Uluslararası Ticarette Kullanılan Belgeler

f- Sağlık Sertifikası (phytosanitary certificate): Bitki ve bitkisel ürünlerin ihracatında kullanılan bir belge olup, hem Türk gümrüklerinden maların çıkış işlemlerinin yapılabilmesi , hem de ithalatçı ülke gümrüklerinde giriş işlemleri için kullanılan uluslararası geçerliliği olan bir belgedir. Bu belge ihraç konusu ürünün, her türlü hastalık ve zararlıdan arındırılmış olduğunu, tüketime uygun olduğunu kanıtlamak amacıyla kullanılmaktadır.

Bitki Sağlık Sertifikaları , Zirai Karantina Teşkilatı veya Tarım ve Köy işleri Bakanlığı il müdürlükleri tarafından kendilerine ibraz edilen numunelere dayanılarak verilmektedir.

e- Veteriner Sertifikası (Veterinary Certificate)
g- Helal Belgesi (Helal Certificate)
ğ- Radyasyon Belgesi (Radiation Certificate)
ı- Boykot/Kara Liste Sertifikası
i- Konsolosluk Faturası (Consular Invoice): Malın gideceği ülkenin konsolosluğu tarafından mal menşei birim fiyatı ve mal değerinin onaylandığı faturalardır. Onay konusu faturalar ithalatçı ülkelerin konsolosluklarından elde edilmektedir. Bu tür bir uygulamanın nedeni, ithalatçı ülkenin düşük faturalarla mal bedellerinin düşük gösterilmek suretiyle vergi kaçaklarının önlenmesidir.

j- Tasdikli fatura (Legalized/Certified Invoice): İhracatçı firma tarafından yabancı alıcıya kesilmiş olan ticari faturanın ithalatçı ülkelerin konsolosluğuna onaylatılması neticesinde tasdikli fatura elde edilmiş olur. Bu tür bir uygulamada temel amaç, ithalatçı ülkenin vergi tahsilatı ile ilgili kaygılarını gidermektir.

1. Taşıma Belgeleri

Uluslararası ticarette malların bir ülkeden bir başka ülke ya da ülkelere sevk edilmesi
söz konusudur. Bu sevkıyatlarda, taşıtan ile taşıyıcının sorumluluk ve yükümlülüklerinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu belirleme, taşıma belgeleri ile yapılmaktadır. Bu açıdan taşıma belgelerinin aşağıda belirtilen özelliklere sahip olması gerekmektedir.
- Taşıyıcı firma veya acentesi tarafından düzenlemeli ve imzalanmalıdır.
- Malların sevk tarihi belirtilmelidir. Bu tarih,
- Tahsil belgelerinin bankaya verilişi,
- Sigorta süresinin işlemeye başlaması,
- Malların hasara uğrama veya kaybolma risklerinin satıcıya mı
alıcıya mı ait olduğunun belirlenmesi açısından önem taşımaktadır.
- Taşıma belgeleri temiz olmalıdır.
- Yani taşıta yüklenen malların ambalajının bozuk, malların
akıntılı sızıntılı vb. olduğuna dair bir ifade içermemelidir.
Bu tür bir ifade içeren taşıma belgeleri “kirli” olarak addolunmaktadır.
- Taşıma belgeleri bayat olmamalıdır. Yani,
- Zamanında alıcının eline ulaşmalıdır.
- Zamanında bankaya verilmelidir
- Taşıma belgeleri ihbar kaydını taşımalıdır. Yani,
- Alıcı ya da adına hareket edenler “notify” bölümünde belirtilmelidir.
- Deniz konşimentolarında malların güverteye yüklendiği ifadesi yer almamalıdır.
- Bazı taşıma belgeleri birden fazla orijinal set halinde düzenlenmektedir.
Bu durumda her orijinal nüsha üzerine kaçıncı nüsha olduğu belirtilmelidir.
(1/3, 2/3, 3/3 gibi)
- Navlunun ödenip ödenmediği belge üzerinde belirtilmelidir.

Taşıma Belgelerinin Türleri

1- Deniz konşimentosu (Marine bill of lading, Ocean bill of lading, Bill of lading): Devir yönünden 3’e ayrılır.
- Nama yazılı (straight B/L)
- Emre yazılı (order B/L)
- Hamile yazılı (bcarer B/L)
Gemiye yüklenip yüklenmemeyi belirtmesi açısından 2’ye ayrılır
- Tesellüm konşimentosu (Received for shipmen B/L)
- Yükleme konşimentosu (on board B/L)
Özellikli Konşimentolar
- Tek konşimento (Through B/L)
- Kara + Deniz,
Deniz + Kara,
Kara + Deniz + Kara
şeklindeki taşımaları tek bir konşimentoda toplamaktadır
- Kombine Nakliyat Konşimentosu (Combined Transport B/L)
- Konteynır Konşimentosu (Container B/L)
- Düzgün Hat Konşimentosu (Liner B/L)
- Kısa Konşimento (Short from, Blank back B/L)
- Tanker Konşimentosu (Tanker B/L)
- Ciro Edilemez Konşimento (Non-Negotiable B/L)
- Navlun Sözleşmesine Dayalı Konşimento (Charter Party B/L)
- Kaptan Mektubu (Mate’s reccipt)

2-Hava Yolu Konşimentosu (Air-Waybill-Aws)

3-Demir Yolu Hamule Senedi (Rail Consignment Note)

4-Kara Yolu Taşima Senedi/Cmr Senedi (Rdad Waybill/Cmr Consignment Note)




1. Sigorta Belgeleri

Sigorta Poliçesi: Mallar bir yerden başka bir yere sevk edilirken, sevkıyat esnasında vuku bulabileceksek risklere karşı leh darı koruyan bir belgedir. Bir sigorta poliçesinde iki ana taraf vardır; bunlar, sigorta eden (sigorta şirketi), sigorta edilen (sigortayı yaptıran veya ciro yolu ile sigorta poliçesini elinde bulunduran) taraflardır.

Bir sigorta poliçenin güvenli olması için aşağıdaki hususları içermelidir.
- Sigortacı (sigortayı yapan),
- Sigorta ettiren,
- Sigortadan yararlanacak kimse,
- Sigortanın konusu,
- Taşıyıcı firma,
- Taşıyacak araç,
- Taşımanın süresi,
- Malın taşıyıcıya teslim edildiği yer ile alıcıya teslim edileceği yer,
- Kapsanan riskler ile riskin başlama ve bitim tarihi,
- Sigorta edilen, taşıma konusu olan mal bedeli
- Sigorta primi tutarı, ödeme yeri ve tarihi
- Sigorta poliçesinin düzenlediği tarih

Sigorta Poliçesi Türleri
1) Takselenmiş Poliçe (Valued Policy): Sigorta konusu malın değerinin poliçe üzerinde belirtildiği poliçe türü.
2) Takselenmemiş Poliçe (Unvalued Policy/Open Policy)
3) Bir sevkıyat için sigorta poliçesi (Voyage Policy)
4) Abonman Poliçesi (Floating Policy):

1. Finansman Belgeleri

Poliçe: Satıcı tarafından düzenlenen alıcının veya bir bankanın kabulunu, bazen de alıcının bankasının avalini içeren ve alıcıya verilen kayıtsız bir ödeme emridir. Ödeme emri, belirli bir meblağın belirli bir tarihte ödenmesini içerebileceği gibi, ibrazında ödenmesini de içerebilmektedir.

Poliçelerde üç taraf mevcuttur.
1- Keşideci (Drawer): Poliçeyi düzenleyen (satıcı)
2- Keşideli (Drawee): Üzerine poliçe gönderilen taraf (alıcı)
3- Leh dar (Beneficiary): Poliçede belirtilen meblağın ödeneceği kişi

Poliçelerin şu şekil şartlarına uyması gerekmektedir.
1- Düzenlediği lisanda ''poliçe'' sözcüğünü içermesi
2- Şartsız ödeme emri (ödeyiniz, pay. vb gibi) ihtiva etmelidir,
3- Leh dar (ödemenin yapılacağı özel ya da tüzel kişi) belirtilmelidir,
4- Keşide yeri ve tarihi
5- Döviz cinsi ve tutarı,
6- Keşidecinin adı, soyadı, unvanı ve imzası
7- Keşidelinin adı soyadı ve unvanı
8- Vade
9- Akreditif koşullarına göre konulması gerekli kayıtlar

Poliçenin nüshaları: Bütün nüshalar aynı olmak ve her nüsha üzerine kaçıncı nüsha olduğu yazılmak koşulu ile birden fazla nüsha poliçe düzenlenebilmektedir.

Poliçenin sağladığı avantajlar:
1- Alacağın tevsiki,
2- Kredi aracı,
3- Iskonto,
4- Temlik,
5- Rehin.
Poliçe ile ilgili bazı kavramlar
- Tam ciro
- Beyaz ciro
- Temlik cirosu
- Tahsil cirosu
- Rehin cirosu
- Poliçenin kabulü (Müşteri Kabulü-Banka Kabulü)
- Poliçede aval

6. Teşvik Belgeleri
İhracatın teşvik edilmesi amacıyla firmalara bir takım haklar tanıyan bir takın yükümlülükler getiren belgeler bulunmaktadır. Bunlara kısaca teşvik belgeleri denilmektedir. Teşvik belgelerinin başlıca türleri özetle aşağıdaki gibidir.

1-Dahilde İşleme İzin Belgeleri:İhraç edilecek ürünlerin üretimi ile ilgili hammadde
aramalı, yardımcı madde ve ambalaj malzemelerinin çeşitli avantajlardan yararlanılmak suretiyle, dış piyasalar veya serbest bölgelerden sağlanmasına yarayan belgelerdir.

Dahilde işleme izin belgeleri, firmalar tarafından sunulan ihracat projeleri bazında Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından verilmektedir.
2-Geçici Kabul İzin Belgeleri:İhraç edilmesi planlanan ürünlerin üretiminde kullanılan AB menşeli girdilerin AB ülkelerinden bedelsiz geçici kabul hükümlerine göre ithal edilmesi durumunda bu girdilerin KDV'den muaf olarak Türkiye'ye geçici ithal edilmesini sağlayan belgelerdir. Geçici Kabul İzin Belgeleri, Gümrük Müsteşarlığı tarafından belirlenen gümrük idareleri tarafından verilmektedir.

3-Yatırım Teşvik Belgeleri:Yatırımların uygun koşullarda yapılabilmesi, ortaya çıkan vergisel kaynaklı bazı mali yüklerin ortadan kaldırılması veya azaltılması ayrıca yatırımcı kuruluşlara yer tahsisi, uygun koşullu kredi tahsis edilmesi, gibi çeşitli avantalar sağlanmasını öngören belgelerdir. Bu belgeler, yatırımcı firmalara, proje bazında Hazine Müsteşarlığı tarafından verilmektedir.

[AyTeK54]

teşekkürler...