Mağaracılık : Mağara, yüzeyle bağlantısı olan en az bir insanın sürünerek girebilmesine olanak verecek genişlik ve yüksekliğe sahip olan yeraltı boşluklarıdır.
Mağaraların araştırılması ve incelenmesi ilgilenilen bilim ve spor dalıdır.
Mağara Bilimi(
Speleoloji), sporla bilimin iç içe olduğu yegâne
doğa sporudur.
Bünyesinde
yürüyüş,
kampçılık ve
ip inişi gibi birçok sportif alanı; ölçüm, haritalama gibi uzmanlık alanlarını; jeoloji, hidrojeoloji, biyoloji gibi bilim dallarını barındırır.
Türkiye,
mağaralar açısından dünyanın en zengin ülkelerinden birisi olmasına rağmen araştırmalara geç başlanmıştır. Yaklaşık olarak 40.000 tane olduğu düşünen
Türkiye Mağaralarının çoğunluğu, Orta ve Doğu Toroslar ile Batı Karadeniz bölgesinde yer almaktadır.
Türkiye'de bilinen ilk
mağara araştırması 1927 yılında
Raymond Hovasse tarafından
İstanbul Yarımburgaz Mağarası'nda mağara canlıları üzerinde yapılan çalışma olmasına rağmen, ekip olarak ciddi anlamda ilk çalışma 1955'te
Temuçin Aygen ve arkadaşları tarafından
Konya Maraspoli Mağarası'nda yapılmıştır.
Mağaracılık Nasıl Yapılır : Mağaracılık yatay ve dikey
mağaracılık olmak üzere iki çeşit
mağarada yapılır.
Yatay mağaralara girebilmek için aydınlatma araçlarını kullanmayı bilmek yeterlidir.
Mağarada yaygın olarak kullanılan aydınlatma sistemi "
Karpit Lambası"dır.
Karpit Lambası,
karpit taşını ile bunun üzerine kontrol edilebilen bir miktarda damlatılan suyun tepkimeye girmesi sonucu açığa çıkan
asetilen gazının yakılmasıyla çalışır. Gazın alevi oldukça geniş bir alanı aydınlatır. Bir dolumluk
karpit ortalama 6 saat boyunca ışık verir.
Dikey mağaralara girebilmek için ise
SRT (
Single Rope Techniques) adı verilen ve ipin üzerinde inip çıkabilmenizi sağlayan bir tekniği öğrenmek gereklidir.
Mağarada güvenlik her şeyden önce gelir. Bu nedenle bir tondan fazla ağırlık çeken ipler,
bolt adı verilen özel çiviler ve
karabin adı verilen halkalarla
mağaranın mermer duvarına sabitlenir.
Mağara duvarına yerleştirilen
bolt ve
karabinlere
istasyon adı verilir.
Mağaracının en çok risk altında olduğu yerlerden biri
istasyondur. Özel emniyet kemeri ve aletlerle ipe bağlanan
mağaracı istasyonları geçerek iner ya da çıkar.
İstasyon geçişi sırasında ipten ayrılan
mağaracı yerden metrelerce yüksekte karanlığın ortasında "
göbek bağı" adı verilen bir iple güvenliğini sağlar. İp üzerinde yukarı yönde ilerleyen ve el ile göğüs üzerine takılan "
jumar" adı verilen sistem kullanılır.
İstasyon geçerken
Jumar’ın içindeki ip yuvasından çıkarılır,
istasyon geçtikten sonra ip yerine yerleştirilir.
Mağarada bizi bekleyen tehlikelerin başında,
sel basması,
kaya düşmesi,
düşmeler,
sıkışma,
kaybolma, ışık yetersizliğinden kaynaklanan problemler ve
hipotermidir. Ancak, yeterli eğitim ve uygun malzeme ile yapıldığında
mağaracılık, diğer
doğa sporlarından çok daha az risklidir
Türkiye'deki Mağaralar : Mağara oluşumları bakımından önemli bir
jeolojik-jeomorfolojik nitelik olan
karstlaşma (
karstik alanlar) ülkemizde Toroslar, Orta Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Trakya ve kuzeybatı Anadolu bölgelerinde büyüklü-küçüklü binlerce
mağara oluşumlarına neden olmuştur.
Türkiye'de görülmeye değer, hatta dünya literatürüne geçmiş
mağaralar mevcut olup bunların bazıları şunlardır :
1- Adana - Aladağ Meydan
Bığbığ Mağarası, Feke ilçesinde Göksu Irmağının oluşturduğu vadi ise kanyon turizmine uygun alanlardır.
2- Antalya
Damlataş Mağarası (Alanya) - Astım hastalığına iyi gelmektedir.
3- Karain Mağarası - Türkiye'nin en büyük
doğal mağaralarındandır.
4- Derya Mağarası - Dikey bir
mağaradır.
5- Beldibi Mağarası - Mağarada mezolatik kültürleri içeren 6 tabaka tespit edilmiştir.
6- Sırtlanini Mağarası - Afrodisias harabelerine yakındır.
7- Amasya
Aynalı Mağara - Amasya'da,
mağaraların en önemlisi; krallara ait olan "
Aynalı Mağara"dır.
8- Aslanlı (Yaren) Mağarası - Kuşadası'na yakın olan bu
mağara bölgede ünlüdür.
9- Burdur'da
İnsuyu Mağarası - Toplam 597 m. uzunluğundadır.
10- Elazığ'da
Buzluk Mağarası - Hava sirkülasyonu sayesinde Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında
buzdan sarkıt ve
dikitler oluşmaktadır.
11- Gümüşhane -
Karaca Mağarası - İlginç oluşumlara sahiptir.
Sarkıt,
dikit,
bayrak,
org desenli duvar,
çiçek,
inci vs., bunlar çok değişik renklerdedir.
12- Karaman'da
Manazan Mağaları (Taşkale) - 20 dolayında odadan oluşan
Bizans dönemine ait bir yerleşme yeridir.
Mağarada bulunan
mezarlıkta günümüze kadar organik yönden bozulmadan kalmış cesetler vardır.
13- Kastamonu
Ilgarini (Ilvarini) Mağarası -
FAO tarafında dünyanın 4. büyük mağarası ve doğa, dünya ölçeğinde bulunmuştur.
Kastamonu Pınarbaşı ilçesi sınırlarında kalan
mağara gerek oluşumu, gerekse taşıdığı tarihsel kalıntılar bakımından büyük önem arz etmektedir.
Sorkun yaylasının uzantısında yer alan mağaranın denizden yüksekliği 1250 metredir.
Dünyanın 4. büyük mağarası olan
Ilgarini 3. ve 4. zamanda oluşmuştur. Yaklaşık 200 yıllık bir zaman diliminde oluşan
mağara tabii bir kayalık içinde 800 metre uzunluğa sahiptir.
Mağaranın içinde 1 milyon yıllık
sarkıt ve
dikitler bulunmaktadır.
Aynı
mağara içinde
Roma ve
Bizans dönemine ait mezar ve dini yapı kalıntıları vardır.
14- Kütahya
Frig Vadisi Mağaraları - M.Ö. 500-600 yıllarında kayaların elle oyulmasıyla yapılmıştır.
15- İnli Köy Mağaraları (Sabuncupınar) - Bizans devrinden kalma, kayalar üzerine oyulmuş mezarlar olduğu sanılmaktadır.
16- Isparta
Zindan Mağarası - Aksu İlçesine 1 km. uzaklıktadır. 752 m. uzunluğunda, yatay ve yarı aktif bir
mağara görünümündedir.
17- Ayı İni Mağarası - Sultan Dağlarının güney yamacındadır. İçerisinde sarkıtlar,
dikitler ve
sarnıçlar bulunur.
18- Ashab-ı Kehf Mağarası - Hıristiyan ve
Müslümanlarca kutsal bir ziyaret yeri olarak kabul edilmektedir.
19- Çukurpınar Düdeni Mağarası (Anamur) - Türkiye'nin en büyük
mağarasıdır.
20- Köşekbükü Mağarası (Anamur) - Astımlı hastalar şifa bulmaktadır.
21- Cennet Obruk Mağarası (Silifke) - Mersin'de en çok ilgi çeken
doğal oluşumlardan biridir.
22- Narlıkuyu Mağarası (Silifke) - Geniş salonları vardır.
23- Tokat'da
Ballıca Mağarası (Pazar) - Dünyanın 8. harikası denilebilir.
24- Zonguldak'da
Gökgöl Mağarası - Son derece zengin ve güzel oluşumlar mevcuttur.
25- Cehennemağzı Mağarası (Ereğli) - İlk önce doğal olan
mağara, daha sonra insanlar tarafından şekillendirilmiştir.
Dünyanın En Derin MağaralarıMağara AdıÜlkeDerinlik (m)LamprechtsofenAvusturya-1632 mGouffre MiroldaFransa-1610 mJean - BernardFransa1602 mTorca Del Cerroİspanya-1589 mPantijukhinaGürcistan-1508 mSistema HautlaMeksika-1475 mSistema De La Traveİspanya-1441 mBoj - BulokÖzbekistan-1415 mIllaminako Atteneko Leizeaİspanya-1408 mLukina JamaHırvatistan-1393 mSistema CheveMeksika-1386 mPeynirlikönüTürkiye-1377 mSnezhayaGürcistan-1370 mCeki 2Slovenya-1370 m
Dünyanın En Uzun MağaralarıMağara AdıÜlkeUzunluk (m)Mammoth Cave Sys.A.B.D.571317 mOptimisticheskajaUkrayna212000 mJewel CaveA.B.D.195615 mHoellochİsviçre182540 mLechuguilla CaveA.B.D.170269 mSiebcnhengsteİsviçre145000 mFisher Ridge CaveA.B.D.144841 mWind CaveA.B.D.138621 mOzernajaUkrayna117000 mGua Air JernihMalezya109000 mOjo Guarenaİspanya100000 mCoume D'HyouernedeFransa94843 mSistema PurificationMeksika90470 mSolushkaMoldavya90200 mHirlatzholeAvusturya84992 m