Afişler

ALT KÜLTÜR: Nüfusun artışı ve kültürün homojenliğinin bozulması ile ortaya çıkan, bölgesel, dinsel, ırksal ve benzeri boyutlarda görülen ortak niteliklerdir.
SOSYAL SINIF: Karmaşık bir kavram olup, bir toplumun aynı değerleri, aynı ilgileri, yaşam biçimini ve davranış şeklini benimsemiş görece olarak homojen alt bölümleri olarak ifade edilebilir. Sosyal sınıf ayrımı reklam ve pazarlarda ortamlarında, özellikle pazar bölümlendirmede Yararlı olmaktadır.
REFERANS GRUPLAR: Kişinin tutumlarını, fikirlerini ve değer yargılarını etkileyen herhangi bir insan topluluğudur. Kendi içinde iki ana grupta toplanır:
a) Başta aile olmak üzere, kişinin yakın çevresi.
b) Kişinin üyesi olmadığı gruplar ve yüz yüze ilişkide bulunmadığı kimseler, ünlü sinema yıldızları, sporcular vs...
YAŞ: Yeni nesil çok daha iyi eğitim almış, geniş imkanlarla yetiştirilmiş, daha çok seyahat etme şansını yakalamışlardır. Buna rağmen yaşlılar genel yargılarında oldukça tutucudurlar. İletişim gençlerle daha rahat sağlanabilmektedir.

CİNSİYET: Sosyal durumlar ve zorlamalar politik alanda erkeklerin kadınlardan daha aktif rol oynamalarına yol açmaktadır. Kadınlar daha tutucu, dindar, maneviyata düşkün, gözlemci yapıya sahiptirler. Erkeklere nazaran kadınlar estetik ve duygusal hareketlere yakınlık gösterirler.
AİLE: Ailedeki çocuk ve birey sayısı, çalışan kişiler, oturdukları yerlere göre davranışlar değişebilmektedir.
KİŞİ: Bir kimsenin temel olarak motivasyonu sosyal çevresinden ve bu çevreden öğrendiklerinden kaynaklanır.
Bütün sosyo - kültürel davranışların 8 madde altında toplanmasından sonra, insan unsurunun tek başına olmayıp kitle ile bütünleştirilmesi yargısına varmaktayız ve toplumsal grup olarak ele alınmalıdır diyebiliriz. Çünkü toplumsal grupta, üyeler arasında etkileşim bulunmakladır.

2.2.2.2. Örgüt Unsuru

Örgüt, genel anlamıyla, ayrıcalıklar ve sorumlulukları resmen belirleyen ve dağıtan, böylece bir grubun etkinliklerinin nasıl yürütüleceğini açıklayan kurallar ve hedefler düzeni olarak tanımlanabilir. Dolayısıyla ulaşılması gerekli hedefler arasında etkili bir sosyolojik olgu olan örgütlerin de dikkate alınması gerekir.
2.2.2.3. Konjonktürel Unsur[1]

Çeşitli konjonktürel değişik tipte ve açıklıkta gruplar ortaya çıkarır. Örneğin “Uluslar arası Turizm Yılı” kendi iç özellikleri, etkilenme alanları, genişlikleri ve duyarlılıkları bulunan çeşitli gruplar ortaya çıkarır.


1. İç Hedef Grup ve Örgütler
Devletin yurt içindeki tanıtma işlevi, yurttaşları ve toplumu ilgilendiren konularda tam ve yansız bir aydınlatma sağlamaktır. Yurt içi hedef grup ve örgütler üç kolda incelenir.
a. İşlevsel Grup ve Örgütler
Belli bir ortak özellik, durum ve konjonktür çerçevesinde birleşen insanlar ve örgütlerden oluşur.

b. Bölgesel Hedef Grup ve Örgütler
Gelişmişlik düzeyine bağlı olarak çeşitli bölgeler. örneğin kadının toplumdaki yeri okuma - yazma oranları, iletişim araçlarından yararlanma gibi konularda farklı özelliklere sahiptir.
c. Yurt İçinde Çeşitli Amaçla Bulunan Yabancı Uyruklu Turistler
Turistler gezip: görme, tanıma amacıyla ziyaret ettikleri ülkeler dışında başka amaçla da gezilerini sürdürmektedirler, Bu değişik amaçları şu şekilde belirleyebiliriz Dinlenme (Rekreasyon), sağlık, yayla, kıyı, çiftlik turisti, kültürel turizm, dinsel turizm, iş, teknik, politik, kongre, aile turizmi, gençlik, yaşlılık turizmi, geleneksel turizm, karavan, yat, gemi, havayolu…[1]
2. Dış Hedef Grup ve Örgütler
Türkiye’nin tanıtılması amaç ise bu iki ayrı başlıkta incelenir:
a) Yabancı Hedef Gruplar ve Örgütler: T.C. Toprak sınırı dışında yaşayan diğer ülke insanları bu grubu belirler.
b) İşlevsel Hedef:Dış ülkeler bazında hedef ve yurt dışındaki Türkler adı altında toplanmalıdırlar.

Seçilen hedef ve bu hedefin özelliklerini bilmeden, tanımadan yapılan herhangi bir tanıtım veya reklam çalışması ancak rastlantılara bağlı olarak bir başarı grafiği gösterecektir. İletilmek istenen mesajın başarısı, kazanma şansı hedefin tutum, değer, inanç ve amaçlarının dikkate alındığı oranda artmaktadır. Etkili bir iletişim aracı da belirlenmesi gereken ilk aşamalardan olmalıdır.

III. BÖLÜM

3. TÜRKİYENİN TANITIMINA YÖNELİK AFİŞ TASARIMLARINDA GÖRSEL UNSURLAR

Herhangi bir tasarımı incelemek üzere ele aldığımızda görsel yapının öne çıktığını görürüz. Görsel yapı, incelenen tasarımın en önemli yapısal niteliğini ve biçimini tanımlayan öğelerini içerir.[1]
Bir sanat eserini veya bir tasarımı incelerken eserin real ön yapı elemanları ile irreal arka yapı elemanlarından oluştuğunu görürüz. Ön yapı elemanı[2] dediğimiz sfer insanın gözüyle algılayabileceği herşeydir.
İnceleme alanımız Türkiye'nin tanıtımına yönelik hazırlanan afişler olduğuna göre bunu tanımlayan ön yapı elemanlarını, fotoğraf, renk, yazı, düzenleme gibi unsurlar oluşturacaktır. İrreal arka yapı elemanlarını ise, görünen ön yapı elemanlarının içerdiği anlatım, psikolojik etki, verilmek istenen mesaj vs... gibi konuları kapsayacaktır.

Konu reklamsa, burada görsel araçları aramak gerekir. Reklamda görsel etki çok önemlidir. Bunun için görülmek istenen şeyi göstermeli, gösterilmek islenen şeyi de göstermelidir. Doğru yer ve zamanda kullanıldığı takdirde afiş, görsel iletişim ve reklam araçlarından en etkili olanlarındandır.
Tanıtımdaki görüntü öğeleri, aktarılacak olan mesajın iletilmesinde sözcüklerden daha etkilidirler. Bu nedenledir ki tanıtımla ilgili olabilecek görüntü öğelerinin seçimi çok önemlidir. Tanıtımda kullanılacak görüntü öğesi, alıcıda veya izleyicide ilgi, istek, konuyla ilgili düşünceyi açıklamak ve inandırıcı olmak görevlerini yerine getirebilecek düzeyde olmalıdır.
Tanıtımda kullanılacak görüntü öğelerinde belli özellikler olmalıdır ki, bu doğrultuda görevini tam manasıyla yerine getirebilsin. Bunları şöyle sıralayabiliriz: Dikkat çekici ve etkili olmalı, konuyu kolayca izleyiciye aktarabilmeli. Tüketicide veya izleyicide almaya göre isteğini uyandırabilmeli, izleyici üzerinde merak uyandırmalı, yapmacık olmamalı, inandırıcı ve gerçekçi olmalı, tanıtımın diğer öğeleri ile (fotoğraf, renk, yazı…) ile uyumlu olmalı, ilgiyi dağıtıcı ayrıntılardan arınmış olmalı, konunun biçimine, aslına uygun olmalı, renk ve biçim uyumuna dikkat edilmeli uzaktan görülebilir olmalı seslendiği kitle ile ilişki kurabilecek güçle olmalıdır.

Afişte kullanılan her türlü görüntü elemanı kendi başına ayrıca önem de kazanabilmektedir. Afişte kullanılan fotoğraf, renk, yazı, boya vs…hepsi başlı başına araştırma konusudurlar.
3.l. Afişte Resimsel Öğeler

İnsanlığın başlangıcından bu yana kullanılan en eski grafik anlatım şeklidir görsel dil. Tarih öncesi dönemlerin mağara resimleri ilk örneklerdir. Daha sonra Hiyeroglif (resim yazısı), çivi yazısı vb... gibi başka tip görsel dil araçları da karşımıza çıkmışlardır. Çağdaş alfabemiz önceki uygarlıkların dillerinden soyutlanmış şekillerdir. Bütün bunların sonunda, görsel dilin en gelişmiş sekline yani fotoğrafa ulaşırız. Fotoğraf gerçeğe çok yakındır, hatta daha canlıdır. Bu yüzden afiş üzerinde çok etkili bir araç olmakla beraber afişin ayrılmaz parçalarından biridir. Bu nedenle fotoğrafçılık, başlı başına bir araştırma olayı ve sanat dalıdır.
Türkiye'nin tanıtımına yönelik olarak incelenen afişlerde fotoğraf öğesinin kullanılmış olması bizi fotoğraf konusunu incelemeye yöneltmiştir.
Sözlerin ve yazının yeterli gelmediği yerde görüntü veya fotoğraf, dünyanın herhangi bir yerinde dahi anlaşılabilecek güçtedir. Evrensel bir iletişim elemanı, inandırıcılığı kuvvetli bir görüntü öğesidir.

Fotoğraf, bir ürünün tanıtımında, turizm afişlerinde, tiyatro, banka afişlerinde ve diğer ürünlerin tanıtımında en çok kullanılan öğelerdir. Tanıtımı yapılacak ürünün veya fikrin, konunun daha güzel ve çekici görüntüsünü, albenisini daha yüksek göstermek tümüyle fotoğrafın becerisine kalmaktadır.
3.2. Afiş’te Renk

Güneş ışınlarının yeryüzüne inerek cisimlere çarptıktan sonra kırılma yoluyla göze yansıma olayına renk diyoruz. Rengin fiziksel, fizyolojik ve psikolojik olmak üzere kendine özgü özellikleri vardır. Psikologlara göre; soğuk koyu, ölgün renkler (mavi, mor yeşil), sakin düşünceyle ilgili duyguları, sıcak, açık, parlak renkler (sarı, kırmızı, turuncu) ise dışa dönük duyguları gösterirler. Ancak insanların içinde bulunduğu psikolojik durum renklerin değişken etkiler göstermelerine de yol açar. Bir başka durumda, bu etkileşimin toplumdan topluma da değişebildiğidir. Her şey bir yana, önemli olan renklerin afişte dikkat çekiciliği arttırırken, tanıtma görevini de yapmasıdır. Fotoğrafta renk, ışığın geliş açısı, ışığın şiddeti ile bağlantılı olarak değişir ve fotoğrafı da olumlu veya olumsuz yönde etkileyebilir. Profesyonel çekim yapanlar bunları bilip amaca ve etkiye çok daha yakın çekim yapmaya çalışırlar.

3.3. Afiş’te Yazı Öğesi

Sözlü dildeki sözcüklerin ve düşüncelerin işaretler aracılığıyla gösterimine "yazı" diyoruz. Yazı, oldukça önemli gruplar arasında bildirişim gereksiniminin ortaya çıktığı birçok uygarlık merkezinde, birbirinden bağımsız olarak bulunmuştur. İnsanlar yazı dilinin önemini her dönemde kabul etmişlerdir. Bugün her konu ve mesleğe göre kullanılacak yazı karakteri seçiminin estetik bir yönü olduğu kadar, psikolojik bir yönü de bulunmaktadır. Yazının üstüne aldığı görev ve kullanılacağı alana. göre önemi de değişmektedir. Karakterler, biçimler, puntolar gelişigüzel bir seklide yerleştirilmeyip bazı kurallara bağlanmıştır. Nasıl ki renkler insan üzerinde psikolojik bir etki bırakıyorsa, yazı karakterinin de insanlar üzerinde etkileri vardır. [1]
Kalın punto, etli yazılar: güçlülüğü ve kararlılığı,
İnce punto, etli yazılar: zarifliği, inceliği,
Hareketli yazılar: kadını, güzelliği,
Yuvarlak karakterli yazılar: yumuşaklığı, çocukları anımsatır.
Yazı hiçbir zaman afiş düzenlemesinden ayrı düşünülemez. Yazı afişin bütünleyicisi, temel öğesidir. Ne bol yazılı ne de diğer öğelerle dolu bir afiş ortaya konmalıdır. Görüntü ve sözcüğün dengeli olduğu bir afiş görevini istendiği gibi yapacaktır. Kullanacağımız yazının hareket halindeki bir insanın anlayabileceği etkide ve güçte olmalıdır. İmajı ve mesajı anında izleyiciye iletebilmelidir. Yazı başlı başına bir sanat olayı olup afişin ayrılmaz bir öğesi ve parçasıdır.

3.4. Yazı, Renk ve Düzenleme

Afişte kullanılacak olan grafik öğeler birbiri ile hem görüntü, hem düzenleme, hem de renk olarak uyumlu olmalıdırlar. Yazı ve resim, afişin vazgeçilmez un surlarıdır. Seçilen yazı konuya ve resme uygun olacak karakter, renk ve puntoda seçilmelidir. Afişte yazı öğesi konulu bölümde kullanılan puntoların, insan üzerinde bıraktığı etkiden söz etmiştik. Söz konusu psikolojik etkiler göz önüne alınarak her zaman bir düzelme endişesi taşımalıdır. Bununla birlikte yazıda kullanılan renk de büyük önem taşımaktadır. Konuyla bütünleşmiş bir resim, bunu açıklayan veya mesaj veren etkili bir yazı karakteri ve karakterin etkinliğini artıran renk seçimi, uyumu olan afişte istenilen sonuçlara çabucak varılabilecektir.

IV. BÖLÜM
4. TÜRKİYE’NİN TANITIMINA YÖNELİK AFİŞ TASARIMLARINDAN ÖRNEKLER

4.1. Diğer Afiş Tasarımlarından Örnekler

PROJEDEKİ TURİZM AFİŞ TASARIMLARININ ANALİZİ
Projemdeki turizm afiş tasarımlarına başlamadan önce, turizm afişlerinin ne demek olduğunu, görevini ve bir turizm afişini oluşturabilecek temel unsurları kavramaya çalıştım.
Turizm Afişlerinde özellikle görsel olgunun ön planda olması nedeni ile fotoğraflardan yararlandım. Yaptığım çalışmalarda Isparta ilinin turizm merkezi sayılabilecek olan ilçesi Eğirdiri tercih ettim. Afişte kullanabileceğim Eğirdir fotoğraflarından, afişte kullanabileceğim nitelikte olanları ayırdım.
Elimdeki fotoğraflarda, Eğirdirin doğal güzelliklerini yansıtan görüntüler mevcuttu. Bunlar; Eğirdir Gölü ve Ada üzreinde yoğunluk kazanmaktaydı. Bazı fotoğraflarda Eğirdir gölü üzerinde yamaç paraşütü sporu görüntüleri mevcuttu.