi iki ana kısmın birleştirilmesinden oluşturulmuştur. Bu iki ana kısım kamyon ve damper’dir. Birleştirilme tak bir aşamada fabrikada olabileceği gibi fabrika çıkışlı kasasız kamyona fabrika dışında da damper monte edilebilir. Bu ikinci yöntem ülkemizde daha fazla uygulama alanı bulmuştur. Damperli kamyonlarda tekerlekler damperlerdeki gibi büyük boyutlarda özel olarak imal edilmemiş olup normal bir kamyon tekerleği şeklindedir. Yüklü halde taşıma hızları ve güçleri yine damperlerden düşük fakat kasa kapasiteleri hacim olarak daha büyüktür. Bu tip kamyonların uzunluğu ise normal bir kamyon uzunluğu ile damper uzunluğu arasındadır. Orman için inşaat çalışmalarında yapılacak iş kapasitesi ve yol standartları göz önüne alınarak iki akslı olanlar tercih edilirken, özel sektör ve TCK’den daha çok üç akslı olanları tercih edilmektedir. Damperli kamyonların kapasiteleri geniş sınırlar içerisinde değişmesine rağmen orman yolları yapımında 7 – 9 m olanları oldukça elverişlidir. Bu kamyonların kasaları çoğunlukla çeliktendir. Şekil 6: Damperli Kamyonlar Arazide güç şartlar altında çalışan bu araçların hareketleri ve motor güçleri yanında kasalarının da hidrolik bir sistem yardımıyla devrilerek taşıdığı malzemeyi boşaltılabilmesi büyük önem taşır. Zira bu işin insan gücü ile gerçekleştirilmesi hiçbir şekilde ekonomik değildir. Genellikle damperli kamyonların kasaları geriye doğru boşaltma işlemi yapmakla birlikte iki yan tarafa doğru boşaltan ve alttan döken tipleri de bulunmaktadır. Çoğunlukla arkaya devirmeli olan bu damperli kamyonlarda kapasite 9 – 30 ton arasındadır. Yüklü iken çıkış eğimleri ortalama %5 – 10 , çalışma hızları ise saatte 40 – 45 km kadardır. Orman yolları yapımı sırasında özellikle ortaya çıkacak fazla materyalin belirli uzaklığa depolamak veya dolduru açığını kapamak amacıyla uygun yerden toprak malzeme getirmek için damperli kamyonlar daima bir ekskavatörle veya bir yükleyici ile birlikte çalıştırılmalıdır. Burada kamyon kapasite ve cinsi ile kepçe arasında uygun bir denge bulunmalıdır. Pratik bir kural olarak, taşıt kapasitesi kepçe kapasitesinin 4 – 5 katı olmalıdır. Aynı şekilde orman yolu üzerindeki sanat yapısı olanlarına taş, toprak ve çimento gibi malzemeleri de taşımaya yarayan damperli kamyonlarda kamyonun geriye dönüp boşaltılması ile büyük iş ve zaman kaybı önlenir. Kamyonun dönüş işlerinin kolay olması ve uzun sürmemesi için inşaatın ilerlemesine paralel olarak yol boyunca yamaç tarafında küçük manevra yerleri de açılabilir. Yol inşaatı sonrasında bu yerlerden karşılaşma yeri olarak da yararlanılabilir. Ayrıca alt yapı inşaatında boşaltılacak materyalin uzunca bir mesafe içinde yayılması arzu edildiği taktirde damperli kamyon bu mesafe içinde damperin; yukarı kaldırarak yürütülmek suretiyle söz konusu malzeme bu alanda dağıtabilir. Damperli kamyonların verimleri, yakıt sarfiyatı, arazinin durumu, uygulanan hız, bir defada taşınan malzemenin sürücünün yeteneği ve eğitimi, kullanılan yakıtın özellikleri gibi bir takım faktörlere bağlıdır. |
|
|  |