Yargı

YARGI

I. Genel hükümler
A. Mahkemelerin bagimsizligi
Madde 138.- Hâkimler, görevlerindebagimsizdirlar; Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdanî kanaatlerine göre hüküm verirler.
Hiçbir organ, makam, merci veya kisi, yargi yetkisinin kullanilmasinda mahkemelere ve hâkimlere emir ve talimat veremez; genelge gönderemez; tavsiye ve telkinde bulunamaz.
Görülmekte olan bir dava hakkinda Yasama Meclisindeyargi yetkisinin kullanilmasi ile ilgili soru sorulamaz, görüsme yapilamaz veya herhangi bir beyanda bulunulamaz.
Yasama ve yürütme organlari ile idare, mahkeme kararlarina uymak zorundadir; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarini hiçbir suretle degistiremez ve bunlarin yerine getirilmesini geciktiremez.
B. Hâkimlik ve savcilik teminati
Madde 139.- Hâkimler ve savcilar azlolunamaz, kendileri istemedikçe Anayasada gösterilen yastan önce emekliye ayrilamaz; bir mahkemenin veya kadronun kaldirilmasi sebebiyle de olsa, aylik, ödenek ve diger özlük haklarindan yoksun kilinamaz.
Meslekten çikarilmayi gerektiren bir suçtan dolayi hüküm giymis olanlar, görevini saglik bakimindan yerine getiremeyecegi kesin olarak anlasilanlar veya meslekte kalmalarinin uygun olmadigina karar verilenler hakkinda kanundaki istisnalar saklidir.
C. Hâkimlik ve savcilik meslegi
Madde 140.- Hâkimler ve savcilar adlî ve idarî yargi hâkim ve savcilari olarak görev yaparlar. Bu görevler meslekten hâkim ve savcilar eliyle yürütülür.
Hâkimler, mahkemelerin bagimsizligi ve hâkimlik teminati esaslarina göre görev ifa ederler.
Hâkimve savcilarin nitelikleri, atanmalari, haklari ve ödevleri, aylik ve ödenekleri, meslekteilerlemeleri, görevlerinin ve görev yerlerinin geçici veya sürekli olarak degistirilmesi, haklarinda disiplin kovusturmasi açilmasi ve disiplin cezasi verilmesi, görevleriyle ilgili veya görevleri sirasinda isledikleri suçlarindan dolayi sorusturma yapilmasi ve yargilanmalarina karar verilmesi, meslekten çikarmayi gerektiren suçluluk veya yetersizlik halleri ve meslek içi egitimleri ile diger özlük isleri mahkemelerin bagimsizligi ve hâkimlik teminati esaslarina göre kanunla düzenlenir.
Hâkimler ve savcilar altmisbes yasini bitirinceye kadar hizmet görürler; askerî hâkimlerin yas haddi, yükselme ve emeklilikleri kanunda gösterilir.
Hâkimler ve savcilar, kanunda belirtilenlerden baska, Resmî ve özel hiçbir görev alamazlar.
Hâkimler ve savcilar idarî görevleri yönünden Adalet Bakanligina baglidirlar.
Hâkim ve savci olup da adalet hizmetindeki idarî görevlerde çalisanlar, hâkimler ve savcilar hakkindaki hükümlere tâbidirler. Bunlar, hâkimler ve savcilara ait esaslar dairesinde siniflandirilir ve derecelendirilirler, hâkimlere ve savcilara taninan her türlü haklardan yararlanirlar.
D. Durusmalarin açik ve kararlarin gerekçeli olmasi
Madde 141.- Mahkemelerde durusmalar herkese açiktir. Durusmalarin bir kisminin veya tamaminin kapali yapilmasina ancak genel ahlâkin veya kamu güvenliginin kesin olarak gerekli kildigi hallerde karar verilebilir.
Küçüklerin yargilanmasi hakkinda kanunla özel hükümler konulur.
Bütün mahkemelerin her türlü kararlari gerekçeli olarak yazilir.
Davalarin en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandirilmasi, yarginin görevidir.
E. Mahkemelerin kurulusu
Madde 142.- Mahkemelerin kurulusu, görev ve yetkileri, isleyisi ve yargilama usulleri kanunla düzenlenir.
F. Devlet Güvenlik Mahkemeleri
Madde 143.- Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlügü, hür demokratik düzen ve nitelikleri Anayasada belirtilen Cumhuriyet aleyhine islenen ve dogrudan dogruya Devletin iç ve dis güvenligini ilgilendiren suçlara bakmakla görevli Devlet Güvenlik Mahkemeleri kurulur. (Ek cümle : 18/6/1999 – 4388/1 md.) Ancak, sikiyönetim ve savas haline iliskin hükümler saklidir.
(Degisik : 18/6/1999 – 4388/1 md.) Devlet Güvenlik Mahkemesinde bir baskan, iki asil ve bir yedek üye ile Cumhuriyet bassavcisi ve yeteri kadar Cumhuriyet savcisi bulunur.
(Degisik : 18/6/1999 – 4388/1 md.) Baskan, iki asil ve bir yedek üye ile Cumhuriyet bassavcisi, birinci sinifa ayrilmis hâkim ve Cumhuriyet savcilari arasindan; Cumhuriyet savcilari ise, diger Cumhuriyet savcilari arasindan Hâkimler ve Savcilar Yüksek Kurulunca özel kanununda gösterilen usule göre dört yil için atanirlar; süresi bitenler yeniden atanabilirler.
Devlet Güvenlik Mahkemeleri kararlarinin temyiz mercii Yargitaydir.
Devlet Güvenlik Mahkemelerinin isleyisi, görev ve yetkileri ve yargilama usulleri ile ilgili diger hükümler, kanunda gösterilir.
(Son fikra mülga : 18/6/1999 – 4388/1 md.)
G. Hâkim ve savcilarin denetimi
Madde 144.- Hâkim ve savcilarin görevlerini; kanun, tüzük, yönetmeliklere ve genelgelere (Hâkimler için idarî nitelikteki genelgelere) uygun olarak yapip yapmadiklarini denetleme; görevlerinden dolayi veya görevleri sirasinda suç isleyip islemediklerini , hal ve eylemlerinin sifat ve görevleri icaplarina uyup uymadigini arastirma ve gerektiginde haklarinda inceleme ve sorusturma, Adalet Bakanliginin izni ile adalet müfettisleri tarafindan yapilir. Adalet Bakani sorusturma ve inceleme islemlerini, hakkinda sorusturma ve inceleme yapilacak olandan daha kidemlihâkim veya savci eliyle de yaptirabilir.
H. Askerî yargi
Madde 145.- Askerî yargi, askerî mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafindan yürütülür. Bu mahkemeler, asker kisilerin; askerî olan suçlari ile bunlarin asker kisiler aleyhine veya askerî mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak isledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler.
Askerî mahkemeler, asker olmayan kisilerin özel kanunda belirtilen askerî suçlari ile kanunda gösterilen görevlerini ifa ettikleri sirada veya kanunda gösterilen askerî mahallerde askerlere karsi isledikleri suçlara da bakmakla görevlidirler.
Askerî mahkemelerin savas veya sikiyönetim hallerinde hangi suçlar ve hangi kisiler bakimindan yetkili olduklari; kuruluslari ve gerektiginde bu mahkemelerde adlî yargi hâkim ve savcilarinin görevlendirilmeleri kanunla düzenlenir.
Askerî yargi organlarinin kurulusu, isleyisi, askerî hâkimlerin özlük isleri askerî savcilik görevlerini yapan askerî hâkimlerin mahkemesinde görevli bulunduklari komutanlik ile iliskileri, mahkemelerin bagimsizligi, hâkimlik teminati, askerlik hizmetinin gereklerine göre kanunla düzenlenir. Kanun ayrica askerî hâkimlerin yargi hizmeti disindaki askerî hizmetler yönünden askerî hizmetlerin gereklerine göre teskilatinda görevli bulunduklari komutanlik ile olan iliskilerini de gösterir.

II. Yüksek mahkemeler
A. Anayasa Mahkemesi
1. Kurulusu
Madde 146.- Anayasa Mahkemesi onbir asil ve dört yedek üyeden kurulur.
Cumhurbaskani, iki asil ve iki yedek üyeyi Yargitay, iki asil ve bir yedek üyeyi Danistay, birer asil üyeyi Askerî Yargitay, Askerî Yüksek Idare Mahkemesi ve Sayistay genel kurullarinca kendi Baskan ve üyeleri arasindan üye tamsayilarinin salt çogunlugu ile her bos yer için gösterecekleri üçer aday içinden; bir asil üyeyi ise Yüksekögretim Kurulunun kendi üyesi olmayan Yüksekögretim kurumlari ögretim üyeleri içinden gösterecegi üç aday arasindan; üç asil ve bir yedek üyeyi üst kademe yöneticileri ile avukatlar arasindan seçer.
Yüksekögretim kurumlari ögretim üyeleri ile üst kademe yöneticileri ve avukatlarin Anayasa Mahkemesine asil ve yedek üye seçilebilmeleri için, kirk yasini doldurmus, yüksekögrenim görmüs veya ögrenim kurumlarinda en az onbes yil ögretim üyeligi veya kamu hizmetinde en az onbes yil fiilen çalismis veya en az onbes yil avukatlik yapmis olmak sarttir.
Anayasa Mahkemesi, asil üyeleri arasindan gizli oyla ve üye tamsayisinin salt çogunlugu ile dört yil için bir Baskan ve bir BaskanvekiIi seçer. Süresi bitenler yeniden seçilebilirler.
Anayasa Mahkemesi üyeleri, aslî görevleri disinda resmî veya özel hiçbir görev alamazlar.
2. Üyeligin sona ermesi
Madde 147.- Anayasa Mahkemesi üyeleri altmisbes yasini doldurunca emekliye ayrilirlar.
AnayasaMahkemesi üyeligi, bir üyenin hâkimlik mesleginden çikarilmayi gerektiren bir suçtan dolayi hüküm giymesi halinde kendiliginden; görevini saglik bakimindan yerine getiremeyeceginin kesin olarak anlasilmasi halinde de, Anayasa Mahkemesi üye tamsayisinin salt çogunlugunun karari ile sona erer.
3. Görev ve yetkileri
Madde 148.- Anayasa Mahkemesi, kanunlarin, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Içtüzügünün Anayasaya sekil ve esas bakimlarindan uygunlugunu denetler. Anayasa degisikliklerini ise sadece sekil bakimindan inceler ve denetler. Ancak, olaganüstü hallerde, sikiyönetim ve savas hallerinde çikarilan kanun hükmünde kararnamelerin sekil ve esas bakimindan Anayasaya aykiriligi iddiasiyla, Anayasa Mahkemesinde dava açilamaz.
Kanunlarin sekil bakimindan denetlenmesi, son oylamanin, öngörülen çogunlukla yapilip yapilmadigi; Anayasa degisikliklerinde ise, teklif ve oylama çogunluguna ve ivedilikle görüsülemeyecegi sartina uyulup uyulmadigi hususlari ile sinirlidir. Sekil bakimindan denetleme, Cumhurbaskaninca veya Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin beste biri tarafindan istenebilir. Kanunun yayimlandigi tarihten itibaren on gün geçtikten sonra, sekil bozukluguna dayali iptal davasi açilamaz; def'i yoluyla da ileri sürülemez.
Anayasa Mahkemesi Cumhurbaskanini, Bakanlar Kurulu üyelerini, Anayasa Mahkemesi, Yargitay, Danistay, Askerî Yargitay, Askerî Yüksek Idare Mahkemesi Baskan ve üyelerini, Bassavcilarini, Cumhuriyet Bassavcivekilini, Hâkimler ve Savcilar Yüksek Kurulu ve Sayistay Baskan ve üyelerini görevleriyle ilgili suçlardan dolayi Yüce Divan sifatiyla yargilar.
Yüce Divanda, savcilik görevini Cumhuriyet Bassavcisi veya Cumhuriyet Bassavcivekili yapar.
Yüce Divan kararlari kesindir.
Anayasa Mahkemesi, Anayasa ile verilen diger görevleri de yerine getirir.
4. Çalisma ve yargilama usulü
Madde 149.-(Ek ve degisiklik : 03.10 2001 – 4709/33 md.) Anayasa Mahkemesi, Baskan ve on üye ile toplanir, salt çogunluk ile karar verir. Anayasa degisikliklerinde iptale ve siyasî parti davalarinda kapatilmaya karar verebilmesi için beste üç oy çoklugu sarttir.
Sekil bozukluguna dayali iptal davalari Anayasa Mahkemesince öncelikle incelenip karara baglanir.
Anayasa Mahkemesinin kurulusu ve yargilama usulleri kanunla; mahkemenin çalisma esaslari ve üyeleri arasindaki isbölümü kendi yapacagi içtüzükle düzenlenir.
Anayasa Mahkemesi Yüce Divan sifatiyla baktigi davalar disinda kalan isleri dosya üzerinde inceler. Ancak, gerekli gördügü hallerde sözlü açiklamalarini dinlemek üzere ilgilileri ve konu üzerinde bilgisi olanlari çagirabilir (Ek cümle: 23/7/1995 – 4121/14 md.) ve siyasî partilerin temelli kapatilmasi veya kapatilmasina iliskin davalarda, Yargitay Cumhuriyet Bassavcisindan sonra kapatilmasi istenen siyasî partinin genel baskanliginin veya tayin edecegi bir vekilin savunmasini dinler.
5. Iptal davasi
Madde 150.- Kanunlarin, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi Içtüzügünün veya bunlarin belirli madde ve hükümlerinin sekil ve esas bakimindan Anayasaya aykiriligi iddiasiyla Anayasa Mahkemesinde dogrudandogruya iptal davasi açabilme hakki, Cumhurbaskanina, iktidar ve anamuhalefetpartisi Meclis gruplari ile Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayisinin en azbeste biri tutarindaki üyelere aittir. Iktidarda birden fazla siyasî partinin bulunmasi halinde, iktidarpartilerinin dava açma hakkini en fazla üyeye sahip olan parti kullanir.
6. Dava açma süresi
Madde 151.- Anayasa Mahkemesinde dogrudan dogruya iptal davasi açma hakki, iptali istenen kanun, kanun hükmünde kararname veya içtüzügün Resmî Gazetede yayimlanmasindan baslayarak altmis gün sonra düser.
7. Anayasaya aykiriligin diger mahkemelerde ileri sürülmesi
Madde 152.- Bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak bir kanunveya kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini Anayasaya aykiri görürse veyataraflardan birinin ileri sürdügü aykirilik iddiasinin ciddî oldugu kanisina varirsa, Anayasa Mahkemesinin bu konuda verecegi karara kadar davayi geri birakir.
Mahkeme, Anayasaya aykirilik iddiasini ciddî görmezse bu iddia temyiz merciince esas hükümle birlikte karara baglanir.
Anayasa Mahkemesi, isin kendisine gelisinden baslamak üzere bes ay içinde kararini verir ve açiklar. Bu süre içinde karar verilmezse mahkeme davayi yürürlükteki kanun hükümlerine göre sonuçlandirir. Ancak, Anayasa Mahkemesinin karari, esas hakkindaki karar kesinlesinceye kadar gelirse, mahkeme buna uymak zorundadir.
Anayasa Mahkemesinin isin esasina girerek verdigi ret kararinin Resmî Gazetede yayimlanmasindan sonra on yil geçmedikçe ayni kanun hükmünün Anayasaya aykiriligi iddiasiyla tekrar basvuruda bulunulamaz.

8. Anayasa Mahkemesinin kararlari
Madde 153.- Anayasa Mahkemesinin kararlari kesindir. Iptal kararlari gerekçesi yazilmadan açiklanamaz.
Anayasa Mahkemesi bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin tamamini veya bir hükmünü iptal ederken, kanun koyucu gibi hareketle, yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesis edemez.
Kanun, kanun hükmünde kararname veya Türkiye Büyük Millet Meclisi Içtüzügü ya da bunlarin hükümleri, iptal kararlarinin Resmî Gazetede yayimlandigi tarihte yürürlükten kalkar. Gereken hallerde Anayasa Mahkemesi iptal hükmünün yürürlüge girecegi tarihi ayrica kararlastirabilir. Bu tarih, kararin Resmî Gazetede yayimlandigi günden baslayarak bir yili geçemez.
Iptal kararinin yürürlüge girisinin ertelendigi durumlarda, Türkiye Büyük Millet Meclisi, iptal kararinin ortaya çikardigi hukukî boslugu dolduracak kanun tasari veya teklifini öncelikle görüsüp karara baglar.
Iptal kararlari geriye yürümez.
Anayasa Mahkemesi kararlari Resmî Gazetede hemen yayimlanir ve yasama, yürütme ve yargi organlarini, idare makamlarini, gerçek ve tüzelkisileri baglar.
B. Yargitay
Madde 154.- Yargitay, adliye mahkemelerince verilen ve kanunun baska bir adlî yargi merciine birakmadigi karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. Kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar.
Yargitay üyeleri, birinci sinifa ayrilmis adlî yargi hâkim ve Cumhuriyet savcilari ile bu meslekten sayilanlar arasindan Hâkimler ve Savcilar Yüksek Kurulunca üye tamsayisinin salt çogunlugu ile ve gizli oyla seçilir.
Yargitay Birinci Baskani, birinci baskanvekiIleri ve daire baskanlari kendi üyeleri arasindan Yargitay Genel Kurulunca üye tamsayisinin salt çogunlugu ve gizli oyla dört yil için seçilirler; süresi bitenler yeniden seçilebilirler.
Yargitay Cumhuriyet Bassavcisi ve Cumhuriyet Bassavcivekili, Yargitay Genel Kurulunun kendi üyeleri arasindan gizli oyla belirleyecegi beser aday arasindan Cumhurbaskani tarafindan dört yil için seçilirler. Süresi bitenler yeniden seçilebilirler.
Yargitayin kurulusu, isleyisi, Baskan, baskanvekilleri, daire baskanlari ve üyeleri ile Cumhuriyet Bassavcisi ve Cumhuriyet Bassavcivekilinin nitelikleri ve seçim usulleri, mahkemelerin bagimsizligi ve hâkimlik teminati esaslarina göre kanunla düzenlenir.
C. Danistay
Madde 155.- Danistay, idarî mahkemelerce verilen ve kanunun baska bir idarî yargi merciine birakmadigi karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. Kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar.
(Degisik ikinci fikra : 13/8/1999 – 4446/3 md.) Danistay, davalari görmek, Basbakan ve Bakanlar Kurulunca gönderilen kanun tasarilari, kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz sartlasma ve sözlesmeleri hakkinda iki ay içinde düsüncesini bildirmek, tüzük tasarilarini incelemek, idarî uyusmazliklari çözmek ve kanunla gösterilen diger isleri yapmakla görevlidir.
Danistay üyelerinin dörtte üçü, birinci sinif idarî yargi hâkim ve savcilari ile bu meslekten sayilanlar arasindan Hâkimler ve Savcilar Yüksek Kurulu; dörtte biri, nitelikleri kanunda belirtilen görevliler arasindan Cumhurbaskani; tarafindan seçilir.
Danistay Baskani, Bassavci, baskanvekilleri ve daire baskanlari, kendi üyeleriarasindan Danistay GenelKurulunca üye tamsayisinin salt çogunlugu ve gizli oyla dört yil için seçilirler. Süresi bitenler yeniden seçilebilirler.
Danistayin, kurulusu, isleyisi, Baskan, Bassavci, baskanvekilleri, daire baskanlari ile üyelerinin nitelikleri ve seçim usulleri, idarî yarginin özelligi, mahkemelerin bagimsizligi ve hâkimlik teminati esaslarina göre kanunla düzenlenir.
D. Askerî Yargitay
Madde 156.- Askerî Yargitay, askerî mahkemelerden verilen karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. Ayrica, asker kisilerin kanunla gösterilen belli davalarina ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar.
Askerî Yargitay üyeleri birinci sinif askerî hâkimler arasindan Askerî Yargitay Genel Kurulunun üye tamsayisinin salt çogunlugu ve gizli oyla her bos yer için gösterecegi üçer aday içinden Cumhurbaskaninca seçilir.
Askerî Yargitay Baskani, Bassavcisi, Ikinci Baskani ve daire baskanlari Askerî Yargitay üyeleri asasindan rütbe ve kidem sirasina göre atanirlar.
Askerî Yargitayin kurulusu, isleyisi, mensuplarinin disiplin ve özlük isleri mahkemelerin bagimsizligi, hâkimlik teminati ve askerlik hizmetlerinin gereklerine göre kanunla düzenlenir.
E. Askerî Yüksek Idare Mahkemesi
Madde 157.- Askerî Yüksek Idare Mahkemesi, askerî olmayan makamlarca tesis edilmis olsa bile, asker kisileri ilgilendiren ve Askerî hizmete iliskin idarî islem ve eylemlerden dogan uyusmazliklarin yargi denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesidir. Ancak, askerlikyükümlülügünden dogan uyusmazliklarda ilgilinin asker kisi olmasi sarti aranmaz.
Askerî Yüksek Idare Mahkemesinin askerî hâkim sinifindan olan üyeleri, mahkemenin bu siniftan olan baskan ve üyeleri tamsayisinin salt çogunlugu ve gizli oy ile birinci sinif askerî hâkimler arasindan her bos yer için gösterilecek üç aday içinden; hâkim sinifindan olmayan üyeleri, rütbe ve nitelikleri kanunda gösterilen subaylar arasindan, Genelkurmay Baskanliginca her bos yer için gösterilecek üç aday içinden Cumhurbaskaninca seçilir.
Askerî hâkim sinifindan olmayan üyelerin görev süresi en fazla dört yildir.
Mahkemenin Baskani, Bassavci ve daire baskanlari hâkim sinifindan olanlar arasindan rütbe ve kidem sirasina göre atanirlar.
Askerî Yüksek Idare Mahkemesinin kurulusu, isleyisi, yargilama usulleri, mensuplarinin disiplin ve özlük isleri, mahkemelerin bagimsizligi, hâkimlik teminati ve askerlik hizmetlerinin gereklerine göre kanunla düzenlenir.
F. Uyusmazlik Mahkemesi
Madde 158.- Uyusmazlik Mahkemesi adlî, idarî ve askerî yargi mercileri arasindaki görev ve hüküm uyusmazliklarini kesin olarak çözümlemeye yetkilidir.
Uyusmazlik Mahkemesinin kurulusu, üyelerinin nitelikleri ve seçimleri ile isleyisi kanunla düzenlenir. Bu mahkemenin Baskanligini Anayasa Mahkemesince, kendi üyeleri arasindan görevlendirilen üye yapar.
Diger mahkemelerle, Anayasa Mahkemesi arasindaki görev uyusmazliklarinda, Anayasa Mahkemesinin karari esas alinir.

III. Hâkimler ve Savcilar Yüksek Kurulu
Madde 159.- Hâkimler ve Savcilar Yüksek Kurulu, mahkemelerin bagimsizligi ve hâkimlik teminati esaslarina göre kurulur ve görev yapar.
Kurulun Baskani, Adalet Bakanidir. Adalet Bakanligi Müstesari Kurulun tabiî üyesidir. Kurulun üç asil ve üç yedek üyesi Yargitay Genel Kurulunun, iki asil ve iki yedek üyesi Danistay Genel Kurulunun kendi üyeleri arasindan, her üyelik için gösterecekleri üçer aday içinden Cumhurbaskaninca, dört yil için seçilir. Süresi biten üyeler yeniden seçilebilirler. Kurul, seçimle gelen asil üyeleri arasindan bir baskanvekili seçer.
Hâkimler ve Savcilar Yüksek Kurulu; adlî ve idarî yargi hâkim ve savcilarini meslege kabul etme, atama ve nakletme, geçici yetki verme, yükselme ve birinci sinifa ayirma, kadro dagitma, meslekte kalmalari uygun görülmeyenler hakkinda karar verme, disiplin cezasi verme, görevden uzaklastirma islemlerini yapar. Adalet Bakanliginin, bir mahkemenin veya bir hâkimin veya savcinin kadrosunun kaldirilmasi veya bir mahkemenin yargi çevresinin degistirilmesi konusundaki tekliflerini karara baglar. Ayrica Anayasa ve kanunlarla verilen diger görevleri yerine getirir.
Kurul kararlarina karsi yargi mercilerine basvurulamaz.
Kurulun görevlerini yerine getirmesi, seçim ve çalisma usulleriyle itirazlarin Kurul bünyesinde incelenmesi esaslari kanunla düzenlenir.
Adalet Bakanliginin merkez kurulusunda geçici veya sürekli olarak çalistirilacak hâkim ve savcilarin muvafakatlarini alarak atama yetkisi Adalet Bakanina aittir.
Adalet Bakani Hâkimler ve Savcilar Yüksek Kurulunun ilk toplantisinda onaya sunulmak üzere gecikmesinde sakinca bulunan hallerde hizmetin aksamamasi için hâkim ve savcilari geçici yetki ile görevlendirebilir.
IV. Sayistay
Madde 160.- Sayistay, genel ve katma bütçeli dairelerin bütün gelir ve giderleri ile mallarini Türkiye Büyük Millet Meclisi adina denetlemek ve sorumlularin hesap ve islemlerini kesin hükme baglamak ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme baglama islerini yapmakla görevlidir. Sayistayin kesin hükümleri hakkinda ilgililer yazili bildirim tarihinden itibaren onbes gün içinde bir kereye mahsus olmak üzere karar düzeltilmesi isteminde bulunabilirler. Bu kararlar dolayisiyla idarî yargi yoluna basvurulamaz.
Vergi, benzeri malî yükümlülükler ve ödevler hakkinda Danistay ile Sayistay kararlari arasindaki uyusmazliklarda Danistay kararlari esas alinir.
Sayistayin kurulusu, isleyisi, denetim usulleri, mensuplarinin nitelikleri, atanmalari, ödev ve yetkileri, haklari ve yükümlülükleri ve diger özIük isleri, Baskan ve üyelerinin teminati kanunla düzenlenir.
Silahli Kuvvetler elinde bulunan Devlet mallarinin Türkiye Büyük Millet Meclisi adina denetlenmesi usulleri, Millî Savunma hizmetlerinin gerektirdigi gizlilik esaslarina uygun olarak kanunla düzenlenir.

[AyTeK54]

bilgiler için tşkler