Beşiktaş Forum  ( 1903 - 2013 ) Taraftarın Sesi

Beşiktaş Forum ( 1903 - 2013 ) Taraftarın Sesi (http://besiktasforum.net/forum/)
-   Edebiyat - Türkçe (http://besiktasforum.net/forum/edebiyat-turkce/)
-   -   Divan Edebiyatı (http://besiktasforum.net/forum/edebiyat-turkce/6937-divan-edebiyati/)

GoD of WaR 12-07-2006 23:58

Divan Edebiyatı
 
DİVAN EDEBİYATI

Divan edebiyatına "yüksek zümre edebiyatı", "havas edebiyatı", "Klasik Türk edebiyatı" gibi isimler verilir. Fakat her şairin bir "divan"ı olduğu için daha yaygın olarak kullanılan isim "divan edebiyatı"dır.



Divan Edebiyatının Genel Özellikleri:

*Şiirde aruz ölçüsü kullanılmıştır.

*Tüm şairlerin kullandığı,mazmunlar (kişileşmiş,kalıplaşmış sözler) kullanılır.

*Dil süslü ve sanatlıdır.Arapça ve Farsça kelime ve tamamlamalara sıkça yer verilir.

*Şiirde konu bütünlüğü aranmaz.Beyit bütünlüğü esastır.Her beyit ayrı bir konuyu işler.

*Anlamdan çok söyleyiş önemlidir.Ne söylediği değil nasıl söylediği önemlidir.

*Kafiye göz içindir.Genellikle zengin kafiye kullanılmıştır.

*Şiire başlık konmaz.Her şiir redif veya türünün adı ile anılır.

*İnsanın iç dünyasına yönelik soyut ve kitabi edebiyattır.

*Özgün değil taklitçidir.(Arap ve Farsça edebiyat etkisindedir.

*Nazım birimi olarak gazel,kaside,Rubai gibi Arap ve Fars edebiyatından alınan nazım şekilleri kullanıldığı gibi tuyuğ ve şarkı gibi divan edebiyatının Türklerin kazandırdığı nazım şekilleri de kullanılmıştır.



DİVAN EDEBİYATI NAZIM ŞEKİLLERİ



Nazım Birimi Beyit Olanlar:



GAZEL

*Aşk ayrılık hasret ölüm gibi lirik konuların işlendiği şiir türüdür.

*Türk edebiyatına İran edebiyatından girmiştir.

*İlk edebiyat ‘’matla son beyitine makta’’denir.

*En güzel beyite beytül gazel denir.

*Son beyitte şairin mahlası yer alır.

*Gazelin bütün beyitlerinde aynı konu işleniyorsa buna yek-ahenk gazel denir.

*Bütün beyitleri aynı güzelliğe sahipse yek avaz gazel denir.

*Beyit sayısı 5-15 beyit arasındadır.

*İlk beyit kendi arasında kafiyelidir.Diğer beyitlerin ikinci beyitleri birinci beyit ile kafiyelidir.Yani aa,ba,ca,da,ea şeklinde





KASİDE

*Din ve devlet büyüklerini övmek amacıyla belirli kurallar içinde yazılan uzun şiirlere denir.

*İlk beytine matla son beytine makta denir

*Şair matla beytini kasiden her hangi bir yerinde yinelenebilir .

*Şair mahlasının bulunduğu beyte taç beyit denir .

*En güzel beytine beytü ,l kasid denir.

*En az 31(33)en fazla 99 beyit olur.

*Kaside belli bölümler halinde yazılır.

a) Nesib bölümü: Bahar mevsimi kış manzaraları betimlenir ya da kurban ve ramazan bayramı anlatılır.

b) Girizgah Bölümü: Nesib bölümünden asıl konuya geçmiş ifade eden bir veya birkaç beyittir . nükteli ince sözlerin söylendiği bölüm.

c) Medhiye bölümü: Asıl anlatılmak övülmek istenen kişi için denecekse açıklanır .Asıl bölümdür.

d)Fahriye bölümü: Şairin kendini övdüğü ve diğer şairlerle karşılaştırdığı bölümdür.

e)Tegazzül bölümü: Kasideyle ayni ölçüde ve uyakta gazel yazılır.

f)Dua bölümü: Şair övdüğü kişinin başarılarının devamlı olmasını ömrünün uzun olması için dualar eder iyi dileklerde bulunur.



Kasideler Konularına Göre de Değişik Adlar Alır.

Tevhid:Allah’ın birliğini anlatan kasideler.

Münacaat:Allah’a yalvarmak,dua etmek amacıyla yazılan kasideler.

Naat:Peygamberimizi övmek için yazılan kasideler.

Mehdiye: Devrin ileri gelenlerini övmek için yazılan kasideler.

Hicviye: Devrin yöneticilerini eleştirmek için yazılan kasideler.

Mersiye: Devlet büyüklerinin ölümünden duyulan üzüntülerin anlatıldığı kasideler.


Not: Kasideler "nesib" bölümünde işlenen konulara ve rediflerine göre adlandırılır.







MESNEVİ

*Mesneviler öğüt verici bir olayı anlatan uzun şiirlerdir.(savaş,aşk,tarihi olaylar,din ve tasavvuf)

*Mesneviler Divan edebiyatında bir bakıma günümüzdeki roman ve hikayenin yerini tutuyordu.

*Beyit sayısı sınırsızdır.

*Her beyit kendi arasında kafiyelidir.(aa,bb,cc,dd...)

*Aruzun kısa kalıpları ile yazılır.

*Beş mesnevinin bir araya gelmesiyle hamse oluşur






KIT’A

Belli bir uyak düzeniyle yazılmış olan,dizeleri arasında ölçü birliği bulunan;herhangi bir düşünce ya da duyguyu en az ikiden başlamak üzere,en çok on altı beyitte anlatan nazım biçimine denir.

*Gazelden farklı olarak matla beyti yok.

*Kafiyelenişi xa,xa,xa...

*Daha çok felsefi ve toplumsal düşünceler anlatır.





MÜSTEZAT

*Bir uzun bir kısa dizeden oluşan nazım şeklidir.

*Kısa dizelere ziyade denir.

*Aruzun bir tek kalıbıyla yazılır.

*Kafiyelenişi gazel gibidir.

*Makta beyti yoktur.





Nazım Birimi Dörtlük Olanlar



RUBAİ

*Dört dizeden oluşur.Kafiye düzeni aaxa şeklinde.

*Şarap,dünyanın türlü nimetlerinden yararlanma,hayatın anlamı ve hayat felsefesi ve ölüm gibi konular işlenir.

*Kendine özgü 24 kalıbı vardır.İranlılara aittir.





TUYUĞ

*Dört dizeden oluşur.

*Kafiyelenişi rubai gibidir.

*Aruzu Failatün,Failün kalıbıyla yazılır.

*Konu sınırlaması yoktur.



*Türklerin kazandırdığı bir nazım şeklidir.




ŞARKI

*Beyitle okunmak için yazılan,dörder dizelik bentlerden oluşan nazım biçimidir.

*Dörtlük sayısı 3-5 arasındadır.

*Birinci dörtlükte 2 ve 4,diğer dörtlüklerde ise 4. dize tekrarlanır.Bu dizelere nakarat denir.

*Kafiye örgüsü abab,cccb,dddb gibi

*Türklerin kazandırdığı bir nazım şeklidir.

*Günlük hayat,aşk,sevgi gibi konular işenir.





MURABBA

*İlk dörtlük kendi arasında kafiyelidir.Diğer dörtlükler ise 4. dize 1. dörtlük ile kafiyelidir.(aaaa,bbba,ccca,)

*Felsefi konular ve aşk işlenir.



Bentlerle Kurulanlar:



TERKİB-İ BENT

*Bentlerde kurulan bir zaman nazım şeklidir.

*Her bent 7 ile 10bent arsında değişir.

*Bent sayısı 5 ile 10 bent arsında değişir.

*Gazeldeki gibi kafiyelenir.

*Her bent arasında vasıta beyti bulunur.

*Talihten,hayattan şikayet,dini tasavvufi ve felsefi düşünceler anlatır.

*Terkib-i bentlerde her bentten sonra vasıta beyti değişir.





TERCİ-İ BENT

*Biçim ve uyak yönüyle Terkib-i Bende benzer.

*Terkib-i Bentte değişen vasıta beyti Terci-i Bentte de değişmez.

*Vasıta beytinin aynen tekrarlanması bütün benlerde aynı konuyu işlemeyi zorunlu kılar.

*Felsefi konular,Allah’ın kudreti kainatın sırları tabiatın zıtlıkları gibi konular işlenir.







DİVAN EDEBİYATINDA NESİR

(DÜZ YAZI)



NESİR TÜRLERİ

Tarih:Resmi niteliği olmayan bir türdür. Vakayiname ise Osmanlı devletinin resmi tarihidir

Tezkire:Edebiyat tarihi veya biyografının divan edebiyatındaki karşılığıdır.

Sefaretname:Osmanlı elçilerinin bulunduğu ülkelere ait bilgileri izlenimleri içeren ve gezi yazısına benzeyen bir türdür.

Seyahatname:Gezi yazısıdır.Divan edebiyatında nesir, dil ve üslup açısından üç bölümden ele alınır.



A)SADE NESİR

Halk için sade bir dille konuşulur temelde konuşma dil yeteneğini kaybetmemiştir.



B)ORTA NESİR

Halk konuştuğu dilden ayrılmış yer yer süslü nesrin niteliklerini taşımakla beraber anlatmak istediği anlaşılır bir şekilde ortaya koyan nesirdir.



C)SÜSLÜ NESİR

Ustalık göstermek amacıyla yazılış yabancı kelimelere tamamlamalara yüklü şekillerin kullandığı söz ve anlam.Sanatlarıyla dolu bağlaçlarla uzayıp giden cümlelerle örülmüş,güç anlaşılır bir nesirdir.

Nesirle Yazılmış Ünlü Eserler:

Kabusname:Mercimek Ahmet

Tazarruname:Sinan Paşa

Seyahatname:Evliya Çelebi

Keşfü’z-Zünün:Katip Çelebi

Naima Tarihi:Naima

Münşeat:Süslü nesir örneklerinden oluşan kitaplara denir.

NuraN 08-10-2006 20:16

teşkkrler..:)

tarafsızzz 08-10-2006 20:55

burda da mı divan edebiyatı yaw :D

AyTeK54 22-01-2007 01:23

tşkler abi...


Türkiye`de Saat: 01:52 .

Powered by: vBulletin Version 3.8.1
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
SEO by vBSEO 3.3.2


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580