O'anlar

[dumanx77]

Bağdat'ın Güneydoğu'sundaki polis üssünde bir Iraklı polis, üsten havalanan ABD ordusu helikopterini izliyor. 'O' an, Irak'taki gerçeğin bir bölümünün özeti gibi... Amerika'nın varlığı ve işgalin Irak'ta kaldırdığı toz, duman; silahın bu ülkenin gündeminde sahnenin gözde yerlerinden birinde duruşu ve terör, şiddet karanlığının Iraklıyı adeta yutuşu; öfke ve çaresizlik ışığının yüz ifadesinde ama özellikle de kısılan gözde kendini göstermeye çalışması.

Beyzbol Birleşik Devletler'de tutku derecesinde sevilen bir spor. Bir taraftar, Arizona'da hazırlık kampı yapan Seattle Mariners takımının idmanını izliyor. Sahayı çevrilen tentenin arkasından.... Küçük pencere, meraklı taraftarların değil, belli ki takım yöneticilerinin işi. Hoş bir anlayış... Hem idman sırasında taraftar tantanasının önüne geçiliyor. Hem de taraftarlar küstürülmüyor. Hem ayrıca bu bilgileri verince 'o' an,amerika'daki beyzbol tutkusuna açılan bir pencerenin fotoğrafı da oluyor.

Kompozisyon açısından çok dikkat çekici iyi bir fotoğraf. Ama 'o' an fotoğrafları genellikle mekanın niteliklerini de taşıyor. Burası Japonya'nın başkenti Tokyo'daki ünlü Ginza Alışveriş Merkezi. Ginza Teknoloji ürünleri ağırlıklı bir pazar yeri.kaldırımdan yürüyen ama camın yapısından ötürü deforme olan adam figürü sanki teknolojinin bu mekandaki ağırlığını yansıtıyor.



15 Mayıs...Brezilya’da Parana Kenti yakınlarındaki Campo Mourao Cezaevi’nde yaşanan isyandan bir ‘o’ an.İsyancı hükümlü iki rehin gardiyan yerde yatarken bir diğeriyle basının karşısına çıkıyor.Geri planda sokak çeteleri şiddetinin bütün özellikleriyle hüküm sürdüğü Brezilya cezaevleri karanlığı da poz veriyor.




]Fotoğraf 28 Ağustos’ta çekildi.Amerika Birleşik Devletleri’nin özellikle New Orleans Kenti’ni vuran Katrina Kasırgası’ndan bir yıl sonra.Kasırga yüzünden oluşan enkazın toplanarak yığıldığı kent dışındaki alanın bir bölümü.Yeniden kurulan bir kentin ve yeniden kurulan hayatların bir başka görüntüsü...






Güney Kore’nin Başkenti Seul...Almanya’da Güney Kore ile İsviçre arasında oynanan Dünya Kupası karşılaşması sırasında maçı Seul’deki dev ekrandan seyreden bir taraftar hakeme kızdıktan sonra...Daha ileri gitmemiş.İyi ki...Aksi halde ne bu kadar hoş,hadi söyleyelim komik olabilirdi.Ne de yayımlayabilirdik.





Kolombiya’nın Cartegena Kenti’nde yapılan Orta Amerika ve Karayipler turnuvasında Meksika Senkronize Yüzme Takımının gösterisi sırasında çekilen fotoğraf...O sırada yüzücüler yeni bir hareket için pozisyon alıyor.Bu açıdan ve ‘o’ anda estetik boşluğunu suyun dalgaları dolduruyor




Bir grup ibikli makak üşüdükleri için biraraya toplanmış.Zira anavatanları Endonezya’dan çok uzaktalar.İrlanda’da Dublin’deki hayvanat bahçesinde...Şikayet eder gibi bir halleri var ama orada daha güvendeler.Çünkü endonezya yağmur ormanlarında nesillerini tüketecek boyutta avlanıyorlar.





Amerika Birleşik Devletleri’nin Florida Eyaleti’ndeki Stuart Kenti yakınlarında bulunan gölde bir sürat teknesi,limandan ayrılıyor.Gösterişli bir manevrayla...Suyun hareketi,helikopterden çekilen fotoğraf ve ‘o’ an bu gösterişli menavranın aşağıdaki homurtusunu kulak arkası edip eylemi estetiğe götürüyor.



Noel öncesi nüfusunun çoğunluğu Hristiyan olan bir ülkeden böyle bir fotoğraf gelmesi beklenmezdi ama geldi işte...Filipinler’de Başkent Manila yakınlarındaki bir gecekondu mahallesinde yıkım ekipleri Christmas’tan 3 gün önce 80 evi yıktı..Bununla da yetinmedi yaktı.Evi yıkılan ve yakılanlardan biri yangın daha için için sürerken yeni bir ev yapabilmek amacıyla kalmayanlar arasından bir umut,inşaat malzemesi aramaktaydı.Acaba ‘o’ anda ateş dumanını olaydan utandığı için mi salmaktaydı





Brezilya’da Sao Paolo’da yağmur ormanlarında yaşayan Kayapo Kabilesi’nin ileri gelenleri ödül töreninde...Bu kabile 1 buçuk milyon hektarlık bir orman alanını çevreci bir anlayışla ve başarıyla idare ediyor.Yağmur ormanlarını korumak için kurulan Yağmur Ormanları İttifakı adlı uluslararası örgüt de Kayapo Kabilesi’ni SmartWood,“Akıllı Orman Yönetimi” sertifikasıyla ödüllendirmiş.Kabilenin görünen önde geleni, geleneksel giysisiyle,yüzüyle ama özellikle de gözlerindeki bakışla yağmur ormanlarının olgun vahşiliğini ve faziletlerini törene ve ‘o’ ana götürmüş.





Venezuela...Karakas yakınlarında bulunan yoksul setmtlerden birinde Ramon Hernandez adlı görevli bir evsizle konuşuyor.Hernandez,ülkede evsizler için yürütülen bir kampanyaya kayıt olması için kadını ikna etmeye çalışıyor.Aslında ‘o’ anda hali vakti yerinde görünen adam da resmi olarak evsiz.Kadın ne kadar şüpheli...Tabiat da dahil etraf ne kadar yoksul,buna karşılık insanların yüzlerindeki canlılık nasıl da zengin görünüyor.İnsanlık adına zengin bir ‘o’ an da ondan mıdır nedir? ‘O’ ana bakan sunucu bunu bilemiyor





Hindistan’da ülkenin Güney ucundaki Nagapattinam’da bir Tsunami mağduru felaketin 2’inci yıldönümü dolayısıyla yapılan anıtı seyrediyor.





Fransız tiyatro topluluğu Cie 111’in Portekiz’in Başkenti Lizbon’daki Kültür Merkezi’nde sergilediği oyundan bir sahne.Oyunun adı,”Şöyle veya Böyle Sonsuzluk” Foto-muhabir Nacho Doce,oyunun adı ve temasına yakışır ‘o’ an elde ediyor.İnsanın sonsuzluğa öykünmesini ve kendisini bağlayanları.




Amerika Birleşik Devletleri’nin Chicago Kenti’nde Heykeltraş Anish Kapoor’un “Bulut Kapısı” adlı eserinin altında turistler.Hava kapalı gerçek bulutlardan geçiş yok..Ama Anish Kapoor’un Bulut Kapısı adlı eserinde bir yerlere kapılar açılıyor.

[dumanx77]

Kar yağışı, hele böylesi genelde insanda hoş duygular oluşturur. Ama ilk bakışta öyle görünmüyor. Mekan Afganistan... Belki ondandır. Belki dükkanı önünde bekleyen berberin duruşu 'o' ana hüzün taneleri indiriyordur. Ya da belki kar taneleri berberin ülkesinin karmaşık yığınla sorununu temsil ediyordur da 'o' an ondan böyle görünüyordur.



Kudüs'te, Ortodoks Yahudiler diye bilinen topluluğun çocukları okulda dua ediyorlar. Daha doğrusu İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejat'ın ölmesi için dua ettiriliyorlar. İçlerinden bu konuda en coşkulu olanı dikkat çekiyor. Ve duyarlı bir bakış, 'o' anı,o yaştakilere bu tür işleri, hem de din adına yaptıranlara karşı bir isyan haykırışı gibi görmek istiyor.



İsrail ordusu Filistin'de Batı Şerida'daki Nablus Kenti'nde operasyon başlattı... Fotoğraf bu operasyondan sonra çıkan çatışmalardan birinde çekildi. Zamanın tarif edilemez kısalıktaki zaman dilimlerinden birinde yani 'o' anda öfkeden, direnişten arınmış insan tepkisi vardı.



Güney Amerika ülkelerinden Paraguay'la Brezilya arasında bir köprü var.adı dostluk köprüsü... Fotoğraf bu köprü üzerinde çekildi. köprüden geçen iki taşıyıcı... Sacoleiros diye bilinen bu taşıyıcılar, yoksul şeytanlar olarak biliniyor. İki ülke arasındaki köprüden her gün 20 bin taşıyıcı Paraguay'dan Brezilya'ya kendilerine ısmarlanan malları taşıyor. Elektronik markalarının sahtelerini de sınırdan geçiren bu insanlar elektronik aleminin kabusu olarak kabul ediliyor. Elbette o arada silah, uyuşturucu kaçakçılığı da oluyor. Yani,görünen iki taşıyıcı ama gösterilmek istenen o kadar basit değil. Zaten 'o' anda, özetlediğimiz arka planı ve bunun karanlığını gösterme görevi suya veriliyor



Belçika'nın Wallon bölgesindeki Binche Kenti'nde ünlü bir festival var. Yine pagan geleneklerinden gelen baharın belirmesi şerefine düzenlenen bir festival... Festivalin en önemli şahsiyeti ise Gilles... Festival sırasında günü geldiğinde çok sayıda Gilles, ellerinde sopaları ve fırlattıkları portakallarıyla dans ederek geçit yapıyorlar. Binche'deki festivalin kökü 14'üncü yüzyıla kadar iniyor ve en eski festivallerden biri olarak biliniyor. Ama fotoğraftaki Gillesler pek eski görünmüyor. Ve ilginçtir, bakınca fotoğrafa; maskeler aynı olsa da herbiri ayrı görünüyor. Belki de bu fotoğrafı oluşturan bütün unsurlar, maskelerin arkasındakilerin herbirinin farklı insanlar olduklarını açık etmek istedi.



Işığın tabiatı bize gösterirken daha bir duygulu olduğu ve çizgileri incelltiği vakitlerden birinde, gün batımında Hindistan'ın Haydarabat kenti yakınları... Bir toplayıcı palmiye ağacına tırmanıyor. Palmiyenin meyvelerinden sarhoşluk etkisi yüksek bir içki yapılıyor. Ve bu bilgi 'o' andaki esrikliği de görmemize yardımcı oluyor.


Irak'ın başkenti Bağdat'taki Şii yerleşim yeri Sadr City'de Amerikan ve Irak askerleri ortak bir operasyon yaptı. Pek çok eve baskınlar düzenlendi. Çocuklar, bu evlerden birinin kırılmış camından, içerdeki AP foto-muhabiri Adil al-Khazali'nin objektifine bakıyor. Cam kırık ve çatlak ama çocukların içleri çoktan çatırdamış. En öndekinin öfkeden simsiyahlaşmış bakışları 'o' anı çatır çatır çatlatıyor. Sanki foto-muhabirin objektifi de zor dayanıyor.



Kudüs'te İsrail'in Mescid-i Aksa'da inşaat faaliyetine girişmesi üzerine başlayan çatışmalardan birinden sonra Filistinli genç ellerinde bayrak ve taşlar; Mescit-i Aksa'nın karşısında yer alan Kubbet-ül Sahra'yı, günün tedirgin ve karamsar ışıklarını arkasında bırakarak kareden çıkıyor. Rüzgarın azizliği işte... Bayrak da 'o' ana bir paydos salınımı işliyor. Filistinli gençse artık hüzne dönüşmekte olan günün son öfkeli bakışını foto-muhabirin objektifine atıveriyor.



Çin'de Şanghay'da muhtemelen amatör bir yatırımcı borsa'daki durumu yansıtan elektronik tabelaya bakıyor. Çin'deki yeni yıl tatilinden sonra açılan borsa o sırada yükseliyor ve rekora gidiyor. Buradan bakıldığında yatırımcının memnuniyeti görünmüyor. Ama 'o' an, bakımsız ellere yansıyan tedirgin küçük yatırımcı umudunu aktarabiliyor.



Hindistan'da, Bhubanesbar Kenti'nin dışında, annesi ve babasının çalıştığı tuğla fabrikası burası... Burada çalışanlar günde 2 buçuk YTL kazanabiliyor. Bu düşündürücü durum da 'o' ana yansıyor. Çocuktan değil ama... Çocuğun dışındaki her şeyin vurdumduymazlığından.



Çek Cumhuriyeti'nin Liberec Kenti'ndeki hayvanat bahçesinde bir yavru Hamadriyas Babunu yemekle meşgul. Annesinin 'o' ana yayılmış korumacı varlığı ve bakışları altında.

[dumanx77]

Foto-muhabir Anish Swarup 'o' anı yakından çekebilirdi. O zaman karanlığın derininde ama duyguları ışıkla yarenlik eden adamın ne yaptığı anlaşılabilirdi. Afganistan burası. Britanya Ordusu'nun Kajaki Üssü'nde kraliyet piyadesi'ne mensup bir asker, ailesinin christmas için gönderdiği ama ancak 11 Ocak günü eline geçen hediye paketini açıyor. Hasılı 'o' an bu uzaklıktan ve açıdan çekilince açıklama istiyor. Ama biri ne olduğunu söyleyince 'o' an anlatmaya başlıyor. Askerin yalnızlığını, ailesinden armağan almasının yarattığı hüzünle karışık sevinç duygusunu ve bakanların ürettiği diğer düşünceleri.

İngiltere'de şiddetli yağışlar bazı bölgelerde sellere yolaçtı. Bu elverişsiz hava koşulları başkent Londra'dan da geçti. AP foto-muhabir Cathal Mcnaughton yağıştan sonra iyi bir gözün görmesini bekleyen estetik sürprizlerden birini kayda aldı. Parlamentonun oralardaki ünlü saat kulesi şiddetli yağışın ardından oluşan su birikintisine yansıyordu. Biri de su birikintisinin üzerinden atlarken, pek çok gözlerden ırak bu 'o' an oluşuyordu.

Amerika Birleşik Devletleri'nde Atlanta kenti'nde yerel sanatçı Michael Colley yeni bir inşaatın duvarını boyuyor. Başarılı bir çalışma. Resim kendisiyle o kadar uğraşılmasına rağmen ne kadar da dalgın görünüyor.

Kanada... Ülkenin batı sahilinde şiddetli kar yağışı ve soğuk hava dalgasının ardından bir kız çocuğu babasının yaptığı kardan adama bakıyor. Kardan adam çalışmasının pek başarılı olduğu söylenemez ama çocukla boyu aynı olunca 'o' an bize. Buraya karşılıklı bir iletişimin duyulmayan sesini yolluyor. Şemsiye yüzünü kapadığı için göremiyoruz. Kimbilir belki de çocuk kardan adamla konuşuyor.

Çin'in en kuzey'indeki Heilonjiang Bölgesi'nin başkenti Harbin'deki, dünyanın en büyük kar ve buz festivallerinden biri... Bu etkinlik, -35 derece sıcaklığa rağmen çok sayıda turist çekiyor. Buzdan dev yapılar inşa edilip aydınlatılıyor. Rüya gibi bir ortam yaratılıyor. Ap foto'dan Elizabeth Dalziel ışıklandırılmış buzdan yapıları ve ziyaretçileri bir buz kütlesinin arkasından çekince ''rüya gibi'' tanımının ''gibi'' sini eritiyor.

Amerika Birleşik Devletleri'nin Teksas Eyaleti'nde her yıl geleneksel olarak yapılan binicilik yarışlarından önce bir görevli atlar ve binicilerinin sahaya çıkmaları için bariyerleri ayarlıyor. Elbette dışardan, konkurhipik sahasından büyük bir iştahla içeriye hücüm eden güneş ışığı. Ama 'o' an sahadaki ve tribünlerdeki heyecan ve gerilimin içeriye dökülüşünü de anlatıyor.

İsmail Cem, 1973 yılında çektiği bu fotoğraf için, şöyle diyor: ''Londra'da bir parka yaşlı bir adam serçeleri avucunda besliyordu. ‘Emekli bir memur olmalı’ diye düşünmüştüm... Yalnız bir insan, besbelli, serçelerin dostluğuyla günlerini dolduruyor.''

‘Yeni kentliler’ adını vermişti Cem bu fotoğrafa... Açıklamasını ve yorumunu da Almanya'da sergisi açıldığında anlatmıştı.

Cem, bu fotoğraf için; ''Bir ara Arnavutköy'ün eski evlerini resimlemiştim. Penceredeki bu yaşlı kadın, geçmiş günlere bakıyordu sanki'' diyor.

‘Dua’ adlı fotoğraf... İsmail Cem’in en çok sevdiği fotoğrafları arasında yer alıyor. Öyle ki fotoğraftaki yazıyı ayrıca büyütüp evine asmış. Bursa Ulucami....1979 yılında çekmiş ve şu notu düşmüş: ''Ulucami'nin içindeki renk uyumları ve ışıklar fotoğraf açısından olağanüstü güzelliktedir. Yaşlılar bu mekana insan boyutunu getiriyor.''

Almanya'da açılan sergisinde bu fotoğraf da yer almıştı. Ve kendisiyle yapılan röportajda açıklamıştı...

İsmail Cem'in ‘Mevsimler’ adlı albümünü inceleyen sunucu, çok sayıda sonbahar fotoğrafı çektiğini ve albümüne koyduğunu saptadı. Boşuna olmasa gerekti. Sonra yaşamı boyunca yüzünden taşan gülümser hüznünü gözünün önüne getirdi. Kendi hüznüyle yarenlik ettiği için mi acaba sonbaharı sevmekteydi? Ankara'da 1997 yılında çektiği bir fotoğraf... Kendisi yorum yapmamıştı. Zaten bunu sunucu yorumlamak istedi. Çünkü bu 'o' anda, sonbaharın göçüp gitmeye hazır umut kırıklığına inat bir yaşama çabasını fotoğraflamıştı. Malum, İsmail Cem’in hastalığına teşhis konulduğunda pek umut yoktu. Doktorlar fazla yaşamayacağını düşünmüştü. Cem bir yıl daha hayatta kalmayı başarmıştı. İsmail Cem, hekimlerin sonbahardan kışa hızlı geçiş öngörüsünden, yaşama azmi filizlendirmişti.

[dumanx77]

Federal Almanya'da hükümetin ülkedeki kömür madenleri için ayırdığı destek bütçesi bazı ocakların zararını karşılamaya yetmiyor. Bu durum ülkedeki kömür endüstrisinin aşamalı olarak sona erdirilmesini gündeme getirdi. 8 madenin acilen kapatılması ve 3 bin kişinin işsiz kalması sözkonusu. AP Ajansı'ndan Frank Augstein bu haber için ülkenin batısında Voerde'de biraz önce paydos eden kömür madencisi Harald Kraps'ı fotoğrafladı.kömür madenciliği Federal Almanya'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra sergilediği ekonomik mucizenin en önemli itici gücüydü. Madenci bilmiyordu belki bunu ama 'o' ana yayılan, hakim olan acı ve derin gülümseme bu gerçeği hatırlatıyordu.

Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de bir yol işçisinin çocukları ve okuldan çıkan öğrenciler... Temiz pak üniformalarıyla öğrenciler yoksul çocukların bulunduğu yerden geçerken istiflerini bozmuyorlar. Kendi konumlarına tezat eğitim olanağından yoksun çocukları yok farzediyorlar. Küresel ekonominin yükselen yıldızı Hindistan'ın toza bulanmış görülmek istenmeyen gerçeklerinden bir kesit.

Pakistan'ın başkenti İslamabad...Kerbela'da şehit edilen hazreti muhammed'in torunu imam hüseyin ve yakınları için yapılacak muharrem ayini öncesinde çekilmiş bir fotoğraf. Birazdan ayin başlayacak ve bu şii,iyice bilenmiş bıçaklarla kendini yaralayacak. 'O' an, 1400 yıllık acının sadece muharrem törenlerinde değil hep var olduğunu gösteriyor. Zira 'o' ana sinen dingin beyazlığı şii'nin eli kesiyor.

Tabiatın, zamanla, hareketle oyunu adeta.ama güneşi, buz kristallerini, hareketi ve 'o' anı biraraya getiren Douglas C.Pizac'ın sayesinde. Amerika'da düzenlenen serbest kayak dünya kupası yarışları öncesinde İsviçreli sporcu Thomas Lambert, idman yapıyor. O sıralarda gökyüzünde ''sundog'' veya bilimsel adıyla ‘parheilon’ denen bir oluşum var.Bu, güneş ışığının belirli bir açıyla atmosferdeki buz kristalleri arasından geçtiği sırada oluşuyor. Parheilon genellikle daha başka şekillerde ortaya çıkıyor. Ama tabiatın bir oyunu demiştik ya...Bu parheilon, denizde teknelerin yanısıra yüzen yunuslar gibi adeta kayakçının hareketine eşlik ediyor.

Avustralya'nın Melbourne kenti tren istasyonu...Fotoğrafçı, gün ışığının vagondaki hayatlarla, dışardaki hayatları buluşturup cama yapıştırdığı 'o' anı yakalamış...

Atlantik Okyanusu'nda bir zamanlar bir adada insanlar kendi halinde yaşardı.sonra 15'inci yüzyılın sonlarında İspanyollar buraya sahiplenip Amerika'daki ilk Avrupalı yerleşimi kurdu. sonra İspanyollar adayı Fransızlara verdi. O arada adayı yönetenler buraya Afrikalı köleleri getirdi. Afrikalı köleler ayaklandı. Adanın batısında otonom bir yönetim kurduldu.amerikalılar adayı işgal edip 19 yıl sonra çekildi.böylece geride hala durulmayan bir ülkeyi kaldı.yıllar yıllar sonra Roman Espinosa adlı bir foto-muhabir 27 ocak 2007'de kişi başına 2 doların altında günlük gelirle yaşanan bir ülke haline getirilen Haiti'nin çöplüğünde bu fotoğrafı çekti. Bir kadın çöplüğü eşeleyip işe yarar bir şeyler aramaktaydı. Günde 2 dolardan az geliri olan insanların çöpünde işe yarar ne olabilirdi ? Zaten kadın da bu hikayeyle 'o' anda sömürgecilik tarihinin yoksulluk tüten çöplüğünü karıştırmaktaydı.

Filistin'de silahlı kişiler Kuzey Gazze'deki bir turistik tesisi basıp resepsiyon alanını havaya uçurdular. Yaralanan olmadı. Baskını yapanlar El Kaide militanları olduklarını öne sürdüler.olaydan sonra meraklılar hasar gören yapıyı inceliyorlar. Dışardan bakan çocuğun kırılmış camın kalan parçasından yansıması, içerdeki çocukla yaşlının pencere doğraması ile birbirinden ayrılması...AP Ajansı'ndan Hatem Moussa'dan çok başarılı bir kompozisyon...Bir yandan hak mücadelesi, bir yandan Hamas'la El Fetih arasındaki çatışmalar ve iddiaya göre şimdi de El Kaide terörü...Harap olmuş bir ülkenin kendi halinde insanlarının yaşadığı içinden çıkılmaz karmaşık kısır döngüyü anlatmak isteyen bir 'o' an...

Endonezya...Başkent Jakarta...Güney Asya'da genellikle lüks yaşantıyla gecekondu hayatı içiçe. Modern Jakarta'nın yeni konutlarının gölgesinde gecekondu mahallesindeki çocuk yıkanıyor. Ama kompozisyonuyla, çocuğun gözlerindeki karamsarlıkla 'o' an, gelir adaletsizliğinden umutsuz arınma çabasının fotoğrafı oluyor.

Arjantin'in başkenti Buenos Aires'teki la Boca bölgesi, tangonun doğduğu yer olarak bilinir. Burası, La Boca'daki turistik ''El Caminito'' mahallesi. Parke taşların arasına biriken sudan mahallenin bir kısmı ve mahalleyi gezen turistler yansıyor.

Dortmunt kentinde ev sahibi Almanya ile Tunus arasında oynanacak dünya kupası hentbol karşılaşmasında bir Alman taraftar, takımını destekliyor.

Kuzey Avrupa, hava koşulları açısından zor bir haftayı geride bıraktı. Özellikle Britanya'da fırtına ve tipi yüzünden demiryolu ve gemi seferleri aksadı.karayollarında tıkanmalar oldu. AP Ajansı'nın İskoçya'daki foto-muhabiri Andrew Millian'sa onca sıkıntıyı, bu sorunlardan hiç de rahatsız olmayan biri aracılığıyla göstermeyi tercih etti. Karlar içindeki bir genç İskoç sığırının karşısına geçti. Tam yalanırken de deklanşöre bastı.


Afganistan'da güneyde Taliban'la çok şiddetli çatışmalar oluyor.sonbahar aylarından bu yana Afganistan ulusal ordusu askerleri de NATO birliklerinin yanında savaşa katılıyor. Cepheye giden AP foto-muhabiri Rafiq Maqbool, gün batımında bir afgan ordusu askerini gökyüzüyle birlikte fotoğraflıyor. Bölgedeki savaşta ateşin nereden ne zaman geleceği belli değil. Bu nedenle Afgan asker tetikte...Adeta gökyüzü de tetikte..

Amerika Birleşik Devletleri'nin lüks yaşantısıyla ünlü Miami Kenti'nin öteki yüzü. Umoja adı verilen evsizler bölgesinde 56 yaşındaki Joan Fair kartondan barınağının önünde ağlıyor. Ama sanki ağlamıyor...İncinmekten öylesine yorulmuş ve güçsüzleşmiş ki kaderine hüzünlendiğinde son darbeyi yemiş de kırılıp dökülmek üzereyken 'o' anda fotoğraflanıyor.

Hazreti Muhammed'in torunu İmam Hüseyin ve 72 takipçisinin katledilişini anma törenlerinden biri.Ama farklı bir aşure töreni. Burası, İran'ın güney batısında Bijar...Bölgede İmam Hüseyin ve diğer Kerbela şehitlerinin yası için düzenlenen aşure töreninde Şiiler kendilerini çamura bulayıp dövünüyorlar ve ateşin etrafında dansediyorlar. Bu törenlerin hepsinde yüzyılların yasının ne kadar benimsendiği ve içselleştirildiği belli oluyor. Çamur bile bu duyguyu görmeye engel olamıyor

Küba'da Havana Körfezi'nde iki amatör balıkçı dönüş yolunda. Daha önce de çalışmalarını yayımlamıştık.AP Ajansı'ndan Javier Galeano bu kentte çok başarılı fotoğraflar çekiyor. Nasıl ayarladıysa kamerasını alan derinliği, perspektif, netlik ve ışığın dengeli dağılımı yerli yerinde oluşmuş. Ama 'o' anı da gözardı etmemek lazım. Zamanın o tarif edilmez kısa aralığı adeta ''bas deklanşöre'' diye fotoğrafçıya fısıldamış. Hani belki de 'o' an bir müzipliğini göstermek istemiş. Zira arkalarındaki manzara, balıkçıların oltalarına takılmış da peşlerinden geliyor gibi çıkmış.

[dumanx77]

Kjetil Andre Amodt...Gelmiş geçmiş kayakçıların en büyüklerinden biri...Fransa'daki şampiyonada finiş çizgisinde her birinin tabanında kendi portresinin yarısı bulunan kayaklarının arasından poz veriyor.35 yaşındaki Norveçli kayakçı, 8 olimpiyat 12 de dünya şampiyonluğu elde etti.ve bu poz verdiği yarıştan sonra pistlerde yarışmayı bırakacağını açıkladı.'o' anda perdeyi kapatıyor anlayacağınız.

Tabiatın gözlerden ırak görsel şenliklerinden biri daha yakalanmış işte! Amerika Birleşik Devletleri'nin Alabama eyaletindeki bir doğal koruma alanında; balıkçıl, batan güneş ve göl, adeta hep birlikte iki zeminde poz vermiş de 'o' anda birinin bunu farketmesini beklemiş. Ve 'o' anı kaydetmek de fotoğrafçı Tammy Mckinley'e kısmet olmuş...

İki tarafta raylar...Birinin üstünde tren de var...Alevler, endişe içinde oradan uzaklaşan bir kadın. Terör mü ? Endonezya'da başkent Jakarta'da demiryolunda raylar arasına kurulan gecekondular yıkılmış.Demiryolunun başka bir yerine yeniden barınak kurmasınlar diye de enkaz yakılmış.bir kadınsa evinin duvarlarından bir bölümünü kurtarmış. Terörün fotoğrafı değil ama bildiğimiz teröre aşina ışık 'o' anda, uygun malzemeleri birarada bulunca üstü kapalı gelir adaletsizliği, yolsuzluk ve başarısız devlet yönetimi terörünü dokuyor.

Afganistan'ın başkenti Kabil'deki Şii Camii...Hazreti Muhammed'in torunu İmam Hüseyin ve yoldaşlarının şehadetlerini anma töreni...AP Ajansı'ndan Musadeq Sadeq, yası yakından görüntülemiş. Yaşlı adamın yüzündeki gölgeler dışarda oluşmuyor da içinden geliyor sanki.

Irak'ın başkenti Bağdat'ın doğusundaki Şii mahallesinde biraz önce bombalı saldırı olmuş.1 kişi ölmüş 6 kişi de yaralanmış.Foto-muhabir Halit Muhammet, işgalden sonda bu ülke tarihindeki paramparça bir kesiti çerçeveleyip 'o' ana asmış.

Britanya'da İskoçya Shetland Adaları'nda her yıl ocak ayının son salı günü bir festival düzenlenir. Up Helly AA Festivali'nde bir Viking gemisi sokaklarda dolaştırıldıktan sonra sahilde yakılır. Amaç, Shetland'a 1000 yıl önce gidip yerleşen Vikinglerin kalıcılığını vurgulamaktır.'O' anda festivalin katılımcılarından biri görünmektedir. Zamanında bölgeyi talan eden Vikinglerin kalıcılığı da.

Birleşik Devletler'in başkenti Washington, sıradışı bir soğukhava dalgası yaşadı. Kent sakinlerinden ikisi Beyaz Saray yakınlarında metro hattının havalandırma mazgallarının yanından geçiyor.AP foto-muhabiri Ron Edmonds soğuğun gölgeyle adamın üzerine çullandığı anda yeraltından gelen sıcak hava buharının avutuşunu da kareye alıyor.

Meksika'nın başkenti Mexico City pırıl pırıl bir gökyüzü altında adeta soyunup dökülmüş de güneşleniyor. Bir adam da kuleden kenti gözlüyor. Aslına bakılırsa Mexico City yoğun bir çabanın ardından ne zamandır temiz hava tatili yapıyor. Kentteki hava kirliliği son yıllarda yüzde 20 azaldı. Kent yönetimi bunu, yeni yerleşimi yavaşlatan sert düzenlemelerle sağladı.

Bu fotoğrafın çekildiği mekan İspanya'nın başkeni Madrit'e 40 kilometre mesafede... Victor Manuel lozano, babasının kaldığı yerdeki oyun alanında... Babası bir hükümlü... Yani burası bir cezaevi. Ama tutuklu veya hükümlülerin aileleriyle birlikte kalabildikleri bir cezaevi. Bildik hapishanelere göre çok iyi bir cezaevi. Babaları veya anneleri hükümlü ya da tutuklu olan çocukların sorunsuz yetiştirilmeleri için düşünülmüş bir sistemin ürünü. Çocuk yuvası da var. Cezaevinin sakinleri uzmanlardan çocuk yetiştirme konusunda kurs görüyorlar. Victor'un babası ve annesi bu hapishanenin en lüks bölümü olan ve tutuklu ya da hükümlülerin ''5 yıldızlı hücre'' diye isimlendirdikleri yerde kalıyorlar. Hasılı mekan hapishane kavramından uzak... Ama ışığın dili neresi olduğunu söylüyor.

Irak'ta başkent Bağdat'taki Şii bölgesinde bulunan pazar yerine yapılan ve 132 kişinin canverdiği bombalı saldırıda öldü kocası... Jassim Talib 26 yaşında... Necef kentindeki cenazede yasına gömüldüğü yetmemiş; gömülmek istediğini vurgulamak istercesine başından aşağı toprak döküyor. Ve 'o' anda sımsıkı yummasına rağmen yası gözlerinden taşıyor.

Şiddetli yağışlar yüzünden 25 kişinin öldüğü, yaklaşık 350 bin kişinin evsiz kaldığı Endonezya... Başkent Jakarta'da ana caddelerden birinde iki genç salın üzerinde. Gençler karamsar, öfkeli ve dalgın... Ne cadde kalmış ne de trafik... Ama işareti kara mizah örneği 'o' anda kendisini oraya koyanlara sadakatini sürdürüyor.

Haiti'nin başkenti Port-au Prince'in çöplük alanında bir genç... Haiti, bu dünyada batı sömürgeciliğinin en ağır enkazlarından biri... Bu nedenle 'o' an, çöplükte değil de sömürgeciliğin geride bıraktığı yaşamın içinden bir enstantane gibi görünüyor

Afganistan'ın başkenti Kabil'de sabah saatlerinde iki çocuk çalışmaya gidiyor. AP foto-muhabir Rafeeq Maqbool, çocukluklarını yaşayabildikleri anlardan birini fotoğraflıyor. Etraflarındaki yaşantının gerçeklerini üstlenmek de çocukların üzerine dargın, hüzün gölgeleri bırakan ışığa kalıyor.

Birleşik Devletler'in Teksas eyaletindeki 58'inci yıllık San Antonio rodeolarından bir enstantane. yarışmacılardan Chris Harris atın sırtında biraz daha fazla kalabilmek için konsantrasyonunun, dikkat toplaşımının en derinlerinde. Silkelenmenin şiddetinden başından uçan şapkası da 'o' anla eşgüdüm halinde.

[dumanx77]

Şii inancında Aşure gününe, islam dininin genelinin atfettiği önemin dışında bir önem verilir. Zira muharrem ayının onuncu günü, yani aşure günü, Hazreti Muhammed'in torunu Hüseyin Kerbelâ'da şehit edildiği için bu günü matem günü sayarlar. Şiiler Muharrem ayının birinci ve onuncu günleri arasında gülmez, eğlenmez, yeni bir işe başlamaz... Muharrem ayının onuncu günü olan aşure günü ise dövünme ve yas günüdür... Afganistan'ın başkenti Kabil'de bir grup Şii kadın ve çocuk da işte sokaktaki bu törenleri izliyor... Kadınlar geleneksel kıyafetleri burkanın altından görmeye çalışıyor... Çocuklarsa ağlamaklı bakıyor... Ama bilinen şu ki, Muharrem ayı bitse de bu hüzün Afganlılar için devam edecek ne yazık ki... Onlar yine gülüp eğlenemeyecek...

Yine aynı bölgeden bir fotoğraf... Bu kez Hindistan'ın tartışmalı bölgesi Keşmir'den... Bu çocuklar da gülemiyor Afgan çocuklar gibi... Ayrılıkçı gruplarla güvenlik güçleri arasındaki yılladır süren çatışmaların bir yansıması bu bakışlar... Aynı zamanda ayrılıkçıların düzenlediği gösteriyi izliyorlar evlerinin penceresinden... Güvenlik güçlerinin sivilleri katlettiğini iddia eden ayrılıkçıların gösterisi bu... Başkent Srinagar'da o gün bütün dükkanlar, işyerleri kapalı, toplu taşıma araçları çalışmıyor eylemin bir parçası olarak.

Endonezya'yı yine yağmur ve sel vurdu... Başkent Cakarta'da 4 gündür aralıksız yağan yağmur sonucu birçok nehir taştı. 30'a yakın insan öldü... Yaklaşık 340 bin kişi evsiz kaldı. Halk okul ve camilere sığındı... Evi su altında kalan bu kadın da hiç olmazsa bazı eşyasını kurtarmaya çalışıyor... Boyun mesafesindeki suda yürümeye çalışan kadının bakışlarında korkunun yansıması var... 12 milyon nüfuslu Cakarta'da, yağışlar bir hafta daha devam edecek.

Net değil... Anadolu Ajansı'ndan Reşit Dağ'ın çektiği bu değerli fotoğrafı bilgilerle netleştirelim... Olay Şanlıurfa'da meydana geldi. TİGEM Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün Ceylanpınar'daki tesislerinde süt sağma işinde çalışanları taşıyan kamyon dereye uçtu. 2 kişi öldü. 8 kişi de kayıptı. 33 kişi kurtarıldı. Bu fotoğraf kurtarma operasyonu sırasında çekildi. Dereye sürüklenmeyenler devrilen kamyonun üzerinde. Kıyıdan biri soyunmuş, lastik içlerini götürmüş. İnsanlar lastik içlerine bindirilerek kıyıya çekiliyor. “Bilgilerle netleştirelim” demiştik. İnsanların yüz ifadeleriyle ve bilgiyle 'o' anın dokusuna netlik ilmekleri atalım. Soldaki genç erkeğin yüzündeki soru izleri taşıyan ifade ''44 kişi kamyonda niye taşınır?'' düşüncesini uyandırıyor. TİGEM, süt sağma işini bir özel firmaya vermiş. Sonra da o firmanın bu insanları insan yerine koyup koymadığını takip etmemiş. Öndeki başı örtülü kadının bakışı, işyerine kamyonla taşınan, hiçbir sosyal güvenceleri olmayan bu insanların insanca bir gelecek arzularının bulanıklaştırıldığını akla getiriyor. Ya sözünü ettiğimiz kadının arkasındaki başı örtülü genç kız? Bu genç, acaba 3 YTL’lik yevmiyeden olduklarını mı düşünüyor? O gün çalışmadıklarına göre verirler mi 3 Yeni Türk Lirası yevmiyelerini şeklinde bir soru da kıpırdıyor... Sunucu ''Acaba bu söylediklerimiz bu insanları ekmeğinden eder mi?'' diye endişe ediyor. Ve netlik ilmeklerinden öncelikli olanlar tamamlanıyor. Belki böylece 'o' anın biraz netleşen dokusunun , terör sorunu konusunda da bir şeyler düşündürmesi gerekiyor

Irak'ta Yusufiye yakınlarında bir Irak ordusu askeri yaklaşan sevgililer günü dolayısıyla muhtemelen ABD ordusu tarafından dağıtılan lolilopla poz veriyor. 'O' an,asker kaskının soğukluğunun altından sıcak, göz pırıltısıyla bezeli bir gülümseme gönderiyor. Ancak sevgililer günü şekeri aykırı ve yabancı duruyor. Renginden ve ışığın bu renklere yüklenmesinden değil de, sevgililer günü kavramının ne olduğu konusunda Iraklı askerin büyük olasılıkla bir fikri olmamasından...

18'inci yüzyılda Honduras'ta bir köylü çocuğu dağda gecelerken bir heykelin üzerinde uyuduğunu fark eder. Heykeli kaldırıp atar. Sabah uyandığında ise heykel yine yanındadır. Alıp eve götürür. Bu hikaye yıllar yıllar içinde mucize olarak kabul görür. Bulan çocuğun ailesi bir şapel yaptırmak için para toplamaya başlar. 1777'de şapelin inşası tamamlanır. O arada Suyapa Meryemi, Papa tarafından azize ilan edilir.1950 yılında da şapelin yanına bir bazilika yükseltilir. Bu heykelin Honduras'la El Salvador arasındaki savaşı bitirdiğine inanılır.her yıl 3 şubat Suyapa Meryemi Günü olarak kutlanır... 3 şubat 2007'de de AP fotoğrafçısı Edgard Garrido Suyapa Meryemi Bazilikası'nın önünde dilenen engelliyi fotoğraflar. 'O' anda Suyapa Meryemi'nin pek bir hikmeti görülmemektedir. Ama en azından ışık şefkat göstermektedir.

Güney Amerika ülkelerinden Uruguay'ın başkenti Montevideo sahilinde ''yemanja'' ayini... Deniz Tanrısı Yoruba'nın şerefine yapılıyor. Yoruba, Batı Afrikalı kölelerin Güney ve Kuzey Amerika'ya götürdükleri mitolojilerinin en önemli kahramanlarından. O mitoloji Amerika kıtasının her iki parçasında hala yaygın bir inanış. Deniz,16'ıncı yüzyıldaki köle acılarını hatırlamış da gölgelere bürünmüş sanki. Afrikalı kölelerin ayinini yapan Deniz Tanrısı Yoruba rolündeki kız çocuğu melez ama, ışık 'o' andaki dağılımıyla gerekli makyajı yapıp bu sorunu hallediyor.


1 şubat 2006'da Filistin'de Batı Şeria'da İsrail güçleri bir Yahudi yerleşim yerini boşaltırken, tek kadın yerleşimci, koca bir polis taburunu tam 'o' anda durduruyordu. Ancak insanın direniş gücü açısından bakıldığında kadın durdurmayı sürdürmekten öte galip geliyordu

Tek haber fotoğrafının birincisi... Reuters Ajansı'na bağlı Nijeryalı foto-muhabir Akintunde Akinleye, Nijerya'nın başkenti Lagos'taki doğal gaz borusu patlamasından hemen sonra olay yerine yetişmiş. Patlamanın ardından yüzünü yıkayan bir adamı fotoğraflamış. Ama öylesine bir anı yakalamış ki, Karaafrika'nın kara bahtından arınmaya çalışan insanlığın fotoğrafı ortaya çıkmış.

Danimarka'da 2006 yılında yapılan Dünya Jimnastik Şampiyonası'nda Çinli sporcu halkada, İsviçreli sporcuysa geride, yer hareketleri dalında yarışıyor. Spor hareket dalında birinci olan fotoğrafta Reuters'dan Max Rossi aynı anda iki sporcunun hareketlerini objektifinde biraraya getiriyor

Jazz şarkıcısı Debie Davis, Birleşik Devletler'in New Orleans kentinde sahneye çıkmaya hazırlanıyor. New Orleans'ın jazz müziğine aşina olgun ışığı alçakgönüllü odada dolaşıyor. Ama sadece sesi ve müzik yorumuyla değil, zekice esprileriyle dinleyicileri eğlendirmesiyle de tanınan Debie Davis'in yüzüne ve gözlerine geldiğinde birazdan başlayacak gösterinin pırıltısına eşlik etmeyi de ihmal etmiyor. Los Angeles Times gazetesinden Carolyn Cole'un yakaladığı 'o' an da dünya basın fotoğrafları sanat ve eğlence dalında ikinci oluyor.

Portre dalı birincisi... Los Angeles Times'tan Damon Winter, aktör ve yönetmen Clint Eastwood'u fotoğraflamış. Foto-muhabir, sanatçının sanki bir anlık da olsa çok derin düşünceye daldığı ve bunun etkisiyle yüzünün maskeye dönüştüğü 'o' anı yakalamış.

Siyah-beyaz'ın fotoğraftaki ve haber fotoğrafındaki yerini asla yitirmeyeceğini gösteren bir seçim daha... Haber fotoğrafı ikincisi... Danimarka'da yayımlanan Politiken gazetesi foto-muhabiri Jan Grarup deklanşöre bastığında bir grup Sudanlı kadın Darfur'dan kaçıp Çad sınırını geçiyordu. Her biri hareketleriyle, yüz ifadeleriyle kendi felaketlerini 'o' ana getiriyordu. 'O' an bununla da kalmıyor, adeta geride kalan binlerin ışığa yüklenmiş umutsuzluk zerrelerini de karşımıza çıkarıyordu.

[dumanx77]

Amerika Birleşik Devletleri'nde Shenandoah Ulusal Parkı'nın görevlileri ve konuklar parka gelen bir helikopterin savurduğu karlarla boğuşuyor. Ya da başka bir deyişle Birleşik Devletler Başkanı George W. Bush geliyor.

Birleşik Devletler'in pırıltılı kenti Miami'nin ‘öteki’ yüzünden bir fotoğraf... Evsizlerin birarada bulunduğu yerde bir insan... 40 kadarı burada üstü açık ve kartonlarla çevrili alanlarda yaşıyorlar. Işık, renkler ve kompozisyon uygun düşmüş. 'O' anda kimi bakış açısıyla döküntü diye tanımlabilecek eşya arasındaki evsiz pek fark edilmiyor. Zaten Amerika'daki evsizler sorunuyla oluşmuş 'o' andaki tırnak içinde ‘döküntü’lü dokuya insan yakışmıyor.

Afganistan'da gezici bir sirk var. Adı Afgan Gezici Mini Çocuk Sirki.ülkede gittikleri yerlere becerikli çocukların yarattığı iyimserlik buğusunu götürüyorlar. Ön planda yer alan Feriha 6 yaşında. Bir gösteri sırasında tabağı değil de dünyayı elinde çevirebilmenin çocuksu olgunluğu ile gülümsüyor.

Birleşik Devletler'in Hawaii Eyaleti'nde yapılan profesyonel sörf yarışlarından bir enstantane. Hawaiili Liam MacNamara dalga tünelinin içinden geçiyor. Kuşkusuz denge için elleri öyle havada ama 'o' anda sihirbaz edasıyla dalgalara hükmediyormuş gibi görünüyor.

Rusya'nın St. Petersburg kentindeki Finlandiya Körfezi'nde gün batımı. Beride de denizin donmuş bölümünde bir amatör balıkçı... Fotoğrafın çekildiği 8 şubat günü hava açık ve güneşliydi. Ancak güneşin St. Petersburg semalarındaki yalnızlığı pek işe yaramadı. O gün ortalama hava sıcaklığı eksi 19 dereceydi. Amatör balıkçı farkında değil ama 'o' anda güneş ''Ne yapayım benden bu kadar'' dercesine mahçup görünüyor.

ABD’li kayakçı Ken Spalding, Maine Eyaleti'nde yeni ulusal park olan bölgede donmuş gölün üzerinde keşif gezisinde.16 kilometrekarelik bu alan 14 milyon dolar toplanan bir kampanyayla Amerika'daki ulusal parklar arasına katılıp koruma altına alındı. Ötedeki dağ, 1600 metre yüksekliğinde ama heybetli görünüyor. Bulutlar, 'o' ana romantizm katma çabasındaki bilinmez bir ressamın attığı fırça darbeleri gibi süzülüyor. Gökyüzü de maviler serperek donmuş gölün soğuk görünme çabalarına yardımcı oluyor. Hasılı APp foto-muhabiri Robert F. Bukaty, oradaki tabiatın çevrecilerin yürüttükleri kampanyaya yakışır bir tavır aldığı anda deklanşöre basmış oluyor.


Türkiye'de kış mevsiminin en fazla yağış alan illerinden Ardahan'da soğuk hava camlara dışardan perde çekmiş. Ama buz tutan camda açılan aralığa üşüşen ve gencin bakışlarına dolan Doğu Anadolu'nun misafirperverliğini üstlenmiş; içerdeki ışık, 'o' anı bir ''Buyrun'' davetine dönüştürmüş

Hindistan'dan bir sevgililer günü fotoğrafı.chennai kenti'nde bir çift,hindistan sağlık-mutluluk teşkilatı adlı sivil toplum kuruluşunun binasına giriyor.içerde sevgililer günü etkinliği var.girdikleri binada yerleşik organizasyon özellikle aıds'liler veya hıv taşıyıcıları için çalışıyor.zaten binaya giren çiftler de aıds'li...kendileri değil de sanki umutsuzlukları binaya giriyor.içerde de onları balonlarla temsil edilen ve biraz da gelenlerin karamsarlıklarına yönelik anlayışla bezenmiş hüsnükabul bekliyor.

Hindistan'da Rajestan bölgesindeki bir grup göçebe kadın barındıkları yere su taşıyor. AP Ajansı, bu fotoğrafın küresel ısınma yüzünden dünyanın karşı karşıya kalacağı su sıkıntısını vurgulamak için çekildiğini vurguluyor. Bu gerekçeyle bakılınca 'o' ana, kadınların göçebe topluluklara has giysilerindeki renk bolluğu ve 'o' anın içinde yer alan şeffaf iplerle dokunmuş hareket, 7 insanın su sıkıntısını 7 milyarın sorununa dönüştürüyor.

Dünya basın fotoğrafları 2007 ödüllerinde dereceye girmiş bir fotoğraf. İtalyan fotoğrafçı Lorenzo Ciccone Massi, Çin'de bir futbol okulunda bir seri çalışma yapmış. Bu fotoğraf için deklanşöre bastığında konsantrasyonun ve futbol tutkusunun Çinli gençleri ortamdan soyutlamasının 'o' anını yakalamış. Toplar değil de kafalar var karede sanki.

Amerika Birleşik Devletleri'nin Louisiana Eyaleti'ndeki kıyı şeritlerinden birinde günün ilk ışıkları eşliğinde iki amatör balıkçı... Ama 'o' anın aktörleri onlar değil... Zira ortama değişik tonlarda buz mavisi serpmiş gökyüzü, ışık huzmeleriyle gizli gizli bir kış sabahı dekoru kurmak için ağaçları yönlendiriyor.

Dostlar mı? Yoksa sevgililer mi? En azından birbirlerini sevdikleri anlaşılıyor. İki safkan arap atı, Beyrut Hipodromu’ndaki ahırda koklaşıyor. Duvardaki, kapılardaki bakımsızlık izlerinden mi bilinmez bir türlü rahat yüzü görmeyen yaralı Beyrut'un hüznü de o arada poz veriyor.

[dumanx77]

Afrika'da Gine'nin başkenti Conarky'de birazdan sokağa çıkma yasağı başlayacak. Terliklerini yıkayan çocuk bunun telaşında. Gine'de iktidardaki diktatöre karşı çıkanlarla hükümet güçleri arasında çatışmalar oluyor. Duvardaki türkçe olmasa da kader yazısı adeta ta oralardan buraya ''Kaderimizi anlatın'' diyor. 1958 yılında Fransız sömürgeciliğinden bağımsızlık, Sovyetler Birliği'ne yanaşım, sosyalist diktatörlük, binlerce kayıp insan, işkence iddiaları, darbe ve bugünkü devlet başkanı albayın iktidara gelmesi, yoksulluk, diktatör Lansana Conte'nin ülkesine sığınan göçmenlere yardım paraları üzerinde bile yolsuzluk yaptığı iddiaları ardından 2007'de ayaklanmalar sonra da çatışmalar. Gine'nin aslında yeraltı kaynakları açısından Afrika'nın sayılı sayılı zengin ülkelerinden biri olması...

Afrika'da moritanya hava yolları'na ait yolcu uçağı başkent Nouakchott'tan havalandıktan sonra bir hava korsanı tarafından kaçırılmak istendi. 71 yolcu arasında bulunanlardan bazıları korsanı etkisiz hale getirdi ve uçak İspanya'ya bağlı Kanarya Adaları'ndaki Las Palmas Havaalanı'na indi. 21 yolcu arbede sırasında hafif yaralanmıştı. Yolcuların güvenliği sağlandıktan sonra Angel Medina bu fotoğrafı çekmişti. Yolcular arasında bulunan Moritanyalı büyükanne, yine yolcular arasında bulunan torununa adeta ilk defa kucaklıyormuş gibi sarılmıştı. 'O' ansa bir insanın içindeki şükran ve sevinç duyguları kucaklaşmasının nasıl dışa yansıyacağına dair güzel bir örnek olmuştu.

Hindistan'da Jamnu Keşmir'de Hinduların Shivratri diye adlandırdıkları dini etkinlik sırasında çekildi bu fotoğraf. Hindu mitolojisine göre tanrılardan Shiva'nın Parvati ile evlenmesi şerefine düzenleniyor. Çocuk, Shiva rolü için giydirilip boyanmış. Foto-muhabir Channi Anand, hem çocuğun yüzündeki boyalarla yansıtılan Shiva'yı hem de gözleri sayesinde içindeki gerçeğin, yani adeta evlenmekten korkan çocuğun fotoğrafını çekmeyi başarmış.

Rusya'nın St.Petersburg kentinde Finlandiya Körfezi’nde bir amatör, denizin donduğu yerde gün batımında ve eksi 20 derece civarındaki soğuktan korunmak için kurduğu amatör çadırın içinde balık tutuyor. Havanın soğukluğu ağır basıyor. Sıcak renkler salmasına ve onca çabasına rağmen güneş 'o' anda çaresiz görünüyor. Naylon torba buz kalıbı kılığına bürünüyor. Ve oradan geçen kuş, adamın yalnızlığını kırarken ,'o' anın sarı soğuğuna da bir özgürlük sıcaklığı konduruyor

Nikaragua'da El Crucero'da bir kadın çiftçi gün doğumunda hayvanları gütmeye gidiyor. Buradan bakıldığında güzel bir görüntü. Ama kadının siluetinin yanından saldığı ışığa bakılırsa güneş de karşısındaki manzaradan hoşnut.

Kolombiya'da başkent Bogota yakınlarındaki Cota adlı bölgede sabah saatleri... Bölgede gündüzleri aşırı sıcaktan orman ve çalı yangınları çıkıyor. Geceleri meydana gelen don olayları ise tarım ürünlerine zarar veriyor. Yeni yeni dağılmaya başlayan sis bu sıra dışı hava koşullarından şaşkın ağaçları adeta teselli ederken, 'o' anın üst bölümüne de manzaraya bakanlar için bir izlenimci resim rötuşu atıyor. 'O' anın gerçeğini yansıtmaksa suya kalıyor.



Beş yaşında bir kız çocuğu... Adı Florcita... Nikaragua'da yaşıyor. Hikayesinin büyük bölümü, yumuşacık masum yüz hatlarının içini dolduran karanlıkta bulunuyor. Florcita annesi babası AİDS'den ölen bir yetim. Kendisi de HIV taşıyıcısı. Florcita'ya anneannesi bakıyor. Okula başlamış ama öteki çocukların velileri Florcita'nın okuldan çıkarılması için öğretmenlere baskı yapmış. Anneannesi de buna karşılık yetkililere başvurarak torununun yeniden okula kabulunu sağlamış. Küçük kızın hikayesinin biraz iyimserlik taşıyan bu bölümü de alnı ve gözkapaklarına düşen okşayıcı sıcak ışıkta yer almış.

Afganistan'ın başkenti Kabil'deki mahallelerden birinde çocuklar evlerine su taşıyorlar. Işığın 'o' ana düşüş açısı, çocukların çocukluktan feragat etmelerinin 'o' andaki boyutu, etraflarındaki tabiatın 'o' ana yaydığı duyarsızlık biraraya gelmiş. Sonuçta 'o' an, ülkelerinin makus, kötü talihinin ve yokluklarının sırtlarına binişinin fotoğrafı olmuş.

Haiti'de Birleşmiş Milletler Barış Gücü,o sırada başkent Port-au Prince'deki bir mahallede çetelere karşı operasyon yapıyordu. Bu operasyon sırasında 66 yaşındaki Maricia Jean fenalık geçirmiş, Kızılhaç ambulansına götürülüyordu. Haiti, yıllardır bir türlü gün yüzü görememiş bir ülke... Yani bu resim, emperyalizmin, sömürgeciliğin örselediği bir ülke dekorunda 'o' an rahat nefes alamamış bir neslin umutsuzca tedaviye götürülüşünü sergiliyordu.

Çin'de Pekin yakınlarındaki ülkenin en büyük demir-çelik üretim tesisinde bir işçi. Shougang çelik şirketi yıl sonuna kadar üretimini üçte bir azaltacağını açıkladı. 2010 yılında da bu büyük tesis kapanacak. Açıklanan gerekçe tesisin havayı büyük boyutlarda kirletmesi. Acele edilmesinin gerekçesi ise yakındaki Pekin'in havasının 2008'deki Olimpiyatlar’da nispeten daha elverişli olması. Yapı elemanlarının siluetlerindeki deformasyon ve kızıllığın koyulaşması dikkat çekiyor. AP Ajansı'ndan Elizabeth Dalziel, bir çevre canavarının son nefes verişlerinden birinin ve buradan ekmek yiyenlerin hüznünün birararada olduğu 'o' anı yakalamış.

NASA’nın Spitzer Uzay Teleskopu'yla çekilmiş kızılötesi fotoğrafta Helix Nebulası, kozmik olarak yakınlardan, yani 700 ışık yılı öteden veya 700 yıl öncesinden lakabına yakışır bir poz daha veriyor. Ortadaki minicik beyaz nokta halindeki cesedi, bu kalıntıyı çevreleyen çekirdeğin açık kırmızı halkası, patlamasının izi kırmızı sıcak gazlar ve uzaya yaydığı yeşil-mavi gaz bulutu görülebiliyor. Ama fotoğraf, ölmüş bir yıldızımsının kozmik son nefesi olarak değil de ''Tanrı’nın Gözü'' lakabını kanıtlamaya çalışan bir oluşum olarak karşımızda duruyor.

Çin'deki Çhendu Panda Yetiştirme Merkezi'nde 2006 yılındaki başarılı ve rekor sayılabilecek suni döllemenin ürünleri yavrulardan 5'i öğle yemeğinde. Sözünü ettiğimiz merkez 2006 yılında 34 yavru elde etmiş. Bunlardan 30'u yaşamayı başarmış. Ve anlaşılan, hayatta kalanlar, biberondan süt içmeyi de iyi öğrenmiş.

[dumanx77]

'O' anda Kabil'de bir sokaktan koyun sürüsü geçiyor. Ve bu ülkenin genel durumunu yansıtan hakim doku içinde terzi dükkanının vitrini, Afganistan'ın; içinde bulunduğu koşullardan çıkma çabasını, biraz umutlanma arzusunu çekingen bir edayla 'o' ana işliyor.

Mısır'da hükümet, ülkedeki en büyük muhalefet organizasyonu Müslüman Kardeşler'e karşı yeni bir hareket başlattı. Yine tutuklamalar, yine askeri mahkemelerde yargılanmalar... Müslüman Kardeşler, köktendinci bir örgüt olarak değerlendiriliyor. Ancak Mısır Hükümeti'nin bu oluşuma karşı tavrı da eleştiriliyor. Yakın geçmişte yapılan seçimlerde Müslüman Kardeşler önemli oranda oy almış ancak demokrasiye aykırı uygulamalar ve hileyle bunun parlamentoya yansıtılmadığı yolunda eleştiriler olmuştu. Mısır Hükümeti'nin örgüte karşı giriştiği son hareketten sonra bir grup Müslüman Kardeşler mensubu mahkeme sırasında görüntülenmişti. Tellerin yoğunluğu, gerideki öfkeyi ve gözlerdeki kararlılıkla bezeli tehdit ışıklarını kapatamamıştı.

Hindistan burası. Ahmedabad yakınlarında bir köy. Bu insanlar, ayıkladıkları her 20 kilo biber için Yeni Türk Lirasıyla 250 kuruş alıyor. Sanki 'o' anda biberlerin oluşturduğu dekor emeğin sömürülüşünün, duyarsızlığın simgesi oluveriyor. Belki de bu yüzden, biberlerin duyarsızlığı üstlenmesinden ötürü kadın işçi, 'o' anda kırmızıya bürünmüş acı biber dokusundan keskin çizgilerle ayrılıyor.

Güney Almanya'daki köpekleriyle ünlü Rotweil Kenti'nin bir başka ünlü unsuru Aptallar Esnaf Odası Karnavalı'ndan bir fotoğraf. Karnaval, pagan, yani Hristiyanlık öncesi inanışlardan gelen bir gelenek. Baharın belirmesinin şerefine düzenleniyor. Türlü türlü maskelere ve kostümlere bürünenler onbinlerce seyirci önünden geçiş yapıyor. 'O' anda biri net diğeri flu iki karakter var ama fotoğraf, karnavalın uzun geçmişini ve harala gürelesini, takırtısını yansıtmaya yetiyor. Pagan gelenekleri, Hristiyanlığa rağmen 'o' anda ısrarla bakanların üstüne üstüne geliyor.

Yine pagan geleneklerinden bugüne yansıyan bir 'o' an. Bu kez mekan Brezilya... Parati kentinde Bloco de Lama Karnavalı sırasında çamura bulanmış katılımcılar geçit yapıyor. Geleneğin kökündeki amaç, inanışa göre kötü ruhları uzaklaştırmak. Dumanın dekor oluşu, ışığın düşüşü katılımcıların konumu ve kompozisyon... Sanki pek çok unsurun binlerce yıllık geçmişten gelip konduğu bir 'o' an oluşmuş da foto-muhabir Jorge Saenz bu nadir durumu yakalamış. Bir de o sağ alt köşedekinin plastik maskesi olmasa daha iyi olurmuş...

[dumanx77]

İspanya 29 Nisan... Seville.... Matador Miguel Abellann, boğaya boynuzları üzerinde takla attırıyor... Boğa, kendi familyasının oluşturduğu izlenime zıt bir durumda... Bir sirk havyanı gibi... Edep yerlerinin görünmesi de cabası...



Dünyanın en gerilimli bölgelerinden birine Filistin'e İsrail'e ve Lübnan'a kar yağdı. 28 Aralık günü bölgeden gelen bütün fotoğraflarda karın şiddeti, karamsarlığı örten görüntüleri vardı. Bu fotoğraf Filistin'de Ramallah'ta çekildi. Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın bürosunun bulunduğu binada korumalardan biri kar yağışına seviniyor. Kuşkusuz o fotoğrafta öyle bakıyordu ama Yaser Arafat bile kar taneleri arasından ayrı bir şaşırmış ve keyifli görünüyor.


4 Ocak 2007, bulduğu noktalardan oluşan alfabeyle görmezlerin okumasını sağlayan Louis Braille'in 98'inci yaşgünüydü. Hindistan'ın Haydarabat kentinde kör çocuklar doğum gününde Braille için bir şükran kutlaması yaptılar. Fotoğraf o kutlama sırasında çekildi. İki kör çocuk elele... AP foto muhabiri Mahesh Kumar objektifini gölgelerine yöneltiyor. Gölgeler ışıklı ortamdan keskin çizgilerle ayrılmıyor ve böylece kendi karanlıklarının ışıklarla çevrili bir alemden ayrılmadığını gösteren bir “o an” oluşuyor. Hem o an, karanlık dünyaları arasındaki güzelim ilişkiyi de ortaya koyuyor.




Portekiz... Atlantik kısıyında bir balıkçı teknesi fırtına yüzünden alabora olmuş ve sahile vurmuş. Bir denizci sağ kurtulmuş. Üç denizci ölmüş, üç denizci ise kaybolmuş. Sahil güvenlik helikopteri son cesedi tekneden çekiyor ve ölen denizcilerden birinin yakını umudunu yitirdiği anda denize sırtını dönüp haykırarak ağlıyor.




Irak'ta başkent Bağdat'ın Şii mahallelerinden Sadr City'den iki kişi, Sunnilerin yaşadığı mahallede öldürüldü. Ölenlerden birinin cenazesi toprağa verilmek üzere mezarlığa götürülüyor.





Hindistan'da Gurupura adlı yerleşim yerindeki Gyudmed Tantric Üniversitesi... Fotoğraf çekildiğinde ruhani lider Dalay Lama, dünyanın dört bir yanından gelip bu üniversitede toplanan Budist keşişlere ders veriyordu. En genç keşişlerden biri de uyuyordu. O anda bir hoşgörü hüküm sürüyordu. Sanki bu anlayış ortamı çocuğu uykuda değil de trans halinde gösteriyordu.



Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington eyaleti... Bremerton kentindeki bir yapının çatısını onaran genç işçi moladan sonra işinin başına dönüyor. Gökyüzünde ise bulutlar ve güneş harika bir fon oluşturarak hüznüne eşlik ediyor. (AP/The Kitsap Sun,



Orta Amerika ülkelerinden Guatemala'nın başkenti Guatemala City'de her yıl ''Destile Bufo'' adı verilen bir üniversite gençliği yürüyüşü yapılıyor. Bu yürüyüşlerde politikacılar eteştiriliyor. Ancak hemen hemen her yürüyüşte olay çıkıyor. 'O' an, yürüyüşün şiddet boyutunu bir çırpıda anlatıveriyor. Yürüyüş sırasında dükkanlar kapatılmış. AP Photo'dan Rodrigo Abd da, yürüyüşe katılan bir üniversite öğrencisiyle kepenkleri indirilmiş bir dükkandan dışarı bakan kız çocuğunu ve endişeyi biraraya getirmiş. Ya da başka bir deyişle, indirilmiş kepengin dillendiremediği bıkkın, gri ve siyah endişeyi; zamanın ve tesadüflerin kepenge astığı çerçeveli portre fotoğrafla konuşturmuş.




NATO birliklerinin Taliban'a karşı operasyon yaptığı güneydoğu Afganistan'da çiçek satan bir çocuk ve amerikan devriyesinden bir asker... Ne çocuğun ne de askerin fotoğrafı bu... Afganistan'da yıllardır yaşananların çiçekle ve toprakla anlatıldığı bir 'o' an... Işığın çullandığı umudun, yani bahar çiçeklerinin ve çiçeklerin yansıttığı umuda küs kasvetli Afganistan toprağın fotoğrafı bu...



Avustralya ile Bangladeş arasındaki oynanacak Dünya Kupası kriket maçı öncesinde Bangladeşli oyuncu topu karşılamaya hazırlanıyor. Gözleri ve ağzıyla topu yakalamış, iş elindeki sopayı doğru haraketle topa vurmaya kalıyor.




Birleşik Devletler'in California Eyaleti'ndeki donanma üssü'nde yapılan gösteri sırasında bir F-22 savaş uçağı ses duvarını aşıyor. O arada da hava basıncının ani düşmesiyle oluşan bulut yoğunlaşması kendini gösteriyor. AP Photo'dan Richard Vogel de tabiatla insan yapımı makina arasındaki bu anlık, yakalanması zor oyunu kayda geçiriyor.




Adı Ashanty... Pennsylvania Eyaleti'ndeki kadın ve bebek hastanesi'nde tedavi görüyor. Erken doğan dördüzlerden biri... Kuvözde ağır yenidoğan sarılığı için mavi ışıkla fototerapi görüyor. Derisinde biriken biluribinlerin parçalanması için... Neredeyse babasının eli kadar. Ama yaşama arzusu nasıl da güçlü. Küçücük, hatta minicik elinden bütün vücut diline yayılan bir meydan okuma edası babasının elinden de büyük bir cüsse sergiliyor.


Bir başka protesto gösterisi. Yakından komşumuz Yunanistan'dan... Üniversite öğrencileri hükümetin ülkede özel üniversitelerin önünü açma girişimine karşı çıkıyor. Atina'daki son gösteride çatışma oldu. Fotoğraf çatışmadan sonra çekilmişti ama polisteki gerginlik sona ermemişti. Ne de olsa eylemci gençlik bir şekilde 'o' anda oradaydı.


Kudüs... 29 Aralık günü Kurban Bayramı'ndan önceki cuma namazından sonra Filistinliler Al Aksa Camii'nden çıkıyor. İçlerinden biri camiye ya da gökyüzüne bakarken Kevin Frayer bu kişiye odaklanıp deklanşöre basıyor.