imparator

Zeminlerin Sınıflandırılması

Zeminin sınıflandırılması Batı Ülkelerinin kabul ettiği USCS(Unified Soil Classification System) olup, bu sistemde zemin kalitatif özelliklerine göre 15 ana tipte toplanmıştır.
USCS sistemine göre zeminin sınıflandırılmasında aşağıdaki kriterler esas alınarak yapılmaktadır.
a) Tane dağılım eğrisi
b) Plastisite özellikleri
c) Organik maddeler
a. Tane Dağılım Eğrisi: bu sınıflandırmada aşağıdaki tane büyüklükleri esas alınarak tane dağılım eğrisine ulaşılır. Buna göre orman yolları yapımında zeminin tanımak yani onun tane dağılım eğrisini ortaya çıkarmak amacıyla zemindeki tane büyüklükleri şu esasa göre ayrılır.
(ince taneler)

0 – 0.002 mm kil
0.002 – 0.06 mm silt
(Kaba Taneler)

0.06 – 2 mm kum
2 – 60 mm çakıl
60 – 200 mm taş
Elekten geçen
miktar

200 mm nin üzeri blok

%


















































































































0,002 0,006 0,02 0,06 0,2 0,6 2 6 20 60 200 mm
Elek Delik Çapı




Şekil 22: Bir Siltle Kum Zemininde Tane Dağılım Eğrisi
Sınıflandırmada 0 – 60 mm arasındaki tanelerin dağılımı çok önemlidir. Her grubun payı 0 – 60 mm içindeki bütün tanelerin kuru ağırlıklarını (% 100) oranlanarak elde edilirken yüzde (%) ile daima ağırlık yüzdeleri kastedilmektedir.
b. Plastisite Özellikleri: Bu özellikler el denemeleri ile laboratuarda ise belli deneyler ile tespit edilirler.
c. Organik Maddeler: Arazide zeminin incelenmesi sırasında zemin içindeki organik maddeler esmer rengi, kokusu ve süngerimsi yapısı ile tanınır. Laboratuarda ise ya natron eriyiği ile test edilerek veya zeminin fırında kurutulmasından önce ve sonra plastik özelliklerini tespit etmek suretiyle kesin olarak ifade edilir.
Fazla miktarda organik madde ihtiva eden zeminin plastisite fırındaki kurutmadan sonra organik maddelerin yanmasından dolayı oldukça düşer.Tabii zeminler, genellikle farklı gruplara giren zeminlerin bir karışımından oluşmaktadır. Böyle durumlarda zemini sınıflandırırken çift sembol kullanılması yoluna başvurulmaktadır. Değişik zemin grupları için kullanılan semboller aşağıda verilmiştir.
G Gravel ana malzeme çakıl
S Sand ana malzeme kum
M Mud ana veya yardımcı malzeme silt
C Clay ana veya yardımcı malzeme kilt
O Organik organik maddeler
Pt Peat torf, humus
W Well araded iyi derecelenmiş
P Poorly araded kötü derecelenmiş
H High liquid limit likit limiti yüksek
L Low liquid limit likit limiti alçak
GW iyi derecelenmiş çakıl
GD kötü derecelenmiş çakıl
SW iyi derecelenmiş kum
SP kötü derecelenmiş kum
GC killi çakıl
SC killi kum
CL düşük plastisiteli kil
CH yüksek plastisiteli kil
OH yüksek plastisiteli organik zemin
2.4. İnce Taneli Zeminlerin Sınıflandırılması

2.4.1. Sarma Deneyi

Yaklaşık 5cm hacminde nemli bir zemin numunesi (gerekirse yumuşak kıvama gelinceye kadar su eklenmelidir) bir beze haline getirildikten sonra açılmış avuç içine konur ve öbür elle birkaç defa hızla vurularak sarsılır. Bu sarsma sonucu zemin içindeki su yüzeye çıkarsa (numunenin yüzeyi parlak bir görünüm alırsa) zeminin ince kum veya düşük plastisiteli silt olma ihtimali yüksektir. Yüksek plastisiteli killerde sarsma sonucu herhangi bir reaksiyon gözlenmez.