[asparagas]

Hepatit C Virüsü (HCV)

Hepatit C virüsü (HCV) Flaviviridae ailesinden bir RNA virüsüdür. HCV parental yolla geçen non-A, non-B hepatitlerin birincil etiyolojik ajanı ve bütün dünya da akut ve kronik hepatitlerin ana nedenlerinden birisidir. Başlıca bulaşma yolu kan transfüzyonu olmakla beraber, HCV doku transplantasyonu, enjeksiyon yoluyla uyuşturucu kullanımı, enfekte bireylerle cinsel temas veya aile içi ilişkiler, perinatal ve perkutan yolla bulaşma, kontamine aletlerin kullanımı vb. yollarla da bulaşabilmektedir. Transplantasyon ve hemodiyaliz hastaları ile hastane çalışanları tanımlanmış risk gruplarının başında gelmektedir. Akut HCV enfeksiyonu virüs alındıktan sonra ortalama 6-7 hafta sonra ortaya çıkar. Akut enfeksiyon geçiren hastaların büyük bir çoğunluğu (ortalama % 85) persistan enfeksiyon geliştirir. Kronik hepatit geliştirme oranı ise %70 dolayındadır. Avrupa’da kronik karaciğer hastalıklarının %40-60 kadarı HCV enfeksiyonu ile ilgilidir. Kronik hastaların ilk 20 yılda siroz geliştirme riski %10-20 arasındadır. Dünya Sağlık Örgütü’ne bağlı olan IARC, HCV’yi karaciğer kanserine yol açan bir virüs olarak nitelendirmiştir. HCV bu özelliklerinden dolayı çağımızın tehlikeli virüsleri arasındadır ve bu nedenle kan vericilerinde rutin olarak taranma zorunluluğu vardır.
HCV RNA’sının moleküler yapısı, diğer RNA virüslerinde olduğu gibi çeşitlilik gösterir. Bugüne kadar çeşitli HCV genotipleri saptanmıştır ve bu genotiplerin hastalık geliştirme risklerinin farklı olduğuna dair yayınlar vardır. Ülkemizde yaygın olduğu sanılan 1b genotipinin daha patojen ve interferon tedavisine dirençli olduğu düşünülmektedir.
HCV’nin moleküler tanısı için anti-HCV antikor testi ve RT-PCR ile HCV RNA testi kullanılmaktadır. Bazı enfekte olan bireylerde anti-HCV antikorlarının saptanamaması nedeniyle RT-PCR tekniğinin daha güvenilir olduğu savunulmaktadır. Ancak, RT-PCR tekniği yetkin olmayan ellerde yanlış pozitif ya da yanlış negatif sonuçlar verebileceğinden, bu testin güvenilir ve konusunda deneyimli laboratuvarlarda yaptırılması önemlidir. Yukarıda sözü edildiği üzere HCV genotipinin belirlenmesi bazı hastalar için yararlı olabilir. Bu amaçla doğrudan DNA dizi incelemesine dayanan,ya da dolaylı (restriksiyon enzim polimorfizm incelemesi, genotiplere özgün PCR primerleri kullanılması, özgün problara dayanan testler vb.) testler kullanılmaktadır. Bu testlerin en güvenilir olanı DNA dizi incelemesidir.
BilGen yukarıda belirtilen testlerden RT-PCR ile HCV RNA testi ve HCV genotiplemesi testlerini hekimlerin hizmetine sunmaktadır.
Başvuru Nedenleri RT-PCR ile HCV RNA testi: · HCV ile enfekte ya da klinik olarak enfeksiyondan kuşkulanılan bireyler,
· Sık sık kan transfüzyonu olan veya hemodiyalize giren hastalar,
· HCV yönünden araştırılmamış kan ürünü dahil her türlü doku ve organ nakli,
· Kan ürünleri ile çalışan veya sıklıkla maruz kalan sağlık personeli.
HCV genotipleme: · HCV pozitif hastalarda prognostik değerlendirme,
· İnterferon tedavisine alınan ya da alınması düşünülen hastalar.
Test · HCV RNA: Serumdan RNA eldesinin ardından RT-PCR ile HCV RNA’sı araştırılır.
· HCV genotipleme: Özgün primerler ile HCV genomu çoğaltıldıktan sonra otomatik DNA dizi analiz aleti ile incelenir. DNA dizi analizi sonuçları gerektiğinde restriksiyon enzim polimorfizmi incelemesi ile doğrulanır.
Sonuçlar · HCV RNA incelemesi 7 iş günü içinde, HCV genotiplemesi ise 15 iş günü içinde tamamlanarak ilgili hekime yazılı olarak bildirilir.
Doğruluk · RT-PCR ile HCV RNA testi: Anti-HCV testi pozitif olan hastaların yaklaşık %80’i pozitif yanıt verir. Hastada virüsün olduğunu gösteren en kesin testtir.
· HCV genotipleme: %99 üstünde.