[carsı_silivri]

Kefen siyrildi ve...


Ozel solusyonla islatilmis pamuk kitlesi kaldirilinca
Ata'nin yuzu ortaya cikti. Derisi kahverengi bir hal almis, ama
>hatlari
bozulmamisti.Sanki uyuyordu...

8 Kasim 1953 Pazar gecesi saat 23.00'da Prof. Dr. Kamile Sevki
Mutlu'nun ev telefonu caldi. Prof. Mutlu, Ankara Tip Fakultesi
>Histoloji
ve
Embriyoloji Kursusu Baskani'ydi.Patalogdu. Arayan ise Ankara
Valisi
>Kemal
Aygun'du...
Aygun, "Hocam" dedi, "10 Kasim gunu Atamizin naasini
Anitkabir'e tasiyacagiz. Bunun icin bir komite kurduk. Naasi
geleneklere uygun olarak topraga defnedecegiz. Ancak bozulmadan
korundugunu
belgelemek icin muayene etmenizi rica ediyoruz.
Prof. Mutlu once reddetti. Mutlu, o sirada 40 derece atesle
>yatiyordu.
Hastaligini gerekce gostererek bu gorevi bir baska meslektasinin
yapmasini
rica etti.Ancak Vali Aygun israrciydi: "Ben sizi sarar sarmalar
gotururum,
bu tarihi bir gorev" dedi. Mutlu kabul etti ve 9 Kasim sabahi
>Etnografya
Muzesi'ne gitti. Basbakan Adnan Menderes oradaydi. Meclis Baskani
>Refik
Koraltan ve eski baskan Abdulhalik Renda da...Mutlu, gorevden
affini
istemekle ne buyuk hata ettigini o zaman anladi.
Gercekten tarihi bir taniklikti bu... Ata'nin gul agacindan
tabutu, 4
Kasim
gunu, gecici kabrinden cikarilip muzenin holundeki mermer
katafalka
konulmustu. Bir hafta boyunca sirayla ogrenciler, subaylar ve
>generaller
katafalk basinda nobet tutmustu. Nihayet
tabutun acilma gunu gelip de komite uyeleri tamam olunca, Prof.Dr.
>Kamile
Mutlu "Baslayin" talimatini verdi.
Bunun uzerine tabutun vidalari sokuldu. Tahta tabutun icinde
madeni bir sanduka bulunuyordu. Bu sandukada gaz birikmis olma
>ihtimali
dusunulerek once bir burgu ile delik acildi. Gaz ya da koku
cikmadi.Sanduka talas doluydu. Sandukanin ici, muhafaza solusyonu
ile
ıslatilmis tahta talasi doluydu. Bu talas, naasin ayak yonune
dogru
toplandi. Talasin arasinda,agzi kapali ve ici sivi dolu bir sise
>bulundu.
Bu,cesedi muhafaza icin kullanilan
solusyondan bir numuneydi. Uzerinde terkibi yaziliydi.Ata'nin
naasi beyaz kefene sarilmis, sonra kahverengi bir musambayla
kaplanmisti.Sargilariacmaya basladilar. Herkes nefesini
tutmustu.
Cunku, "Naas curuyup bozulmus, cikan gazlar tabutu
patlatmis,nobetci
>er,
kokudan bayilmis" diye bir suru soylenti geziniyordu. Ve 15 yil
sonra
>ilk
kez Ata'nin yuzunu goreceklerdi. Kefenin sargilari aralaninca
Prof.
> > Kamile
Sevki Mutlu, orada bulunanlarin yardimiyla katafalka cikti ve
>Ataturk'un
yuzune bakti. Ata'nin derisi kahverengi bir hal almis, ama yuz
>hatlari
bozulmamisti. Menderes sapsari olmustu Prof. Mutlu, gordugu
tabloyu
>daha
sonra soyle anlatacakti:"Yuzunu orten islak pamuk kitlesi
>kaldirilinca
Ata'nin heykel gibi duran yuzu ile
karsilastim. Uzun sari saclarindan ince bir tutam, sol goz
kapaginin uzerine dusmustu. Ataturk, Dolmabahce Sarayi'ndaki
>yataginda
uyuyor gibiydi." Prof. Mutlu, kenarda bekleyen komite uyelerini
>tabutun
basina cagirdi. Onlar da tek tek tabutun icine baktilar.En basta
>Basbakan
Adnan Menderes vardi. Koyu renk takim elbisesi icindeki Menderes
de
yanindakilerin yardimiyla katafalka cikti,urkek bir sekilde asagi,
>tabuta
dogru bakti. O an ne oldugunu Prof. Kamile Mutlu'dan aktaralim:
>"Menderes
cok heyecanlandi.Rengi sapsari oldu. Bir de baktim ki, muzenin
kapisina dogru gidiyor. Ataturk'un yuzune bakmadi.
Tahmin ediyorum, kendinde o kuvveti bulamadi. En sona Abdulhalik
>Renda
kalmisti. O da Ata'yla karsi karsiya gelir gelmez tabutun yanina
yigiliverdi. Salondaki herkes Ataturk'u tek tek gordukten sonra
naas,
tekrar solusyonla islatildi. Ata'nin basi pamuklarla ortuldu ve
>vucudu
beyaz kefenle sarildi. Bu sirada bir komiser,orada gorevli adli
tip
> > docenti
Dr.Cahit Ozen'in yanina yaklasip avucunda tasidigi bir kâgidi
>gosterdi
> > ve
soyle dedi:"Bu kâgidi,Ataturk'un hemsiresi Makbule Hanim
gonderdi.Kefenin
icine Ataturk'un gogsu ustune konmasini istiyor."Doc. Ozen,
kâgida bir goz atti. Eski Turkce bir seyler yaziliydi. "Boyle bir
> > kâgidi
Ataturk kabul etmez. Bize kizar, darilir" dedi.Komiser
kâgidi katlayip cebine koydu ve uzaklasti. Butun islemler
bittikten sonra salonda bulunanlar naasin iki yanindan gecip hep
bir
> > > >agizdan besmele cektiler ve cesedi yeni tabuta yerlestirdiler. Bu
>tabut
> > da
> > > >15 yil icinde yattigi buyuk gul agaci tabutun icine konuldu. Uzeri
> > bayrakla
Ve 10 Kasim sabahi, Ata'nin naasi 15 yil once onu
Dolmabahce'den Ankara'ya tasiyan top arabasina yerlestirilip son
>kalacakti...
Ataturk'un tabutu, Menderes'in huzurunda acilmisti Ata'nin 15
yil Etnografya Muzesi'nde bekletilen naasi,12 askerin
>omuzlari uzerinde oradan alinmis ve 136 astegmenin cektigi
>bir top arabasi ve matem marsi esliginde Anitkabir'e tasinmisti.
>Radyodan
>naklen yayimlanan o gorkemli toren, en az 15 yil onceki kadar
>huzunludur.Ancak o torenden hemen once yasananlar, tarihcilerin
pek
>ilgisini cekmemistir.
>Bilindigi gibi, Anitkabir yapilana dek, Ataturk'un naasinin
>korunabilmesi
> > > >icin "tahnit" denilen bir islem yapilmisti. Gulhane Patolojik
Anatomi
> >profesoru Dr. Lutfi Aksu tarafindan
>gerceklestirilen bu islem sirasinda naasa, siringayla ozel
> > > >bir formul enjekte edilmis ve uzerine formullerin yapistirildigi
iki
> > > >kucuk ilac sisesi,Ata'nin koltuk altlarina yerlestirilmisti. Bu
islem
> > > >sayesinde Ata'nin naasi da, diyelim bugun Lenin'in mozolesinde
oldugu
> > gibi
> > > >oldugu gunku haliyle korunabilirdi. Ancak Islam dini, olunun
defnini
>sart
> > > >kostugundan,gecici tahnitin bozulmasi sartti. Nakilden once, bu
islem
> > icin
> > > >bir komite kuruldu. O komite,torenden bir gun once, Basbakan Adnan
>Menderes'in huzurunda
> > > >Ataturk'un tabutunun acilmasini kararlastirdi.Tabut
> > > >acilinca tahnit bozulacak ve ceset curumeye baslayacakti.Bir baska
> > deyisle
> > > >Ataturk'un (mumyalanmis gibi) korunmus naasini son gorenler, o
torene
> > > >katilanlar olacakti. Ataturk'le ilgili belgesel calismalari
sirasinda
>o
> > > >torene katilanlarin bir kismiyla konusmustuk. Bu yazida yer alan
> > bilgilerin
> > > >bir kismi o tanikliklara, onemli bir bolumu ise degerli Ataturk
> > > >arastirmacisi Prof. Dr. Utkan Kocaturk'un, Prof Dr. Kamile Sevki
>Mutlu
> > ile
> > > >yaptigi sohbetten aktardiklarina dayaniyor. Ata'nin yarim asir
onceki
>son
> > > >yolculugu, sanirim bu ayrintilarla daha da ilginc bir boyut
>kazaniyor.

> > > >Ataturk'u son gorenler anlatiyor:
> > > >'Yuzunde iki gunluk sakal vardi' Osman Ersoy ve Halide Intepe, 10
>Kasim
> > > >1953'te Etnografya Muzesi'nde asistan olarak calisiyorlardi. O
yuzden
>50
> > > >yil onceki o toreni ve tabutun icindeki
> > > >Ataturk'u son kez gorme firsati buldular.
> > > >Izlenimlerini soyle anlattilar:

> > > >OSMAN ERSOY: "Sagliginda gormemistim Ataturk'u...
> > > >Korkunc heyecanliydim. Biz calisanlar, asistanlar, memurlar sira
ile
> > > >katafalka ciktik. Oldukca sararmis ve kuculmus bir cehre... 1 - 2
>gunluk
> > > >sakali vardi. Kaslari fevkalade iyi sekilde fark ediliyordu."
> > > >' Gozleri aralikti'
>
> > > >HALIDE INTEPE: "Tabut kapanmadan en son gittim baktim.Basi
> > > >yana dogru egikti. Yuzu hic bozulmamisti. Azicik sakallari
> > > >cikmisti.Hani insan hasret giderek olurse, gozleri aralik kalirmis
>ya,
> > oyle
> > > >aralikti gozleri... Ama bir olu yuzu yoktu. Uyuyor gibiydi." *

> > > >*Nefeslerin tutuldugu an...
> > > >Tarih: 10 Kasim 1953. Mermer lahit sokulmus, betonlar
> > > >kirilmis, tabutu kaldiracak zincirli makaralar lahit salonunun
>tavanina
> > > >yerlestirilmisti. Cumhurbaskani Celal Bayar, Meclis Baskani Refik
> > Koraltan,
> > > >Basbakan Adnan Menderes ve devletin en ust duzeyi, tabutun
> > cevresindeler...

> > > >
> > > >Kiz kardesinin gozyaslari Ataturk'un kizkardesi Makbule Atadan,
>basini
> > > >tabuta dayiyor ve dakikalarca oyle kaliyordu. Belki cok uzaklarda,
> > > >Selanik'te kalan gunleri yad ediyor; belki de agabeyinin ruhuna
>dualar
> > > >gonderiyordu.

> > > >Tabut ortaya cikiyor Lahtin uzeri tamamen acilmis, Ataturk'un
>cenazesini
> > 15
> > > >yildan beri muhafaza eden kursun tabut ortaya cikmisti

> > > >Dinler, Anitkabir yolunda...
> > > >Turkiye'deki butun dini cemaatlerin temsilcileri cenaze
> > > >arabasini takip ediyorlar. Ermeni, Yahudi, Katolik ve Rum
>temsilcilerle
> > > >beraber zamanin Diyanet Isleri Baskani kortejle yuruyor.

> > > >Ataturk'un tabutu birazdan salona cikartilmis olacak.
> > > >Cumhurbaskani Celal Bayar, Meclis Baskani Refik Koraltan,
> > > >Basbakan Adnan Menderes ve devletin en ust duzeyi tabutun
> > cevresindeler...

> > > >Tabut salonun zeminine yerlestiriliyor.
> > > >Adnan Menderes birazdan 'Hanimefendi, buyurunuz' diyecek ve
> > > >Ataturk'un kizkardesi Makbule Atadan'i tabutun yanina goturecek...
> > > >
> > > >
> > > >
> > > >Mermer lahid sokuluyor. Sonra betonlar kiriliyor ve tabutu
kaldiracak
> > olan
> > > >makaralar lahit salonunun tavanina yerlestiriliyor
> > > >
> > > >
> > > >
> > > >Makbule Hanım hickiriklar icinde takip ediyor.
> > > >Etnografya Muzesi'nden Anitkabir'e dogru yol alan korteji, Makbule
>Hanım
> > > >
> > > >hickiriklar icinde takip ediyor.
> > > >
> > > >
> > > >
> > > >
> > > >
> > > >Son saygi durusu
> > > >Universite gencligi, Ataturk'un Etnografya Muzesi'nde son
> > > >saygi durusunu yapiyor.*