Zemin içindeki tane büyüklüklerinin dağılımını yukarıdaki tabloya ek olarak yolla gronülimetri (tane büyüklüğü dağılımı) eğrisi ile de ifade etmek mümkündür.Şekil 1 de yatay eksende dane çapı (log) düşey eksende ise değişik eleklerden geçen (belirli çaptan küçük) danelerin kuru ağırlığının toplam kuru ağırlığına oranı (yüzde olarak) gösterilmiştir.Dane çapları çok geniş bir aralık içinde değiştiği için yarı-logaritmik çizimler kullanılmaktadır.Şekil 1 de gösterilene benzer eğriler zeminlerin dane çapı dağılımı (granülometri) eğrileri olarak nitelendirilmektedir.Bu eğri üzerinde her hangi bir eğrinin koordinatları bize, ağırlık oranı olarak, zemin içindeki danelerin ne kadarının belirli bir çaptan daha küçük olduğuğnun göstermektedir.Elek analizi yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalar, deney uygulanan numunenin arazideki tabakayı temsil etmesinin ve danelerin birbirinden ayrılmasının sağlanması olmaktadır.Özellikle içinde ince daneler bulunan zeminler (siltli ve killi zeminler) daneler birbirine yapışmaktadır.Bu tür zeminler eleklerden geçirilmeden önce, danelerin mekanik olarak veya yıkamak sureti ile (su altında eleklerden geçirmekten ibaret olan bu yönteme ıslak analiz adı verilmektedir) birbirinden ayrılması sağlanmadığı taktirde çok yanıltıcı sonuçlar elde edilebilmektedir.
Zemin mekaniğinde kullanılan en ince elek (açıklıkları en küçük olan elek) No.200 elek olmaktadır.Bu elekten geçen daneler silt ve kil sınıfına girmekte, bu eleğin üzerinde kalanlar ise kumları ve çakılları oluşturmaktadır.Dolayısıyla No.200 elek ince ve iri daneli zeminleri birbirinden ayırmaktadır.Aynı şekilde No.4 (veya No.10) elek de zeminlerin kum ve çakıl kısımlarını birbirinden ayırmakta kullanılmaktadır.No.200 elekten geçen ince daneli zeminlerin çapı dağılımının saplanması için ise başka bir deney yöntemi kullanmak gerekmektedir.
|