Bozulmuş örnekler
Bozulmuş örnekler toprağın ya da malzemenin tabii yapısını bozan ya da değiştiren yöntemler yardımıyla alınırlar ve bu nedenle bozulmuş örnek adını alırlar.
2.7.5. Zemin Stabilizasyonu
Orman yolları açısından zeminin stabilizasyonu şu 4 metottan birsi ile gerçekleştirilir:
1) Kireç stabilizasyonu
2) Çimento stabilizasyonu
3) Mekanik stabilazosyonu
4) Bitimli maddelerle stabilizasyon
1. Kireç Stabilazyonu:
Kirecin Zamana Etkisi:
Kireç daha ziyade killi zeminlerde olmak üzere fiziksel karakteri türlü derecelerde değiştirir:
1. Plastisite indeksi düşer.
2. Zemin kolay işlenebilir hale gelir.
3. Bataklık alanlarda ya da optimum rutubetten fazla su kapsamış zeminlerde kireç uygulanması kurumaya yardımcı olur.
4. Kayma direnci artar.
5. Zeminin birleşme özelliği artar.
6. Sıkışma direnci artar.
7. (C.B.R.) değeri artar.
8. Kireçle stabilize edilmiş bir tabaka alttan gelen kapiler suya ve üstten gelen ve bünyeye işleyici olan suya bir engel tabaka haline gelir.
Alt Temelin Stabilizasyonu:
Bu çok ince taneli zeminlerin yarinde ya da alt temel olarak kullanılacak taşınma zeminlerin ( ki bunlar düşük kaliteli ve kili, siltli, tesviyeden çıkma zeminlerdir). Stabilizasyonu işidir. Bunlarda kuru toprağın ağırlığı cinsinden %3 veya %6 oranında kireç katılır.
Temel Stabilizasyonu:
Bu stabilizasyon da plastik olan kili çakıl ya da kireç taşları gibi zeminler kullanılır. 40 nolu eleğin üstünde en az %50 kalan bir gradasyonda olurlar. Burada kuru zeminin ağırlığı cinsinden %2 – 4 kireç katılır.
Stabilizasyonun Alt Temelde Yapılışı:
Stabilize edilecek toprak tesviyenin üzerine istenen kalınlıkta yayılır. Tırmıklanır. Kök, turba ve 7,5 cm den iri agrega atılır. Verilen orandaki miktarda kireç ya paketler halinde ya da dökme halinde tabakanın üzerine konur. Paketler boşaltılırken kirecin tozumasını önlemek için yavaş, yavaş ve azar, azar dökme yapılır.
Dökme halinde taşınan kireç özel tanklarla getirilir ve bunlar marifetiyle tabaka üzerine dökülür.
Tabaka üzerine kireç üniform olarak konduktan sonra karıştırma yapılır, daha sonra su ilave edilir. Alt temelde su, optimum su muhtevasını %5 fazlasına kadar katılır. Temelde ise optimum su muhtevası aşılmaz karıştırma ve sulamadan sonra tabaka serilir ve şekillendirilir hafifçe sıkıştırılır. Bu işler için ekipman olarak disk harrov, greyder, su tankı hafif pnomatik silindir kullanılır.
Bu sermeden sonra 48 saate kadar sulanarak kür yapılır. Çok killi zeminlerde kür devresi 7 gün sürdürülebilir. Buna ilk kür denir.
Zemin – Kireç karışımı AASHO T 99 daki maksimum yoğunluğu en az %95’i elde edilecek şekilde sıkıştırılır.
Sıkıştırmadan sonra ikinci kür yapılır. Bu 3 – 7 gün sürer. Kür ya hafif, hafif sulayarak yüzeyi ıslak tutmakla olur. ya da yüzey üzerine rutubetin yitmesini önleyici bir tabaka bitümlü malzeme sürülmesiyle olabilir.
Stabilizasyonun Temelde Yapılışı:
Temel stabilizasyonunda tırmıklamak ve kireç katılması ve yayılması alt temeldeki işlemlerin aynıdır, yalnız karıştırma ve sulama alt temeldekinden farklıdır. Su ancak optimum rutubet derecesine kadar verilir. Malzeme 2,5 cm den %100’ü geçmemelidir ve 4 nolu elekten en az %60’ı geçmelidir. 5 cm den büyük hiçbir zemin parçası bulundurulmaz. Karışım için bir greyder kullanılabilir.
Sıkıştırmada AASHO T 99 testteki maksimum yoğunluğu %98 i elde edilmelidir. Son sıkıştırma sırasında yüzeye en kesitin gerektirdiği kod ve eğimler verilir. Alt temeldeki ekipman aynen kullanılır.
Sıkıştırmadan sonra 5 – 7 gün süreli kür yapılır. Kür ya sulama ile ya da bir bitümlü malzeme ile yüzeyin kaplaması suretiyle olur.
Kireç stabilizasyonunda merkezi karıştırma sistemi de kullanılabilir.
Kireç kuru olarak zemine verildiği gibi ıslatılmış olarak da verilebilir.
Burada üzerinde önemle duracağımız husus; kireç stabilizasyonunda stabilize edilmiş zeminin sökülüp kazılması halinde tekrar bozulmamış olarak kullanılmasının mümkün olmasıdır. Kireç stabilizasyonu her zaman gereken ilave ve düzeltmelerin yapılmasına olanak verir. Stabilizasyon yeterli değilse ne azman olsa daha önce kireçle işlem görmüş zemine tekrar kireç katılabilir.
|