|
Ana Sayfa | Kayıt ol | Yardım | Oyun Alanı | Ajanda | Arama | Bugünkü Mesajlar | Forumları Okundu Kabul Et XML | RSS | |
29-01-2007, 11:09 | #11 | ||
Guest
Mesajlar: n/a
| Lif Uzunluğu Ortalama uzunluktaki yünler penyeleme veya elbise gibi özel terimlerle ifade edilir. lifler penyeleme ve kamgarn iplik yapmak için yeterli uzunlukta ise yani 65 mm veya daha fazlası, bunlar yünleri tarar. 176 mm uzun yünlerdir. 38-65 mm uzunluktaki ince lifler, Fransız tarağında taranabilir. 32 mm’den daha kısa olan kısa yünler taraklama veya elbise yünleri diye ifade edilir. Sınıflandırma Fabrikalarda yün boyalar açıldığı zaman, henüz yapılmamışsa yapağılar ski-ted yapılır. Yapağı, değişen kalitesine göre sınıflandırılabilir, omuzlar, yan taraf, arka, uyluk, karın gibi bölgelere ayrılabilir. Genelde omuzlar en iyi yünü sağlar ve böğürler düşük kalitede yün sağlar. Karın, kuyruk ve ayak ürünleri en düşük kalitedeki yünlerdir. Orta ve uzun uzunlukta yünler üreten koyunlarda, baş, ayaklar genelde en yüksek oranda saç ve kemp üretir. Cstch Blackface gibi bazı üretenler yapağısındaki bütün parçalarda saç ve kemp liflerini üretir. Kuzu Yünü En ince yün, genç koyundan elde edilir. 8 ayda bir kırpılan kuzu yünü çok ince ve mükemmel kalitededir. Domuz Yünü 6 ay sonra, koyun 1 aylıkken, yün daha güçlü ve kalındır. Hayvan yaşlandığı zaman, yün kalitesi de eksilir. Bununla beraber; bir koyun, ortalama yılda 0,9 ve 4,54 kg arasında yün sağlar. Kaynatarak Temizleme Temizlenme yöntemi uygulanmadan önce, ham madde kirlidir ve doğal maddelerle karışıktır. Ham yünün % 50’si olgun kısımlar içerir. Çöp ve kirden başka yün; doğal iç yağ ve kurumuş terle karışıktır. Genelde, ince yünler merinos gibi daha yüksek bir oranda olgunluk içerir kaba yünlerden. Ham yün, deterjan içeren sıcak suyla doldurulan depolarda çalkalanarak yıkanır veya temizlenir. Ham yün bir depo içerisinden geçirilir, sonra silindirler arasında sıkıştırılır ve diğer depoya taşınır. Bu yöntemle 4 veya daha fazla depodan geçirilebilir. Son olarak temiz suda durulanır. İçerisinde kalan suyun % 20’si kurutulur. Ham maddenin temizlenmesi için şimdi diğer yöntemler kullanılıyor. Örneğin bir yağ çözücüsünde yıkanabilir. Bu yöntemlerle birlikte ham madde istenilmeyen artık maddelerden temizlenir, onlar beyaz bir lif üretemez. Yün doğal renk maddeleri içerebilir. | ||
|
29-01-2007, 11:09 | #12 | ||
Guest
Mesajlar: n/a
| İşleme ve Eğirme Yün; yünlü ve kamgarn olmak üzere 2 şekilde eğirilir, lifin davranışı kaynatarak temizleme işleminden sonra uygun olarak değişir. Yünlü iplikler kalın ve olgundur. Lifler gevşek tutulur ve eğirme sırasında sadece bir sınırlı büklüm kullanılır. Bu iplikler kısa şitapel yünden yapılır ve battaniye, tüvit gibi kalın maddeler dokunur ve örülür bu ipliklerden. Kamgarn iplikler; daha ince, pürüzsüz ve daha serttir. Kamgarn ipliklerdeki lifler her biri yan yana olanlar aynı hizaya getirilir, dokuma kumaşlarda, birbirleriyle sıkıcı bükülürler. İnce güçlü bir iplik için. Kamgarnlar genelde 5-38 cm uzunluğundaki ipliklerden eğrilir. Bu ipliklerden ince elbise maddeleri ve takımlar dokunur. Az büklümlü kamgarn eğrilmiş iplikler örme iplik ve kumaşlar için kullanılır. Yün İplikler Kaynatarak temizleme yöntemi; ham yünden yağın ve terin fazlasını yıkasa da, çubukları ve diğer sebze maddelerini kaldıramaz liflerden. Bu kirlilikler; yüksek bir ısıda ısıtıldıktan sonra erimiş sülfürik asitle sulandırılarak ortadan kaldırılabilir. Bu selülozik madde charred yapılır ve sonra koparılır, dövülür. Bu yöntem karbonlaşma diye adlandırılır. Burs ve diğer sebze kirlilikleri; taraklama basamağının ortasına gelmeden önce yün, ağır, baskı silindirlerinden geçirilerek mekanik olarak yok edilebilir ve böylece bir sonraki taraklama sistemdeki bu kirlilikleri ortadan kaldırmış olur. Yünlü iplikler; rayon, pamuk, yün ve diğer liflerle yeni yünün oluşturduğu bir karışımdan eğirilir. Kaynatma ve temizlemeden sonra, yün değişik derecelerde birbirleriyle karıştırmak için harmanlanır. Taraklama Bu aşamada yün, artık olgunlaşmış lifleri çözen sivri tellerle kaplı silindirlerle donatılmış makinelerde taraklama için hazırdır. Yün taraklamada kullanılan 3 bölüm vardır. 1. Scribbler, 2. intermediote 3. Taraklamadır. Bunlar; lifleri ayırırken ve karıştırırken aynı performansı sağlar. Yün taraklama maddesinden ince bir battaniye gibi 1,5 m genişliğinde tüylü bir şekilde çıkar. | ||
29-01-2007, 11:09 | #13 | ||
Guest
Mesajlar: n/a
| Yün Eğirme Lifleri gevşek tutulan bu battaniye ayrılır ve şerit şeklini alır. Şerit içindeki lifler tamamen uzandırılır ve bir iplik formuna getirilir. Sulubbing’deki lifler; bütün kullanımlarda vardır ve iplik eğirme sırasında bükülürler. Aynı zamanda ince iplik üretirler. Merinos yünden eğirilen yünlüler, Saxony yünlüler diye ifade edilir, melez yünlerden yapılanlar ise cheviat yünlüler diye ifade edilir. Kamgarn İplikler Yünlü ipliklerden eğirilen yün, kaynatılarak temizlenebilir, sert işlemlerle kurutulur ve isteninceye kadar saklanır. Karıştırılmış veya ayrıştırılmış olarak satılır. Fakat kamgarn iplikleri eğirmek için yün normalde kaynatılarak temizlenir ve taraklamadan hemen önce kurutulur. Kurumadan sonra; yün, taraklama makinelerine taşınır. Lif kütlesi açılır, temizlenir. Daha sonra tarak şeridi şekline getirilir. Gilling Yün 23-38 cm gibi çok uzun şitaple uzunlukta iken, taraklama yerine; gilling adlı bir yöntem uygulanır. Yün; bir gilling makinesinden geçirilir. Lifler düzeltilir ve yanı hizaya getirilir. Penyeleme Bu aynı hizaya getirilen yün liflerin birbirine paralel uzanması kamgarn sistemin karakteristik bir özelliğidir. Yün taraklama ve hazırlıktan sonra, işlemi devam ettiren bir penyeleme makinesinden geçirilir, kısa lifler taranır ve yan yana olan uzun lifler; aynı hizaya getirilir. Yünün; taraklama ve penyeleme işlemi arasında ve penyelemeden sonra gilling makinelerinden geçmesi normal bir yöntemdir. Bükülmemiş bir iplik teli şeklinde taranan yün; sabit tarak diye adlandırılır. Sonra, bir fitil içerisine çekilir ve bükülerek eğrilir. Tarama fitilinde birbirine paralel uzanan; uzun lifler birbirlerine sıkıcı yapışabilirler. İnce bir şekilde ve bu uzun lifler güçlü kamgarn ipliklerdir. | ||
29-01-2007, 11:09 | #14 | ||
Guest
Mesajlar: n/a
| Kamgarn Eğirme Kamgarn iplikleri eğirmek; 4 farklı yolla yapılır. Flyer eğirme; 100-250 mm uzunluktaki uzun yünlerle kullanılır. Üretilen pürüzsüz iplikler bayan çorabı için kullanılır. Cop eğirme; Botanik ve ince melez yünlerle kullanılır. Üretim seviyesi yüksektir ve iplik kıllı olmaya meyillidir. Ring eğirme; en fazla verime sahiptir ve ince iplikleri yapmak için kullanılır. Dünyadaki iğlerin % 80’inini oluşturur. Mule Eğirme; Dolgun, yumuşak bir iplik veren, kıtasal kamgarnları yapmak için kullanılır. Kamgarn eğirmede, 454 gr yünden 63000 m’den daha fazla iplik eğirilebilir. Kamgarn kumaşlar genelde yüksek fiyattadır ve yüksek kalitededir. Pamukta olduğu gibi; ince yünler daha iyi kalitede iplik ve kumaş sağlar. İnce liflerden; pürüzsüz, tek bir biçimde iplikler oluşturur. Bu iplikler; kıyafet yapıldığında, yumuşak, iyi kıvrılmanmış, şeklini kaybetmeyen ipliklerdir. İyi kalitedeki yünlerin uzun, ince lifleri; kaba liflerden cm olarak daha fazla ölçüme sahiptir ve daha fazla kıvrılırlar. Merinos yünden yapılan kamgarnlar botanik kamgarn diye melez yünden yapılan kamgarnlar ise melez kamgarn diye adlandırılır. Büklüm İplik eğirildiğinde, iplikteki büklüm miktarı, lifin doğallığına ve ipliğin dizayn amacına bağlıdır. Uzun lifler; birbirleriyle güçlü olarak tutulmak için, kısa olanlardan daha az büklüme ihtiyaç duyar. Kalın olanlar da ince olan liflerden daha az büklüme ihtiyaç duyar. Genelde kamgarn dokuma iplikleri, yünlü ipliklerden daha sıkı eğrilir. İplikten sıkı bir kumaş yapılırken, bir güç ve hava direnci vermek için sıkıca bükülürler. İplik, her ne kadar deniye yakın dikilen kıyafetler için kullanılsa da o yumuşak, hafif ve sıcak olmalıdır. iplik böylece bir kamgarn için ihtiyaç duyulandan daha az büklüm verir. Hafifce bükülen ipliklerden oluşan kumaşlar; daha fazla bir bitirme işlemi gerektirir, “superwesh” gibi. Ayrıca sıkı eğrilen ipliklerden daha kolay biçimde keçelenir. Az bükülmüş iplikler, öğütülmüş veya keçelenmiş kumaşlarda kullanılır. Örneğin melton yapmak için. | ||
29-01-2007, 11:10 | #15 | ||
Guest
Mesajlar: n/a
| Ağartmak Yün, özellikle parlak veya soluk renkte boyanırsa veya beyaz iplik ve kumaşlar eğrildiğinde ve dokunduğunda çamaşır suyu ile ağartılabilir. Bu yöntem, genelde gevşek yünün aksine bir kumaş veya iplik üzerinde uygulanır. Saving; kapalı büyük bir daire içerisinde, yün açıcı sülfür dioksit içerir. Sülfürün yanmasından oluşan gaz; lif içerisindeki kirli renkleri renkli maddelere dönüştürür. Yün genelde; çite biçimindeki iplik veya kumaşlarda bu yolla ağartılır. Madde çember içerisinde bir gece kalır ve sabaha doğru iyice yıkanır. Stoving iyi beyazlıkta bir yün üretse de, etkileri sürekli değildir. yün; hava içerisindeki oksijen gibi doğal rengine dönüşmeye meyillidir. Hidrojen peroksit ağartma, sülfür dioksitte ağartmadan daha pahalıdır. Etkiler daha süreklidir. Yün birkaç saat erimiş hidrojen peroksit sıcak çözeltisinde bekletilir. Renk kirlilikleri yok olur ve ağartma etkileri süreklidir. Boyama Yün, imalat sırasında çeşitli aşamalarda boyanabilir, ham yünden parça eşyalara kadar. Lif çok fazla işlemden geçer ve şartlara dayanarak, seçilen boyalarla boyanır. Baskıda boya şarttır ve amaca ulaşmak için tatminkar bakımlarla bitirilen kumaş, kullanılabilirdir artık. Şu anda, çok sayıda imalatçıların işine yarayacak, yün boyarmaddesi mevcuttur. En önemlileri asit, krom, vat, reaktif, mordan ve gilling boyar maddeleridir. | ||
29-01-2007, 11:10 | #16 | ||
Guest
Mesajlar: n/a
| Yünün İnce Yapısı ve Görünümü Yün; koyunun derisi içindeki follicle isimli,sac gibi bir organdan gelişir. Follicle ağzı, hayvanın derisinde ince bir boşluk oluşturur ve yün sac’ın temelindeki gelişim noktasından geçerek gelişir. Genç yün lifleri, bir noktaya gittikçe incelen bir ipucuna sahiptir. Lifin en üstteki derisi ölü maddelerden oluşur, esas olarak keratin, ten ve boynuz, tüy, tırnakların yapıldığı maddeye benzer proteinden oluşur. Follicleri kaybettiğinde, fiziksel şeklini sadece bir kez değiştirme şansı yoktur, ince, keratin çubuk kesilirse, o kesik kalır, eski halini alamaz. Lif sadece homojen bir çubuk değildir, fakat selülozik bir temel üzerinde kurulan kompleks bir yapı içerir. Yün lifinde 4 ayrı bölge vardır. Dışarıdaki, dış kılıfı oluşturan ince bir zardır. Alttaki ise hücrelerden meydana gelen bir tabakadır. Bu tabakayı da karteks takip eder. merkezinde ise boş bir çukur veya medulla vardır. 1) Dış Kılıf: Dıştaki tabaka, 100A kalınlığındadır. Suyu uzaklaştırır, fakat su buharını mikroskobik gözeneklerden geçirir. 2) Pul – Zar tabakası: Bu tabaka, dış tabakayla birlikte, lifin kutikulasını oluşturur. Lifi kaplayan; epithelilal pulları diye adlandırılır. Düzensiz pullar ve boynunu oluşturur. Pullar lifin ucuna doğrudur ve bir ev çatısındaki tuğlalar gibi üst üste gelir. İnce liflerde lifi tamamen çevrelerler, birbiri içerisinde oturan bir yığın saksı görünümü verir. Kaba yüzlerde, pullar lifi çevrelemeyebilir, fakat 2 kullanımda üst üste gelir. Bu epithelial pullar ortalama; o,05 – 0,5 µikron kalınlığındadır. Pul kalınlıkları lifin inceliğine dayanarak çok fazla değişir. En ince lifler, sexony yünündeki gibi, 790 cm uzunluğa sahip olabilir. Sıcattioh blackface gibi kaba bir yün ise 276 cm’dir. 3) Kortexs: İnce yün liflerin ana merkezi parçalarını oluşturur, yünün elastikliğini ve mukavemetini sağlayan uzun iğ şeklindeki hücrelerden yapılır. Bu kartikol hücreler güçlü bir sağlayıcı madde tarafından birbirlerine tutunurlar. Kardikal hücrelerin ortalama uzunluğu 80-110 µ ortalama genişliği 2-5 mikron ve kalınlığı 1,2-2,6 mikrondur. Artıklar, her bir hücrede görünür biçimdedir ve hücreler bazen doğal pigmentlerle boyanabilir. Yünün kartikal hücrelerinin detaylı çalışmaları onların çok küçük lifciklerden yapıldığını gösterir. Bu gerilmiş yapılar, iğ hücrelerinin uzun ekseni boyunca paralel bir şekilde uzanırlar. Karteks hücrenin, lifçikleri farklı şekilde dizilen, 2 çeşidi vardır. Orta karteks ve parakarteks. Merinos yünleri içindeki orta ve parakartex hücreleri yan yana dizilen 2 yarım silindiri oluşturur. Bu 2 yarım silindir lif, uzunluğu boyunca spiralli olarak bükülür. Kaba düz yünler, parlak yünler gibi, orta karteks hücreleri bir merkezi silindir ve parakarteks ise onların etrafında bir kılıf oluşturur. 4. Medulla: Yün lifinin medullası bazen, boş bir kanaldır. Ve kaba lifler içerisinde boş bir tüp oluşturabilir. Kaba ve orta yünler karakterize edilir, daha büyük bir orandaki medulla lifler tarafından merinos liflerin çoğunda, medulla yoktur veya görülmeyecek kadar incedir. Bir kemp lifinin % 90’ını oluşturur. Kaba sac lifleri genelde daha düz ve daha parlaktır, ince yün liflerden. Az eğirme özelliklerine sahiptir ve açık bir renk tozuyla boyandıklarında sorun yaratabilirler. Bu medulladaki hücreler tarafından ışığın iç kısımlara yayılmasının bir sonucudur ve karteks liflerinde çok fazla kalınlık yoktur boya almak için. | ||
29-01-2007, 11:10 | #17 | ||
Guest
Mesajlar: n/a
| Boyutlar Yün liflerinin boyutları çok değişkendir: İnce yünler 38-125 mm, orta yünler 65-150 mm, uzun yünler 125-375 mm’dir. Bir yün lifinin gerçek uzunluğunu ölçümü, kıvrımı tarafından değişebilir. Bir lifin esnek uzunluğu, doğal uzunluğunun 2 katıdır. En iyi kalitedeki lifin ortalama genişliği 17 mikron, orta yün 24-34 mikron, uzun bir yün 40 mikron genişliğindedir. Yün lifleri, pamuk liflerinden daha kalındır ve oval bir kesittedir. Kıvrımlar Yün lifleri, dalgalı bir yapıya sahip olmakla birlikte, doğal lifler arasında tektir. Büküldüğü zaman lifler birbirine tutunur. Pamukta bu görevi burgular yapıyordu. Bu dalgalıklar veya kıvrımlar en fazla ince yün liflerinde belirtilir. Örneğin; en iyi verimi yünler; 15 mikron genişliğindeki bir lifte 1 cm başına 12 dalga vardır cm başına. Bu dalgalar, yün lifleri elastikliğiyle bağlar, onlar küçük yaylar gibi uzayabilir ve serbest bırakıldığında dalgalı şeklini geri alır. Parlaklık Yün lifleri; karakterlerine göre ve yün türüne bağlı olarak değişen doğal bir parlaklığa sahiptir. Parlaklık; lif yüzeyinin doğallığına çok büyük bir oranda bağlıdır. Işık parlak bir görünüm yaratmak için liflerden yansıtılır. Lincahs, lelcesters ve diğer İngiliz yetiştirmeciliğinden gelen parlak yünler ipeksi bir parlaklık sağlayan bir yüzeye sahiptir. Merinos yünleri ışığı tam olarak yansıtmaz. Mavi bir parlaklığa sahiptirler. Renk Modern koyun yünlerinin çoğu beyaz veya beyaza yakın renktedir. Bazı koyun ırklarından kahverengi veya siyah yüz elde edilir. en kalın yünler, en fazla oranda bulunanlardır. Çekme Mukavemeti Yün kuru iken 8.8-15.0 cN/tex mukavemete sahiptir, yaşken 7-14 cN/tex tir. Çekme mukavemeti 1120-2030 kg/cm² dir. Kopma Uzaması Yün normal şartlar altında % 25-35 kopma uzamasına sahiptir, yaş iken % 25-52 dir. | ||
29-01-2007, 11:10 | #18 | ||
Guest
Mesajlar: n/a
| Elastik Özellikleri Yün olağandışı bir liftir. Yüksek kopma uzamasıyla, yüksek elastik özelliği birleştirilir. Yünün doğal kıvrımları, baştan başa elastiklik sağlar, fakat bu özellik yün moleküllerinin kıvrımından, kurdele gibi kesitinden alınan temel bir özelliktir. Yün % 2 uzamada % 99 elastikliğe, % 20 uzamada % 63 elastikliğe sahiptir. Özgül Ağırlık Yün; özgül ağırlığı 1,32 olan hafif bir liftir. Nem Etkisi Yün diğer liflerden daha fazla nem emer ve onu atmosfere hazır olarak meydana çıkarır. Atmosfer şartları altında, yün % 16-18 ağırlığında nem tutar. Uygun durumlar altında yün su ağırlığının 1/3’ini emer. Atmosferik şartlar altında değişen suyun miktarına ayarlamakla birlikte hazırlanan yün büyük ticari öneme sahiptir. Yün ağırlığı uygun olarak değişir ve nem şartları yün satın alınırken ve satılırken sözleşmede önemli rol oynar. Bir lif bu yolla nem emdiği zaman, ısı serbest bırakılır. Bu etki yünde özellikle göze çarpar ve yünlü bir kıyafet daha sıcak bir hale gelir, havadan nemi emdiği sıralarda. Diğer liflerle birlikte ortak olarak, yün; uzun ve iplik gibi moleküllerden oluşur. Yün keratinin molekül atomları birlikte moleküler ipliklere katılır. Yün maddelerinin son tanecikleri, gerçekte; onlardaki lifler gibidir. Yün keratininin büyük bir hacmini kaplayan milyonlarca molekülden kuruludur. Moleküller yanındakilerle aynı hizaya getirilir, birbirlerine kimyasal, elektriksel kuvvetlerle tutunur. Selüloz halinde iken yünün keratin molekülleri arasındaki karşılıklı çekim kuvvetleri, su emiciliğinden etkilenebilir. Yün suyu emdiği zaman kısmen suyun küçük molekülleri uzun moleküler iplikçiklerin arasına girebilir. Yün halinde iken; keratin molekülleri arasında bulunan komşu kuvvetler pamukta veya ketendeki selüloz moleküllerini tutanlardan daha komplekstir. Keratin molekülleri kolayca kırılmayan belirli kimyasal bağlar tarafından birbirine bağlanır. Yündeki suyun hareketi yün moleküllerini bir arada tutan su kimyasal şeritler tarafından güçleştirilir. Yün, normal sıcaklıktaki bir suda ıslatıldığında, suyu emer ve hacim artıncaya kadar şişer. Yün kuruduğu zaman orijinal ölçüsüne geri döner. Sıcak su veya buhar; yünde çözücü bir etkiye sahiptir. Yün; 120°C de ve basınç altında ısıtıldığında gücünü kaybeder. Sonunda çözünür. Su buharı içerisinde, yün birçok maddesini kaybeder ve plastikleşir. Suyun plastik etkisi, sıcaklık ve zaman artışına neden olur. uzun olan yün ısıtılır ve sıcaklığı daha yüksek olanda suyun etkisi daha büyük olur. | ||
29-01-2007, 11:10 | #19 | ||
Guest
Mesajlar: n/a
| Isı Etkisi Yün uzun bir süre buhar kazanında sıcaklık altında ısıtıldığında yumuşaklığını kaybeder ve güçsüz hale gelir. 130°C de yapısı bozulur, sarıya dönüşür ve 300 °C de yanarak kömürleşir. Yapısı bozulduğu sırada, tüy yanmasına benzer, bir koku verir etrafa. Yün ateşten alındığında yanmaya devam etmez. Her bir lif bir kara kömür yumrusu gibi şekil alır. Bu yöntem yünün kimliğini belirleyen bir testtir. Zaman Etkisi: Yün dikkatlice saklandığında çok ufak bozukluklar gösterir. Güneş Işığının Etkisi: yün keratini güneş ışığının etkisi altında çürür. Bu yün koyunda kesilmeden önce başlayan bir yöntemdir. Yün içindeki sülfür, sülfürik aside dönüştürülür; lif solar ve sert bir dokunuş oluşturur, kuvvetini kaybeder ve boyama özellikleri etkilenir. Kimyasal Özellikleri Pamuk, keten, diğer bitki liflerinin temeli selülozken, yünün proteindir. Yünün özü olan keratin; hayvan vücudunda üretilen esas yapısı içerisindeki diğer proteinlere benzer. Yünün kimyasal yapısı, sadece tüy, saç ve boynuzdan oluşan yapılarda farklılık gösterir. Kimyasal davranışı olarak proteinler selülozdan farklıdır. Kimyasal maddeler tarafından kolayca zarar görebilir, özellikle belirli tipler tarafından çevresel şartlara karşı dirence sahip değildir. Kirlilik Yün, koyundan üretildiği için türlü maddeler vardır üzerinde. Ham madde % 20 oranında veya daha fazla yağ ve % 12 oranında suint içerir. Daha ince yünler, en fazla doğal kirlilikleri içeren yünlerdir. Yün yağı; yün eğirilmeye başlamadan önce kaldırılır ve ticari olarak değerli bir maddedir. Lonolin; kolestrol gibi tıbbi bir öneme sahip olan bir kaynak haline geldi. Suint; koyun kuruduğu sırada terlerinden arta kalan başlıca tuzları oluşturur. Yüksek bir oranda potasyum tuzları içerir. | ||
29-01-2007, 11:11 | #20 | ||
Guest
Mesajlar: n/a
| Keratin Yün proteini, keratin, bütün proteinler gibi oldukça kompleks bir kimyasaldır. Karbon, hidrojen, oksijen, nitrojen, sülfür gibi elementler içerir. Yün keratinin kimyasallara karşı genel duyarlılığı bütün yün işlemlerin görünüşünü etkiler. Örneğin ağartmak; büyük bir dikkatle uygulanmalıdır. Hidrojen peroksit genelde yün için bir ağartma olarak kullanılır. Ağartma şartları uygun olarak kontrol edilmemişse lif zarar görür. Yün; bazlı hipoklorik çözeltilerle soldurulur ve zarar görür. Yün ağartama eve ait hipoklorit temelli ağartıcıların çoğu kullanılmamalıdır. Asit Etkisi Yün sıcak sülfürik asitlerden zarar görür ve tamamen yapısı bozulur. Yün genelde, mineral asitlerin hepsine karşı dirençlidir, yüksek sıcaklıkta bile. Yine de nitrik asit, oksidasyon ile sorun çıkarabilir. Sulandırılmış asitler iki lifin karışımından pamuğu ayırmak için kullanılır. Sülfürik asit ise karbonize yöntemiyle besin maddelerini ayırmak için kullanılır. Baz Etkisi Kimyasal yün keratini özellikle bazlara karşı duyarlıdır. Yün, pamuk ve üzerinde ufak etkiye sahip olan kostik soda içerisinde çözünür. Yünü kaynatarak temizleme yöntemi düşük bazik şartlar altında uygulanır. Güçlü bazik maddeler bile, sabun veya soda gibi dikkatle kullanılır. Soda yüne yönelir ve onu sarılaştırır, çok fazla konsantre olmuş bir çözücüde kullanıldığı zaman, özellikle çözücü çok sıcaksa amonyum karbonat, borax, sodyum phosphate ve yumuşak bazlar yün üzerinde minimum bir etkiye sahiptir. Amonyak dikkatlice kullanılırsa zarar vermez. Organik Çözücülerin Etkisi Yün; kuru temizleme ve diğer çözücülere karşı iyi bir dirence sahiptir. Böcekler: Yün, güve grupları ve diğer böcekler tarafından zarar görür. Mikroorganizmalar: Yün bakteri ve küflere karşı az bir dirence sahiptir ve nemli koşullarda çok uzun süre kalmaya uygun değildir. Yün Kullanımı Dünyada ilk karşılaştığımız tekstil hammaddelerinden birisi yündür ve kanun gereği yaygınlaşması engellenmiştir. Yünlü kıyafetler özellikle bebekler tarafından giyilir, çünkü onlar sıcak ve havalıdır. Yünlü kıyafetler ağır ve vücudu saran kıyafetlerdir. Bazıları çekici, bazıları çekici olmayan çok özelliği vardır. Bunların hepsi lifinin özelliklerinin bir sonucudur. | ||
Bu konuyu arkadaşlarınızla paylaşın |
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
Seçenekler | |
Stil | |
| |