Futbol Oyunlarının Tarihi

[Mehmet]

22 kişinin bir topun peşinde koştuğu spor dalı.” Küçük bir kibrit kutusunu ancak doldurabilecek boyuttaki bir düşüncenin tanımlamaya çalıştığı bu spor dalının ismi futbol. “Vakit kaybından başka bir şey değil!” Bu da aynı düşüncenin, bilgisayar oyunları için kendini hırpalamasının bir sonucu.

Biz şimdi ne yapacağız, biliyor musunuz? Bu iki kavramı bir araya getirecek ve “futbol oyunları” adı altında birleştireceğiz; sonra da bu konunun en derinlerine ineceğiz, tarihin pek tozlu sayılmayacak sayfalarını eşeleyeceğiz, oralardan futbol oyunlarını bulacak ve böylece futbol oyunlarının günümüze kadarki gelişimine şahit olacağız. FIFA 10 ve Pro Evolution Soccer 2010 gibi iki dev ismin sahaya çıkmak için hazırlandıkları şu son günlerde, sizin için böyle bir dosya konusu hazırlamayı uygun gördük. Bakalım bu şaheserlerin temelleri nerelere dayanıyormuş.

Match Day



İşte karşınızda “ilk futbol simülasyonu” unvanını elinde bulunduran Match Day! Ocean Software tarafından 1984 yılında ZX Spectrum platformu için geliştirilen Match Day, daha sonra Amstrad CPC, BBC Micro ve Commodore 64 platformlarına taşındı. İnanması güç olsa da Match Day’de -top sürmenin yanı sıra- taç ve korner kullanmak gibi artılar da vardı. Bu oyunun hemen ardından piyasaya sürülen Match Day 2’de ise top, oyunculara çarpabiliyor ve böylece kafa vuruşları da mümkün olabiliyordu.

Emlyn Hughes International Soccer



EHIS, Audiogenic Software Ltd. tarafından 1988 yılında Commodore 64 platformu için geliştirildi ve ismini Emlyn Hughes adlı bir futbolcudan alıyordu. Sonrasında Amstrad CPC, ZX Spectrum, Atari ST ve Amiga platformlarına taşınan EHIS’ın en çarpıcı özelliğiyse topu beş farklı yöne gönderebilmenin mümkün olmasıydı. Uzun ortalar, topuk pasları ve rakip futbolcunun ayağına kaymak gibi hareketleri futbol oyunlarına taşıyan EHIS oldu. EHIS, kupa ve lig maçlarına bile olanak tanıyordu ki bütün bu özellikleri sayesinde unutulmayanlar arasında yerini almayı başarmıştı.

Kick Off



Dino Dini tarafından Amiga ve Atari ST platformları için geliştirilen ve dağıtımını Anco’nun üstlendiği Kick Off, 1989 yılına damgasını vurmuştu. Kick Off, o güne kadar çıkan futbol oyunlarının aksine, oyuncularına kuşbakışı bir görünüm sunuyordu. Bu oyunla birlikte artık top sürmek yetenek ister hale gelmişti; çünkü top, futbolcunun ayağına yapışık halde durmuyordu. Kick Off’da önemli pozisyonları tekrar izleyebiliyorduk ve karakteristik özellikleri olan futbolcular bile vardı. Sarı ve kırmızı kart özelliğinin, sakatlanmaların ve hatta uzatma dakikalarının dahi yer aldığı bu oyun, Kick Off 2, Super Kick Off, Kick Off 3 ve son olarak Kick Off 2002 isimleriyle bir seri halini aldı.

Sensible Soccer



Hala hatırı sayılır bir hayran kitlesine sahip olan Sensible Soccer, Sensible Software tarafından 1992 yılında Atari ST, Amiga ve PC platformları için geliştirildi. Sensible Soccer, -adından da anlaşılacağı gibi- “hassas” ve bir o kadar da kullanıcı dostu olan oyun yapısıyla kısa zamanda popülariteyi yakaladı. Oyunun ismi, 1994 yılında Sensible World of Soccer halini aldı. Sensible Soccer ‘98, PC ve PSOne üzerinden, Sensible Soccer 2006 ise PC, PlayStation 2 ve Xbox üzerinden hayranlarıyla buluştu. Sensible World of Soccer 96-97’nin “remake” versiyonu ise Xbox 360 kullanıcıları için 2007 yılını nostaljik bir havaya sokacaktı.

Striker



Oyun dünyasının hızlı gelişimi sürerken, ilk oyun konsollarının piyasada olduğu 1992 yılının futbol fanatikleri, “Striker” adlı bir futbol oyunuyla tanışacaklardı. Rage Software’ın Amiga, Amiga CD32, Atari ST, PC, Sega Mega Drive ve Super Nintendo platformları için hazırladığı Striker, oyuncularına üç boyutlu görüş açısını sunan ilk futbol oyunlarındandı. PC oyuncuları, bu oyunla birlikte “sistem gereksinimleri” denilen o acı kavramla tanışmış olacaklardı ki Striker’ın DOS versiyonu, o zamanın lüksü sayılabilecek bir donanım yapısına gereksinim duyuyordu.

FIFA



1993 yılı, oyun dünyasında futbol açısından gerçekleşen bir devrime şahit olacaktı. Electronic Arts adlı bir firma, -EA Sports etiketi altında- “FIFA” adlı bir futbol oyununu piyasaya çıkaracaktı, böylece Sensible Soccer, Kick Off ve Match Day arasındaki rekabet sona erecekti ve tahta tek başına yerleşen FIFA olacaktı. FIFA, sunduğu bütün teknik yeniliklerin yanı sıra, Ulusal Futbol Federasyonu’ndan aldığı kapsamlı bir lisansa da sahipti. Premier League (İngiltere), Serie A (İtalya), Primera Liga (İspanya), Bundesliga (Almanya), Ligue 1 (Fransa) ve daha birçok lisanslı ligi bünyesinde bulunduran FIFA, 1993 yılından günümüze kadar her yıl yeni bir oyunla karşımıza çıktı ve çıkmaya devam ediyor.


Football Glory



1994 yılı, ilginç bir futbol oyununa tanık oldu. “Football Glory” adını taşıyan bu oyun Croteam tarafından geliştirilmişti ve oyunun dağıtımını Black Legend yapmıştı. Football Glory, meşhur Sensible Soccer’ın bir benzeri gibiydi; ancak Sensible Soccer’da olmayan aşırtma vuruşlar ve topuk pasları gibi yenilikleri taşıyordu. Oyunun en ilgi çekici yanı ise komik denebilecek nüanslara sahip olmasıydı. Sahaya dalan ve sonrasında polisler tarafından apar topar götürülen holiganlar, sahaya fırlatılan tuvalet kağıtları, verilen karar sonrasında hakemin peşinden koşturan futbolcular gibi ilginç detaylar, Footbal Glory’nin birer parçasıydı.


International Superstar Soccer



1994 yılında Konami tarafından geliştirilen International Superstar Soccer’ın (ISS) kökleri, -1991 yılında yine Konami tarafından geliştirilen- Konami Hyper Soccer’a dayanıyordu. Aslında bu isim, Super Nintendo için geliştirilen Jikkyö World Soccer: Perfect Eleven’ın global haliydi ki zamanla bu isim, Winning Eleven halini alacaktı. Bu oyunla birlikte futbolcular, saç ve ten renkleriyle birbirinden ayrılacak ve formaların numaraları olacaktı. Ayrıca oyuncuların gerçeğe yakın olan animasyonları ve oyun yapısındaki gerçekçilik de dikkat çekiciydi. ISS’in bir model üstü olan Deluxe (1996), o zamanın en popüler futbol oyunu olan FIFA’nın bir gömlek üstü olarak nitelendirildi ve o meşhur FIFA vs PES rekabeti de böylece başlamış oldu.


Actua Soccer



Gremlin Interactive tarafından 1995 yılında geliştirilen Actua Soccer, ilk üç boyutlu grafik motorunu kullanan futbol oyunu olarak tarihe geçti; hatta oyundaki futbolcuların modellemelerinde Chris Woods, Graham Hyde ve Andy Sinton gibi ünlü futbolcuların katkıları oldu. Actua Soccer 2’deyse bu kadroya Simon Tracey ve Michael Owen gibi ünlüler eklenecekti. Actua Soccer, ilk etapta sadece ulusal takımları bünyesinde toplamıştı; fakat 1995’ten 1999’a kadar dört oyunla piyasada olacak ve her oyunuyla kendini geliştirmesini bilecekti.

Pro Evolution Soccer



Jikkyö World Soccer: Perfect Eleven’ın global hali olan International Superstar Soccer ismi, 2001 yılında Konami tarafından piyasaya çıkarılan Winning Eleven 5 ile birlikle Pro Evolution Soccer (PES) halini alacaktı ve bu isim, günümüze kadar birçok futbol tutkununun ayakta alkışlayacağı bir oyun haline gelecekti. PES, 1993 yılında FIFA’nın ele geçirdiği liderliğe ortak oldu ve böylece oyun dünyasının futbol tarafı, bu iki oyun arasındaki rekabetle gelişimini sürdürdü.