makas daraldı ama dış ticaret açığı hala korkunç

[OutKast]

Küresel kriz döneminde TL’deki değer kaybına bağlı olarak son çeyrekte küçülme eğilimine giren dış ticaret açığı 2008 yılının tümünde 69.8 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Aralık 2008’e ait dış ticaret istatistiklerini açıkladı. Buna göre, küresel krizle birlikte hem ihracat hem de ithalatta başlayan daralma Aralık ayında da devam etti. Geçici verilere göre 2008 yılı Aralık ayında; 2007 yılının aynı ayına göre ihracat yüzde 21 azalarak 7 milyar 685 milyon dolar, ithalat yüzde 30,1 azalarak 11 milyar 271 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aralık aylarına göre dış ticaret açığı yüzde 43.9 küçülerek 6 milyar 396 milyon dolardan 3 milyar 586 milyon dolara geriledi.

2007’nin Aralık ayında yüzde 60.3 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2008’in aynı ayında yüzde 68,2’ye yükseldi.

Ancak bu gelişmeye rağmen, geçen yılın tümünde; 2007’ye göre ihracat yüzde 23,1 artarak 132 milyar 3 milyon dolar, ithalat yüzde 18,7 artarak 201 823 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2007’nin Ocak-Aralık döneminde 62 milyar 791 milyon dolar olan dış ticaret açığı, geçen yılın tümünde yüzde 11.2 artışla 69 milyar 820 milyon dolara yükseldi.

AB’YE İHRACAT YÜZDE 39.4 AZALDI

Avrupa Birliği’nin (AB) Aralık 2007’de yüzde 54.6 olan ihracattaki payı Aralık 2008’de yüzde 41,8’e geriledi. AB’ye yapılan ihracat, 2007 yılının aynı ayına göre yüzde 39,4 azalarak 3 milyar 216 milyon dolara indi.
2008’in Aralık ayında da en fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu. Bu ülkeye yapılan ihracat 2007’nin Aralık ayına göre yüzde 20,2 gerileyerek 765 milyon dolar olurken, ihracat tutarında Almanya’yı 429 milyon dolarla Irak, 390 milyon dolarla İngiltere ve 366 milyon dolarla İtalya izledi.

İthalatta ise Rusya Federasyonu ilk sırada yer almaya devam etti. Bu ülkeden yapılan ithalat yüzde 21,2 azalarak 1 992 milyon dolar olarak gerçekleşti. İthalat tutarında Rusya’yı 1 milyar 251 milyon dolarla Almanya, 935 milyon dolarla Çin ve 779 milyon dolarla ABD izledi.

Aralık ayında fasıllar bazında en büyük ihracat kalemi 772 milyon dolarla kara taşıtları ve bunların aksam, parçaları oldu. Bu fasılı 614 milyon dolarla makineler, mekanik cihazlar, kazanlar ve aksam-parçaları, 603 milyon dolarla inci, kıymetli taş ve metal mamülleri, 549 milyon dolarla demir ve çelik, 548 milyon dolarla elektrikli makine ve cihazlar izledi.

Aynı ayda; en yüksek ithalatı olan fasıl 2 milyar 831 milyon dolarla mineral yakıtlar, mineral yağlar oldu. Bu fasılı; 1 milyar 428 milyon dolar makineler, mekanik cihazlar, kazanlar ve aksam-parçaları, 934 milyon dolarla kara taşıtları ve bunların aksam ve parçaları, 806 milyon dolarla demir ve çelik, 794 milyon dolarla elektrikli makine ve cihazlar izledi.
TÜKETİM MALI İTHALATINA 21.5 MİLYAR DOLAR

TÜİK verilerine göre geçen yılın tümünde ara malı ithalatı yüzde 22.6 artışla 151 milyar 643.6 milyon, sermaye malı ithalatı yüzde 3.5 artışla 27 milyar 988.8 milyon, tüketim malı ithalatı yüzde 14.9 artışla 21 milyar 484.1 milyon dolar olarak gerçekleşti. Diğer ithalat da yüzde 4.7 artışla 706.4 milyon dolar oldu. Ara malı ithalatının 2007 yılında yüzde 72.7 olan toplamdaki payı 2008’de yüzde 75.1’e çıkarken, sermaye malı ithalatının payı yüzde 15.9’dan yüzde 13.9’a, tüketim malı ithalatının payı da yüzde 11’den yüzde 10.6’ya geriledi.

İhracatta da en hızlı artış ara mallarında gözlendi. Ara malı ihracatı 2007’ye göre yüzde 37 artışla 67 milyar 706.7 milyon dolara, bunun toplamdaki payı da yüzde 51.3’e yükseldi. Geçen yıl yüzde 7.9 artışla 47 milyar 134.9 milyon dolara ulaşan tüketim malı ihracatının toplamdaki payı yüzde 40.7’den yüzde 35.7’ye geriledi. Sermaye malı ihracatı yüzde 21.2 artışla 16 milyar 670.4 milyon, bunun toplamdaki payı da yüzde 21.2 olarak gerçekleşti.

İHRACATIN YÜZDE 95’İ İMALAT SANAYİİNDEN

Geçen yılın tümünde ithalatın yüzde 94.8 oranındaki 125 milyar 172.6 milyon dolarlık bölümünü imalat sanayii gerçekleştirdi. Sektörün ithalatı önceki yıla göre yüzde 23.8 arttı. Tarım ve ormancılık sektörünün ihracatı yüzde 5.4 artışla 3 milyar 927.5 milyon, madencilik ve taşocakçılığı ihracatı yüzde 29.7 artışla 2 milyar 154.8 milyon, balıkçılık ithalatı yüzde 51.9 artışla 240.3 milyon dolar oldu. Diğer sektörlerin ihracatı ise yüzde 21.4 azalarak 507.3 milyon dolara geriledi.

İthalatta da 150 milyar 129.6 milyon dolarla yüzde 74.4’lük bölümü imalat sanayii ürünleri oluşturdu. İmalat sanayii ürünlerindeki ithalat önceki yıla göre yüzde 12.1 artış gösterdi. Madencilik ve taşocakçılığı ithalatı yüzde 40.8 artışla 35 milyar 632 milyon, tarım ve ormancılık ithalatı yüzde 37.7 artışla 6 milyar 391.6 milyon, diğer ithalat da yüzde 56.8 artışla 9 milyar 628.5 milyon dolar oldu.

AB’NİN PAYI İHRACATTA YÜZDE 48’E, İTHALATTA YÜZDE 37’YE İNDİ
Türkiye’nin ticaretinde en büyük paya sahip olan Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin ihracattaki payı geçen yıl yaklaşık 8 puan gerileyerek yüzde 48’e, ithalattaki payı da 3 puan dolayında düşerek yüzde 37’ye indi.

ANKA’nın TÜİK verilerinden yaptığı belirlemeye göre geçen yıl AB ülkelerine yapılan ihracat yüzde 5’le ortalamanın çok altında bir artış göstererek 63 milyar 409.4 milyon dolar oldu. Türkiye’nin toplam ihracatında AB ülkelerinin 2007 yılında yüzde 56.3 olan payı, 2008’de yüzde 48’e geriledi. Böylece AB’nin ihracattaki payı uzun yıllar sonra ilk kez yüzde 50’nin altına inmiş oldu.

Diğer ülkelere yapılan ihracat ise yüzde 49.3 artışla 65 milyar 602.9 milyon dolara, bunun toplamdaki payı da yüzde 41’den yüzde 49.3’e yükseldi.
Serbest bölgelere yapılan ihracat da yüzde 1.6 artışla 2 milyar 990.3 milyon dolar olarak gerçekleşti.

AB ülkelerinin ithalattaki payı ise daha hızlı bir düşüş gösterdi. 27 AB ülkesinden yapılan ithalat geçen yıl yüzde 9 oranında bir artış göstererek 74 milyar 768.2 milyon dolar oldu. Toplam ithalatta AB ülkelerinin 2007’de yüzde 40.3 olan payı, 2008’de yüzde 37’ye geriledi.

Diğer ülkelerden yapılan ithalat yüzde 25.4 artışla 125 milyar 730.1 milyon dolara, bunun toplamdaki payı da yüzde 58.9’dan yüzde 62.3’e yükseldi. Toplam ithalatın yüzde 0.7 oranındaki 1 milyar 324.6 milyon dolarlık bölümü ise serbest bölgelerden gerçekleştirildi.