Ömer Baba Hikâyeleri

[Mehmet]

Kur’an-ı Kerimde, ‘hikâyelerin en güzeli ‘ olarak adlandırılan Yusuf suresinde Yusuf a.s. hayatı anlatılır. Kur’anın 12. suresi olup 111 ayettir. Yusuf, Yakup Peygamber’in oğludur. Soyu Hz. İbrahim’e ulaşır. Yakup Peygamber’in 12 oğlundan biridir. Anlatılan hikâyeye göre Filistin de (Ken’an elinde) doğan Yusuf (a.s.) birçok bela ve musibetlerle imtihan edilir ve sonun da Mısır da hükmeden bir peygamber olur. “Andolsun ki, Yusuf ve kardeşlerinin olayında soranlara nice ibretler vardır.” (Yusuf. Su.7.ayet) Yusuf Peygamber’in hikâyesi M.Ö. 1700- 1600 yılları arasında Mısır’ı istila eden Asyalı kavimler topluluğundan olan “Hiksoslar” dönemini hatırlatır. Zamanındaki hükümdar (melik) Yusuf tabi olur ve devlet işlerini ona bırakır. Yusuf baba ve kardeşlerini Mısır’a çağırır. Yakup ve oğulları Mısır’a yerleşirler. Yakup 17 sene yaşadıktan sonra vefat eder. Babası öldüğünde Yusuf Peygamber 56 yaşındadır. 110 yaşında vefat ettiği ve Kudüs yakınlarında Hz. İbrahim’in de defnedildiği söylenen “Halilü-r Rahman” kasabasına defnedilir. Yusuf Peygamber vefatından önce, “Rabbim bana hükümranlık verdin, rüyaların tabirini öğrettin. Ey göklerin ve yerin yaradanı, dünya ve ahiret de koruyanım sensin. Benim canımı Müslüman olarak al ve iyilere kat” diye dua eder.

Şöyle bir hikâye de anlatılır. Yusuf Peygamber’in çok sevdiği ve kendisini çok seven bir çocukluk arkadaşı vardır. Yusuf’un Mısır’da sultan olduğunu duyunca arkadaşını ziyarete gider. Yusuf (a.s.) arkadaşını çok iyi karşılar ve ona ikramlarda bulunur. Sohbet sırasında arkadaşına, “Bana hediye olarak ne getirdin?” der. Arkadaşı “Sana ne getireyim diye çok düşündüm. Dünyalık olarak her ne getirsem sende daha iyisi ve kıymetlisi var. Öyle bir şey getirmeliydim ki bir benzeri olmamalıydı. Sonunda sana hediye olarak ayna getirdim. O aynaya baktığında, hiç benzeri olmayan güzel yüzünü görürsün” der. Bu cevap Yusuf (a.s.) çok sevindirir. Bu hikâyeden ilham alan tasavvuf düşünürleri “Ayna, seven kişinin kalbidir. O kalpte sevgiliden başkası görünmez” derler.

Hak ve hakikat yolunda yürüyen yolcunun amacı, gönlünü kirlerden temizlemek, haktan gayrisini gönül’e koymamak, varsa çıkarıp atarak onu saflaştırmak olmalıdır. Aynanın yüzü temiz olmadıkça bakanın yüzünü göstermez. Gönül de Hakk’ın gayrisinden temizlenmeyince Hak cemaline ayna olamaz.

Bayezıd – i Bestami’ye sormuşlar.

— Siz bunca bilgi ve kemalatı elde etmek için ne yaptınız?
— On sene kapıcılık, on sene çöpçülük, on sene demircilik yaptım.
— Efendim bizler sizi hiç bu işleri yaparken görmedik.
— Ben on sene gönül kapıma kapıcılık yaptım o kapıdan içeriye kötü düşünceleri, nefsanî duyguları sokmadım. On sene süresince de çöpçülük yaptım, bilerek veya bilmeyerek gönlüme koyduğum ama oraya yakışmayan şeylerden onu temizledim. On sene de bir demirci gibi çekicimi elden bırakmadan iyi şeyler yapmaya çabaladım. Bu uğraşım neticesinde kalbim saflaştı da bilgi ve kemale ulaştım.

Bu konuda Şems-i Tebrizi hazretlerinin

Gönül ayinesin sofi
Eğer eder isen safi
Açılır sana bir kapı
Ayan olur Cemalullah

Beyti bizlere ışık tutmaktadır. Kalbimizi ayna gibi saf yaptığımızda onda gözümüze Yusuf (a.s.) hikâyesinde olduğu gibi sevdiğimiz rehberimiz gözükür. Artık hayat koçumuz kendi içimizdedir. O ne söylerse öyle yaparız.

Merdivenköy Bektaşi tekkesinin dedelerinden Hilmi Dede de bu gerçeği şöyle dile getirir:

Aynaya baktım yüzüme Ali göründü gözüme
Nazar eyledim özüme Ali göründü gözüme

Gönül aynanızın saf olması uğraşında Allah yar ve yardımcınız olsun.

[Mehmet]

GÖRDÜKLERİMİZ NE KADAR GERÇEK.

Okuyucularımdan birinin yazdığı yorum beni hayretler içinde bıraktı. Aile içi şiddetten bahsediyor. Diyebilirsiniz ki ne var bunda. Her gün medyada buna benzer haberler duyuyoruz. Beni hayrete düşüren, şiddeti yapan babanın, Kur’an okuduğu ve ölünceye kadar namaz kılmış olmasıydı.

Şiddet her toplumda var olagelen bir hastalıktır. Dünyamızın en gelişmiş ülkeleri olarak bildiğimiz ülkelerde de şiddet olmakta, güçlü olanlar güçsüz olanlara karşı bu şiddeti uygulamaktadır. İnsanlık âleminden şiddeti kaldıracak din, İslam dinidir. İslam barış anlamına gelmektedir. İslam dininin kurallarını belirleyen, yüce Rabbimizin kelamı olan Kur’an; “Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla” ayetiyle başlar. Bu ayetle Allah'ın esirgeyen bağışlayan acıyan olduğu belirtildiği gibi Kur'an okuyan Müslümanlar'ın da merhametli ve bağışlayıcı olmaları mesajı verilir.

Her haliyle Kur’an ahlakını yaşayan yüce Peygamberimiz bir gün torunları ve sahabenin bazı çocukları ile şakalaşıyordu. Çocuklardan bazısı Sevgili Peygamberimiz’in omzunda bazısı başındaydılar. O sırada bir şahıs Peygamber'in bulunduğu odaya girdi ve Peygamber'i çocuklarla oynarken görünce hayretler içinde kaldı. Sert bir şekilde ”Burada neler oluyor? Benim on çocuğum ve torunlarım var, hiç birini kucağıma almış sevmiş değilim” dedi. Rahmet Peygamber'i bütün Müslümanlar'a kural olacak ve hayatlarına uygulayacakları şu cevabı verdi: “Merhamet etmeyene merhamet edilmez!” O çocukları hep sevdi, hayatı boyunca hiçbir çocuğa fiske vurmadı, hep korudu ve korunmalarını istedi. Her kime sorsanız bu konuda sayısızca örnekler anlatırlar. Peki, nasıl oluyor da bunları bilen Müslüman kişi şiddet uygulayabiliyor. Şu gerçeği unutmamak gerek “Müslüman olmak çok kolay Müslüman’ca yaşamak çok zor” kelime –i şahadet getirerek Müslüman olunur ama Müslüman’ca yaşamak için gerekli bilgiye ihtiyaç vardır. Gerekli bilgileri, ahlaki kuralları öğrenip kişinin hayatına uygulaması gerekir. Önceki yazılarımda da belirttiğim gibi Hz. Muhammed bütün Müslümanlar'ın örneği, rol modelidir. O’na uyduğunu diliyle söyleyip de uygulamada tersini yapanlar sadece kendilerini aldatan zavallılardır. Kuran -ı Kerim bir ayette namaz hakkında “Namaz mutlaka günahlardan ve kötülüklerden uzak eder” buyurur. Bu ayeti dikkate alan bazı sahabeler “Ya Allah’ın Resulü bazı adamlar var ki namaz kılıyorlar, ama kötülük de yapıyorlar bu nasıl olur?” dediler. Allah’ın Resulü, "Kıldığı namaz kişiyi kötülüklerden uzaklaştırmıyorsa, Allah’tan uzaklaştırır!” buyurdu.

Konuyu İslam dini açısından açıklamaya çalıştım. Gerçeği ve şiddetin nedenlerini yalnız Allah bilir. Şiddet yapanın haklı oluşu doğru yaptığı anlamına gelmez. Bazı adet ve gelenekler toplumumuzu sarmış sarmalamıştır. Yaşadığımız çevremiz, ailemiz bizlere birçok şeyi miras olarak bırakır. İnsanlar hiç araştırmadan annesinin babasının ya da çevrede büyük diye bilinen birinin yaptığı şeyi kabullenir ve kendi hayatında uygular. Özellikle Türk insanı kadın olsun erkek olsun dayak yiyerek büyür. Anne baba çocuğunu döverek terbiye ettiğini sanır. Çocuklar okula başlar öğretmenler dayak atarak eğittiklerini sanır. Çocuk yetişir artık genç olmuştur. Yirmi yaşında delikanlıdır vatan görevini yapmaya davul zurna ile gider, dayak yemeden, küfür edilmeden geri dönen yok gibidir. Hayatında bu kadar dayak ve şiddet olan kişi sağlıklı davranabilir mi? Önce evlerden, okullardan, sokaklardan, peygamber ocağı dediğimiz asker ocağından dayağın kalkması gerekir.

Askerlik görevimi yaparken şahit olduğum çok komik bir olayı sizlere anlatayım. İki asker karavana taşımakta, yanlarında da bir onbaşı var. Onbaşı yolun bir yerinde askerleri durdurdu ve onlardan birini tekme tokat dövmeye başladı. Yanlarına gittim beni görünce dövmeyi bıraktı. Onbaşıya, "Bu asker ne yaptı ki dövüyorsun?" dediğimde, "Benden öncekiler de beni dövmüşlerdi" dedi. İşte dövmenin sövmenin gerekçesi bu kadar saçma. Başkaları yapıyor, ben de yapıyorum.

Güzel ülkemizin güzel insanları artık güzel eğitilmeli ve güzel yaşamalı. Geçmişin karanlıklarında kalmamalı. İnanıyorum ki; insanlar çirkin olan davranışlarını bırakacak güzel şeyler yapacaklar. Bu konuda eğiticilere çok görev düşüyor. Bazı kişiler her konuda olduğu gibi şiddet konusunda da kolayına kaçıp bazı dizilerin şiddeti teşvik ettiğini söylemekteler. İstedikleri hep üstü örtülsün gizlensin. Bu şiddet olayları gösterilip anlatılmazsa toplum bu davranışların kötü olduğunu nasıl öğrenecek. Bence anne – babalar dizileri çocuklarıyla beraber izlemeli, neyin iyi neyin kötü olduğunu o diziler üzerinden anlatmalı çocuğuna. Çünkü orada canlı bir örnek sunuluyor.

Okuruma tavsiyem, olanlar olmuş ve bitmiştir. Geçmişi yeniden yaşamak mümkün değil. Geri kalan ömrünü geçmişine ağlayarak değil, geleceğini gülerek, güzel yaşamalısın. Aklını iyi kullanarak ayaklarının üstüne durmalısın. Yüce Rabbim'den dileğim, her şey gönlünce olsun ve seni mutlu kılsın.

Ey kendini İslam dininin mensubu olduğunu savunan ve onunla övünen Müslüman kardeşlerim, hep beraber hiddet ve şiddeti evimizden, çevremizden uzaklaştırmak için gayret edelim. Şiddet uygulayan kişileri uyaralım ve engel olmaya çalışalım.

Allah yar ve yardımcınız olsun.

[Mehmet]

Cenabı-ı Hak, evreni yarattı ve onu canlı - cansız sayısız varlıklarla donattı. Ayrıca yarattığı varlıkların devamlılığını da bazı kanunlara bağladı. Melekleri yarattı ve onlara akıl verdi. Melekler ilahi emrin dışında hareket edemez, Allah c.c. bildirdiğini bilir, Allah ne dilerse onu yaparlar.

Hayvanları yarattı ve onlara şehvet duygusunu verdi. İçgüdüleriyle hareket ederler.

İnsanları yarattı ve onlara hem şehvet hem de akıl verdi. İnsan şehvet ve hisleri yönüyle hayvan, akıl yönüyle de melek gibidir. Aklı şehvetine hâkim olan gerçek insan, aklı şehvetinin emrinde olan, hayvanlar derecesine düşmüş aciz insandır. Hayvanlar annelerinden doğduklarında, içgüdüleriyle annelerinin memesini bulur ve ondaki sütü emerler. İnsan ise akıllı varlık olmasına rağmen annesinin memesini bulup ta ememez ve acından ölür. Ancak annesi şefkatli elleriyle bebeği alır, göğsüne bastırır ve yavrusunu doyurur.

İnsan, hayatının her döneminde şefkatli ele ve sevgiye muhtaçtır. İnsan yaradılışı gereği eğitime muhtaçtır. İlk eğitimini anne babasından yani ailesinden alır. Yarınlara hayırlı gençler yetiştirmek isteyen aileler çocuklarının şehvetine esir olmasını değil, aklını çok iyi kullanarak iyiyi güzeli, doğruyu bulmalarını ve topluma faydalı bireyler olmalarını isterler. Anne babanın bu isteğine rağmen bazı gençler şehvetlerine uyarak kürek mahkûmu olur.

Sultanın biri halk kıyafeti giyerek halkın içinde gezmeye çıkar. Deniz kıyısında yaşlı bir adamın çocuklar gibi ağladığını görür ve yanına yaklaşır.
- Dede bir kaybın mı var?
- Başıma çok kötü şeyler geldi. Ben fakir bir balıkçı olmama rağmen çok emekler çekerek büyütüp yetiştirdiğim biricik oğlum küreğe mahkûm oldu.
- Ben sultanın yakınıyım, yarın saraya gel ben mutlaka bunun çaresini bulur ve seni bu üzüntüden kurtarırım.

Ertesi gün, adamcağızı sarayda bekler ama yaşlı adam gelmez. Sultan adamlarını gönderir yaşlı adam ve oğlu hakkında araştırma yaptırır.
Yaşlı adamın gerçekten balıkçı olduğunu, oğlunun ise elmas yontma ve işleme ustası olduğunu, çok yakışıklı olan oğlanı bir bayanın baştan çıkardığını ve oğlanın kapıldığı bu sevda uğruna evini, sanatını ve işini terk ederek bayanla yaşamaya başladığını, hatta yaşlı adamın ağladığı gün de evlendiklerini öğrenir.

Sultan adamlarına yaşlı adamı bulup huzuruna getirmelerini ister. Yaşlı adamı getirince Sultan:
- Oğlunun bir kadınla evlenmiş olduğunu öğrendim. Sen ise ‘Oğlum küreğe mahkûm oldu’ demiştin.
Balıkçı iç çekerek der ki:
- Sen hiç balıkçının açık denizlerde sandalın küreğini gönlünün istediği gibi istediği yöne çekmesinin mana ve mutluluğunu, bunun yanında küreğe mahkûm zincire vurulmuş kişinin, ritim davulunun temposunda, ne emir verirlerse o yöne kürek çekmesinin ne kadar acı olduğunu bilir misin? Hayat denen deryada da sanat ve kabiliyet küreğini başkalarının arzusuna göre çekmek küreğe mahkûm olmaktır. Bir sanatkârın, iş adamının, fikir adamının önüne çıkan bu maniler mahkûmların ayağına bağlanan prangalara benzer.

Oğlum çok usta bir elmas yontucu ve altın işleme sanatkârı idi. Elinin emeği ve göz nuruyla ürettiği taç, yüzük kaşı ve her türlü takıyı görmek beni mutlu ediyordu. Şimdi ise bir bayan onu baştan çıkardı, işine zaman ayırmıyor. Vaktinin çoğunu ona ve eğlenceye ayırıyor. O kadınla evlenerek de prangaları ayağına bağlamış oldu.

Sultan bu ihtiyarı çok sever ve teselli etmek amacıyla:
- Sen ümidini yitirip de çok üzülme, ben senin oğlunla konuşur onu uyarırım.

- Hayır! Sakın konuşmayın bırakın özgürlüğünü ve sanatını özlesin. Boş ve şehvet dolu hayatın gerçekten çile olduğunu, kürek mahkûmu olmanın acılarını içine girmişken tadarak öğrensin. Balık bir kere oltanın acısını damağında duyar da kurtulursa, ikinci kere oltaya yem olmaz.

Kardeşim aklını kullan, şehvetine yenilerek kürek mahkûmu olma. Bilerek veya bilmeyerek şehvetine uydun ise, yardım isteyerek bu esaretten kurtulmanın yollarını ara.

Rehberinizin şefkatli eli ve sevgi dolu kalbi sizi bekliyor.
Allah c.c. yar ve yardımcınız olsun.

[Mehmet]

Araştırmacı gözüyle çevrene bakarsan hiçbir şeyin bir diğerinin aynı olmadığını görürsün. Bitkilerin aynı türden oldukları halde çok farklı olduklarını, hayvanların aynı türden oldukları halde işlevlerinin farklı olduğunu hemen fark edersiniz. Aynı dere kenarında, aynı görüntüde olan iki kamışı inceleyelim. Aynı sudan beslendikleri halde bir kamışın içi boş, diğer kamışın içi şekerle doludur. Aynı bahçede var olan iki arı türü vardır. Görüntü itibariyle her ikisi de arıdır. Birinde sadece iğne bulunur, onunla çevresine özellikle insanlara acı verir. Belki de bunu kendini korumak amacıyla yapıyordur. Bunu bilmiyoruz ama toplumda arının acısını tatmayan az insan vardır. Diğer arı da vardır çevremizde çiçekten çiçeğe konup kalkar ve bal üretir. Ormanda ahu dediğimiz hayvanlar da vardır. Bunlar da görüntüleri aynı, işlevleri farklı iki türdür. Aynı otları yiyip aynı sudan içtikleri halde birinden yalnız gübre, diğerinden misk denilen çok kıymetli koku çıkar.

Bitkiler ve hayvanlar arasında böyle farklılıklar olduğu gibi insanlar arasında da farklılıklar çoktur. İnsanları görüntüleri gereği insan olarak isimlendirir ve eşit olduklarını söyleriz. Belki hukuk ve adalet uygulamada eşittirler ama gerçekte her biri diğerinden çok farklıdır. Dünyamızda var olan hiç bir insanın parmak izinin bir diğerine benzemediğini artık günümüzde bilmeyen yoktur. Biyolojik olarak bu kadar farklı olan insanların başka yönlerinde de farklı olacakları bir gerçektir. Üstün zekâlı insanlar olduğu gibi geri zekâlı insanlar da vardır. Topluma çok faydalı olanlar olduğu gibi çok zararlı insanlar da vardır. Çok korkak insanlar olduğu gibi, çok cesur insanlar da vardır. Konuyu toparlayacak olursak insanların biyolojik, sosyolojik ve psikolojik farklılıklara sahip oldukları bir gerçektir.

İnsanlardan bazısı çalışması gayreti neticesi kendini geliştirir, başkalarının bilemediği şeyleri bilir, başkalarını göremediği şeyler görür, başkalarının yapamadığı şeyleri yapabilirler. Mesela halter çalışan bir kişi 150 kilo kaldırabiliyorsa, bütün insanlar da 150 kilo kaldırabilir anlamına gelmez. Her insan çalışıp kendi karakteri ve kendi imkânları ölçüsünde kendini geliştirmesi gerekirken bazı insanlar bunun tersini yaparlar. ‘Bütün insanlar eşittir’ derler. “Ben de insanım, benim yapamadığımı başkaları da yapamaz. Yapıyorum diyenler yalan söylüyor, insanları aldatmaya çalışıyor” derler. Bunlar kendileri gibi beceriksizlerden taraftarlar da bulur bazen toplumda seslerini de yükseltirler. Bu tür insanların akıllarının almadığı, gözlerinin görmediği, dokunamadıkları her şey yalandır. Ama bilim öyle bir hızla gelişiyor ki ne olduğunu, nasıl olduğunu bilmediğimiz birçok bilinmezin içinde yaşıyoruz. Bilenler yapıyor, insanlar sadece izliyor. Toplumumuzda TV izleyen kaç kişi bu işin nasıl olduğunu biliyor. Bilgisayarla uğraşan kaç kişi onun oluşumunu, mantığını biliyor. Birçoğumuz bilmediğimiz halde sadece izleyici ve kullanıcıyız. Kabul etmemiz gereken şey, her zaman olduğu gibi günümüzde de insanlar farklıdır. Yüce kitabımız Kuran-ı Kerim’de, “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” buyurulmaktadır.

İnsanlık tarihine bakacak olursak, bazı insanların anlamadıkları şeylere akılları ermediği için karşı çıktıklarını, bilenleri kendi nefislerine kıyaslayarak yalanladıklarını görmekteyiz. Her şeyi kendi nefsine kıyaslayarak karar vermek ve gerçekleri kabul etmemek veya edememek bir hastalık olsa gerek. Bazı gerçekleri gözlerine soksan dahi o kendini örnek tutarak yorumlar ve senin gerçeğini kabul etmez. Bilgi kıyaslama yoluyla öğrenilir. İnsanların bazısı, başkaları yapıyor başarıyorsa ben de başarırım diyerek çalışır çabalar başarılı olmayı öğrenir. Bazısı da ben yapamıyor başaramıyorsam başkaları da başaramaz. Bu kişiler kendi nefisleriyle kıyas yaparak öğrenmemeyi öğrenirler.

Evreni ve insanları yaratan yüce Rabbimiz, insanları bilgilendirmek için yine insanlar arasından seçtiği kişileri kendisine elçi edinmiş ve onlar aracılığıyla insanlara mesajlar göndermiştir. Ama bu durumu anlamayanlar o yüce şahsiyetleri kendileriyle kıyaslayarak yalanlamışlardır. Onlar da bizim gibi insan, bizim gibi yiyor, bizim gibi geziyorlar onların bizden farkları yok diye kıyaslayarak peygamberleri yalanlıyorlardı. Kuran’ı Kerim bu konuda, “Bir de, bu ne biçim peygamber ki, yemek yiyor; çarşıda geziyor! Ona bir melek indirilse de, O da uyarıcı olsa ya! “ ( Furkan 7) buyurarak, gerçekleri kendilerine kıyaslayarak yorumlayanları bize haber vermekte. Yasin Suresi’nde de: “ Onlar – siz bizim gibi insanlardan başka (özelliklere sahip şahıslar) değilsiniz. Rahman hiçbir şey indirmemiştir. Siz, sırf yalan söylüyorsunuz- dediler.” (Ayet 15). Bu ayetler de gösteriyor ki bazı insanlar sadece büyük şahsiyetlerin dış görünümüne bakarak değerlendiriyorlar. Başkalarının kendilerinden farklılıklarını kabullenemiyorlar. İşte bu insanlar nefsi kıyaslarıyla inanmamayı da öğrenmiş oluyorlar.

Bu konuda da Hz. Mevlana bizlere bir hikâye ile ışık tutuyor. Bir bakkalın yeşil renkli, güzel sesli, söz söylemesini bilen bir papağanı vardı.

Bu papağan dükkân bekçisi gibiydi. Alışverişe gelenlere, nükteli sözler söyleyerek şakalar yapardı. İnsanlar bir şey sorduğunda insan gibi cevap verir ve onlarla güzel konuşurdu. Papağanlara has ötüşü de çok tatlıydı.

Dükkân sahibi bir gün evine gitmiş, papağan ise dükkânda bekçilik yapıyordu. Bir kedi, kovaladığı fareyle birlikte dükkânın içine daldı. Can korkusuyla ne yapacağını şaşıran papağan, sağa sola kaçışmaya başladı. Dükkânın yüksekçe bir yerine sıçrayınca orada bulunan gül yağı şişelerini devirdi. Şişeler kırıldı, yağlar yerlere döküldü. Ortalık iyice birbirine karıştı.

Bakkal efendi dükkâna döndüğünde etrafı karma karışık görünce çok kızdı. Papağanın üstüne dökülen gül yağından ötürü onun yaptığına karar vererek o öfkeyle papağanın başına vurdu. Vurmasıyla da olanlar oldu. Papağanın üzüntüden başındaki tüyler dökülerek kel oldu. Dili tutuldu o günden sonra konuşamaz oldu.

Bakkal yaptığına pişman olup ‘ah, vah’ etmeye başladı. Kendi kendine “Keşke elim kırılsaydı da o tatlı dilli papağanıma vurmasaydım” diye yakınmaya başladı. Papağan bir tarafa sinmiş vaziyette oturuyordu.

Dükkân sahibi günlerce onu konuşturmak için uğraştı ama bir netice alamadı. Bir gün dükkânın önünden kel başlı bir derviş geçti. Papağan onu görünce dillendi ve:

— Hey arkadaş, sen nasıl böyle kel oldun? Yoksa sende gül yağı şişeleri mi kırdın? dedi.

Bu hikâyede papağanın, kendisini dervişle kıyaslaması kendi bilgi ve tecrübesiyle sınırlıdır. Gerçekte ise derviş, bağlı olduğu tarikat ve meşrep gereği başını kaşını sakalını tıraş etmiş bir vaziyette gezmekteydi. Bu durumu bilmeyen papağanın yaptığı değerlendirme, insanların kendisine gülmesine sebep olmaktadır.

Bazı insanların, Allah dostları hakkında yanılgıya düşmeleri bu sebepledir. İnsanlar Allah’ın velilerini kendileriyle kıyas ederek yanlış yaparlar.

Tatlı suyla acı suyun berraklığı aynıdır ama tatları çok farklıdır. Bu yolculuk süresince nefsine kıyaslama yaparak yanlış yapmak yerine, gerçekleri öğrenmeye gayret etmeliyiz.

Allah yar ve yardımcınız olsun.

[Mehmet]

Bir adam çölde yolunu kaybetti. Sıcaktan ve susuzluktan dudakları çatladı. Ayakları artık kendisini taşımıyordu. Birkaç kez düştü ve zorlukla yerinden kalkabildi. Önündeki tümseği aşınca gözüne bir ağaç göründü. Önce, ‘Acaba serap mı görüyorum?’ diye düşündü. Gözlerini birkaç kez sildikten sonra serap olmadığını anladı. Son gücünü kullanarak ağaca doğru yürüdü ve gölgesine sığındı, rahatladı. Kendine gelince yakınında bir kuyu olduğunu fark etti. Kuyudan su çekerek içti ve ağacın gölgesinde tekrar uzandı. Bu arada ağacı incelemeye başladı. Ağaç gövdesi kalın, güçlü, çok dallı ve geniş yapraklıydı. Ağacın var oluş serüvenini düşündü. Bu ağacın aslı bir tohumcuktu. Toprağa düşen tohum, toprağı yırtarak çıkmış yeşermişti. Hiç şüphe yok ki o önce fidan, sonra bu koca ağaç haline gelinceye kadar çok mücadeleler vermişti. Ağaç çölde yalnızdı. Adam şöyle düşünmeye başladı, şimdi ben varım yanında. Hiç şüphe yok ki, benden önce başka insanlar da bu ağacın gölgesinde oturup dinlenmiş ve sonradan yollarına devam etmişlerdi. Ağaç burada hep yalnız mı kalıyordu. Adam ağaca biraz daha yaklaştı, dallarına doğru baktı. Ağacın dallarında birçok kuşun var olduğunu gördü. İçinden, ‘Onlar da uçar gider kalıcı değiller’ diye düşündü. Ağacın gövdesine baktı sayısızca karıncanın hareket halinde olduğunu, kiminin yukarı kiminin aşağı doğru yürüyerek yuvalarına yiyecek taşıdığını gördü. Birden gözüne birkaç kertenkele ilişti, onlar da ağaçta yerlerini almıştı. İnceledikçe küçük kurtçukları gördü. Sayısızca varlığın o ağaç gölgesinde ve gövdesinde barındığını fark etti. Toprağı karıştırdı, toprak içinde de solucanların yaşadığını gördü. Bir ağaç ama çevresinde barınan milyonlarca, belki milyarlarca varlık. ‘Çevreye faydalı olmak bu olsa gerek’ dedi. Babasının her zaman söylediği ‘Gölgesinde oturduğun ağacın dallarını kesme’ sözünü hatırladı.

Çölde gölgesinde oturulan ağaç ne kadar kıymetli ise, gölgesinde barındığımız anne ve babamız da o kadar kıymetlidir. Her genç düşünmeli; benim annem babam da bir zamanlar gençti. Annem ve babam evlenerek birçok zorluklara birlikte katlandılar. Yaşadıkları birçok zorluğa rağmen ayakta kalmayı başardılar. Ben ve kardeşlerim onların sayesinde dünyaya geldik. Bizim iyi yetişmemiz için çok fedakârlıklara katlandılar. Hep verdiler, almayı hiç düşünmediler.

Maalesef günümüzde bazı gençler anne, babasına isyan ediyor. “Annem veya babam benim her şeyime karışıyor. Özgürce yaşamama engel oluyor. Gençlik halinden hiç anlamıyorlar. Hatta bazen ‘Bu sana son uyarımız, sakın bir daha yapayım deme” diye bağırıp çağırıyorlar. Bazı gençler de bu uyarı üzerine evlerini terk etmeyi bile göze alıyor.

Bütün canlılarla konuşan ve dillerinden anlayan Süleyman Peygamber, su kenarında dostları ile birlikte oturuyordu. O sırada bir saman çöpünü kendine kayık yapan ve onunla suyun üstünde gezinen bir karınca gördü. Kıyıda ise o karıncanın babası vardı.

Baba “ Bak evladım şu su kıyısına kümelenmiş saman çöplerine güvenme. Aniden gelen bir dalga onların her birini başka yere dağıtır. Senin tedbirli olman gerekir. Lütfen ayakların yere bastığı yerde kal. Suda sallantı halinde olan ve idaresi senin elinde olmayan saman çöpüne güvenme, seni felakete götürür” der.

Karınca yavrusu babasının bu güzel sözlerine karşılık, “Böyle güzel bir havada sandalla safa sürmek varken, gelecek dalgayı ve tufanı ihtiyarlıktan içi geçmişler düşünür. Ben gencim ve güçlüyüm. Her durumda kendimi kurtarabilirim” der.

Bu sırada suya atlayan bir kurbağanın suda yaptığı çalkantı, küçük saman çöpünü karınca yavrusu ile beraber kıyıya atıverir.

Baba karınca sert çıkışır:
- Bak işte sana ilk uyarı, iyi bir tesadüfle kıyıya kadar geldin. Eğer daha büyük bir dalga olsa seni sandal yaptığın saman çöpünden alıp götürürdü.

Yavru karınca itiraz eder:
- Olmamış işler için ‘ya olursa’ diye endişelenmek ve zevkli yaşamayı terk etmek ancak budalaların işidir.

Süleyman Peygamber bu gördükleri ve duydukları karşısında seslice güler. Dostları niçin güldüğünü sorunca, duyduklarını ve gördüklerini anlatır.

Gençler! Küçük uyarılardan büyük dersler almalı, hata yapmakta inatçı olmamalısınız. Felaket ve başarının sebebini anlayarak hayatınızın akış şeklini değiştirin. Felaketin sebebini görebilirseniz, aynı felaketle asla bir daha karşılaşmak istemezsiniz. Çamurlu yolda yürüyen birinin ayağı bir yerde çukura batmışsa, aynı yerden tekrar geçtiğinde, adımını nereye basıp basmayacağını öğrenememişse beline kadar batar. Her tecrübeyi kendiniz yaşayacağınıza büyüklerinizin tecrübelerinden faydalanmalısınız. Gitmekte olduğunuz yoldan, onların gelmekte olduğunu sakın unutmayın.

“Ululanmak istiyorsanız ulu sözü dinleyiniz.”

Allah yar ve yardımcınız olsun.

[Mehmet]

Akşam haberlerini izlemeye başladım içim karardı. Kumandayla gezineyim derken karşıma klasik bir film çıktı. Büyük bir zevkle izlemeye başladım. Filim bitti yerimden kalktım her zaman yaptığım gibi aynamın karşısına geçtim. Çok solgun ve yorgun bir yüz gördüm. Hemen sorusunu sordu.

- Televizyon karşısında ne kadar zaman geçirdiğinin farkında mısın?

- Kalktığımda baktım, beş saat olmuş. Gerçekten çok uzun bir zaman dilimini kaybettiğimin farkındayım.

- Zaman sermayesini iyi yönetmek için, plan yapmalısın.

- Hayatımı bir kurulu saat gibi, şu saatte şunu şu saate bunu yapacaksın şeklinde yaşamak istemem. Her şeyde olduğu gibi zamanımı kullanmakta da özgür olmak isterim.

- Senin adına planı başkaları yapıyor ve senin uygulamanı istiyorsa haklısın. Ben senin yapacağın ve uygulayacağın plandan bahis ediyorum.

- Plan yapmak ne işime yarayacak ki, plan yapmadan da yaşam devam ediyor.

- Bir işi gerçekleştirmek için önceden belirlenen hususların bütününe plan denir. Ne yapacağına, nasıl yapacağına, ne zaman ve ne kadar zamanda yapacağına kendin karar vereceksin. Her zaman kendine bir hedef belirlemeli ve o hedefi yakalamak için gerekli planı yapmalısın. Günü birlik önüne ne çıkarsa öyle yaşamak değil, hedefine ulaşmak için gerekeni yaparak yaşaman gerekir. Her zaman gerekenleri yapmak istersin ama zamanın tuzaklarla dolu olduğunu unutma. Yaşadığın zaman sürecinde edindiğin birçok alışkanlıkların var. Bu alışkanlıkları bırakmak istediğinde çok zorlanırsın. Bu durum bir bakıma nefsinin istek ve arzularıyla savaşmaktır.

- Benim hiçbir kötü alışkanlığım yok ki, sen neden bahsediyorsun?

- İstersen alışkanlıklarını şöyle bir sıralayalım. Hayatını plansız yaşıyorsun, yapmak istediğin birçok şey var ama sen isteklerin içinden öncelikleri belirleyemiyor ve sıralayamıyorsun. Yapmaya karar verdiğin şeyleri bile sonra nasıl olsa yaparım diye erteliyorsun. Bazen de bir işi yapmak için çok acele ettiğinden yanlış yapıyorsun. Arkadaşlarından sana bir teklif geldiğinde hiç düşünmeden kabul eden açık kapı gibisin. Arkadaşlarınla takıldığında ne kadar zamanın heder oluyor farkında mısın? Nedense bazen özgürlüğünü unutuyorsun. Hele şu gün boyu yaptığın gereksiz telefonlar. Hiç düşündün mü ne kadar zamanını alıyor. Merak ediyorsan yatmadan önce cep telefonunu kontrol et. Arayanlar ve aradıklarının listesine bak. Ne kadar zamanın gereksiz konuşmalarla geçmiş, bu arada ne kadar işini aksatmışsın hesapla. Birde mesajlara ayırdığın zamanı hesapla. Biliyorum bunları söylemem seni sıkıyor ama bu senin gerçeğin ve alışkanlıkların.

- Alışkanlıklarımın hepsi bu kadar mı?

- İstiyorsan devam edeyim. Zamanının birçoğunu gündemsiz ve amaçsız toplantılarla geçiriyorsun. Yapacağın işlerde kesin kararlı olamıyorsun. Her şeyi mutlaka başarmak zorundaymışsın gibi başkalarına yetki veremiyorsun. Bazen de kendini kandırıyorsun eline bir kitap alıyor okuyormuş gibi yapıyorsun. Biraz önce çok açık bir örneğini yaşadın. Televizyon başında beş saatini geçirdin. Her günün her saatin her dakikan hatta her saniyen bile çok kıymetli olduğunu unuttun.

- Bu durumu düzeltmek için ne yapabilirim?

- Gerçek bir planlama yaparak okumaya, dinlemeye, izlemeye, gündemi iyi takip etmeye, düşünmeye, düşündüklerini yazılı ve sözlü olarak ifade etmeye zaman ayırmalısın. İşlerini; Kesinlikle yapmam gerekiyor, yapmalıyım, yaparsam iyi olur şeklinde öncelik sırasına koymalısın. Gelecek gün, aylık, üç aylık ve yıllık plan yap. Planlı yaşamak hayat yolculuğunda atılan en kıymetli adımdır. Unutma ki, “Binlerce kilometrelik bir yolculuk bir tek adımla başlar.” Bir bilgenin define arayıcısı arkadaşı vardır. Definecilik çok gizemli ve heyecanlı bir iştir. Bunlarında hikâyeleri avcıların hikâyeleri gibi bitmez tükenmez. Hikâyelerinin sonunda mutlaka birileri bir gömü bulmuş ve zengin olmuştur. Bilgenin arkadaşı artık yaşlanmış ama hikâyeleri bitmemiştir. Geçen yıllar içinde hiçbir şey bulmak nasıp olmamıştır. Bilge bir gün arkadaşına sorar.

- Eğer bir gün Karun’un hazinelerini bulsan ne olur?

- Dünyanın en zengin adamı olurum daha ne olsun!

- O hazinenin faydası olsa Karun’a olurdu.

- Canım o kıymetini bilmemiş, hele ben bir bulayım kıymetini çok iyi bilirim. Fakire fukaraya, yetime, öksüze, yoksullar yardım ederim. İş yerleri açar insanlara iş yapma fırsatı verirdim.

- Hazineyi bulduğunda Azrail karşına çıksa, “Ruhunu almaya geldim” dese, sende ona “Bulduğum bu hazinemin hepsini sana vereyim, ne olur bana bir saat izin ver de sevdiklerimle görüşeyim sonra ruhumu al” desen izin verir mi?

- Hiç sanmıyorum, vakti gelmişse hiç tehir etmez görevini yapar.

- Bütün hazinelerini verdiğin halde ömrünü bir saat bile uzatamıyorsun. Demek ki; yıllardır dağda bayırda harabelerde geçirdiğin ömrünün bir saati bile Karun’un hazinelerinden kıymetliymiş.

Çok kıymetli zamanımız su gibi kıvrılarak hiç durmadan akıp giderken bizler neler yapıyoruz. Zamanı durduramazsınız ama zamanı iyi kullanmak elinizde. Zamanı kendinize ailenize yurdunuza faydalı olacak şekilde değerlendirin.

Hayırlı bir ömür içinde Allah yar ve yardımcınız olsun.

[Mehmet]

Yine koltuğumda oturmaktayım. Çok dalmış olacağım ki aynadaki dostumun sesiyle irkildim, ne dediğini anlayamadığım için sordum:

- Bir şey mi dedin.
- Yola ne zaman koyulacağını sordum.
- Uygun zamanı bulunca yola çıkmayı düşünüyorum.
- Sence uygun zaman ne zaman olur.
- Yapmam gereken bazı işlerim var onları halledince boş zamanım olacağına inanıyorum.
- Bence sen kendini aldatıyorsun. Bu günün işini yarına erteleyerek tembellik yapıyorsun. Bektaşi dedesine sormuşlar, “Dede hacca gidecek misin?”. “Evlat niyetimi yaptım, her türlü hazırlığımda tamam, param olunca mutlaka gideceğim” demiş. Seninde dede gibi niyetin ve hazırlığın tamam da zamanın yok, öylemi?
- Öyle demek istemedim fakat onun gibi bir şey.

- Bilgelerden biri “İnsan ömrü geçen yıl, içinde bulunduğumuz yıl ve gelecek yıldır” der. Geçen yıl geçti artık ele girmez, gelecek yıla kadar yaşayıp yaşamayacağımız belli değil. Önemli olan içinde bulunduğumuz yıl, bu yılı çok iyi değerlendirmek gerekir. Bilgelerden bazıları da, “İnsan ömrü üç gündür. Dün, bugün ve yarın diyerek, dün geçti geri gelmez, yarını ya görür ya da görmeyiz, gün bu gündür ne yapacaksanız bu gün yapın” derler. Güzel bir atasözü vardır, “Erteye kalan arkaya kalır”. Arkalarda kalmak istemiyorsan bugünün işini yarına bırakmamalısın. Ertelemek çok kötü bir alışkanlıktır.

Birçok insan bu alışkanlık yüzünden kariyerini, mutluluğunu, başarısını kaybediyor. Üniversite sınavlarına hazırlanan birçok genç bu yüzden sınavda başarılı olamıyor. Çünkü her ders çalışması gerektiğinde biraz sonra çalışırım, daha vaktim var, biraz dinleneyim, nasıl olsa yaparım, yarın çalışırım, bahaneleriyle çalışmayı erteler. ”Yarın hayaldir, gerçek olan bugündür.” Sende de işini yarına erteleme hastalığı var gibi. Bu hastalıktan kurtulman gerek. Seni tembellik ve erteleme hastalığından kurtaracak hekim bulmalı ve tedavi olmalısın.

Mevlana Mesnevi’sinde şöyle bir hikâye anlatır. Adamın biri yol kenarına diken fideleri ekti. Oradan geçenler onu uyararak yolun kenarına diken ekmemesi için uyardılar. Ektiklerini de söküp atmasını istediler. Adam söylenenlere ‘Sonra sökerim’ dedi. Dikenler her geçen gün biraz daha büyüyor, gelip geçenleri rahatsız ediyordu. İnsanların elbiseleri dikene takılarak yırtılıyordu.

O beldenin büyüğü olan bilge kişi “Bu dikenleri sök” diye uyarınca adam da “Bir gün sökeceğim” dedi.
Yarın sökerim, öbür gün sökerim derken zaman geçti. Dikenler iyice kökleşti. Bilge, adamı yanına çağırıp yine uyardı:
“Şu dikenleri bir an önce sök. Sözünde dur. İşini erteleme”. Adam yine “Merak etmeyin sökeceğim “ deyince Bilge, “Sen hep yarın diyerek yapacağın işi erteliyorsun. Her geçen gün o ektiğin dikenler büyüyüp güçleniyor. Derinlere kök salıyor. Dikenleri sökecek olan sen ise her gün ihtiyarlıyorsun, gücün kuvvetin azalıyor” dedi.

- Yolculuğu ertelemekle kendi elimle kendi yoluma diken mi ekmiş oluyorum.
- Tabii ki, sana verilen zaman dilimini çok iyi kullanmıyor hep yarınlara erteliyorsun.
- Neler yapabilirim?
- Öncelikle yıllık plan yapmalısın. Yapacağın işlere göre planını aylara bölüp aylık plan yapmalısın. Ayları da haftalara bölüp haftalık plan yapmalısın. Haftayı da günlere bölüp günlük plan yapmalısın. Böyle bir plan yapmada zorlanırsan yakının da bulunan bir orta öğretim öğretmeninden yararlanabilirsin. O ülkemin değerli saygı değer öğretmenleri bu yıllık, aylık, haftalık, günlük planları hep yaparlar. Ne yazık ki; öğrencilerin pek azı hayatında kendisini başarıdan başarıya götürecek planlı çalışmayı öğrenmezler.

İşlerini şöyle sıraya koyabilirsin: “Kesinlikle yapmalıyım, yapmalıyım, yaparsam iyi olur”. Hemen kendine gelecek aylık, üç aylık ve yıllık plan yap. Sakın plan yapmayı da ‘Sonra yaparım’ diye erteleme. Sonra Yahya Kemal’in: “ “Dönülmez akşamın ufkundayız vakit çok geç” şarkısını okumaya başlarsın.

Hepinize planlı ve başarılı yarınlar diliyorum. Allah yar ve yardımcınız olsun.


Not: Değerli okuyucular, çok kıymetli vaktinizi ayırarak yazılarımı okuduğunuz için teşekkür ederim. Bazı okurlarım soru soruyorlar, hepinize bir yazıda cevap vermem mümkün değil. Ama not alıyorum, ileriki yazılarımda mutlaka cevap vermeye çalışacağım. Lütfen merak ve sorularınızı yazmaya devam ediniz.

[Mehmet]

Valizimi toparladım, yolculuğa hazırım, bir ara aynaya baktım. Beni ilgiyle takip ediyordu, ona dönerek ‘Gidiyorum, kararımı verdim’ dedim.

- Nereye gidiyorsun?

- Arkadaşımın yaylada evi var, ondan rica ettim bir müddet bana verdi. Gidip orada kalmayı düşünüyorum. Gittiğim yerde hiç kimse yok, Rabbimle yalnız kalıp ibadet ve kitap okumakla vakit geçireceğim. Her şeyden uzak bir hayat yaşamayı düşünüyorum.

- Bu düşünce tarzı doğru değil. Senden böyle bir davranış bekleyen yok ki. Neden evini, işini ve insanları terk ediyor her şeyden uzaklaşıyorsun. Sen yolda yürümesini bilmiyorsan yolun veya çevredeki insanların suçu ne.

- Çevremdeki insanlar hep dünya kazancı peşinde, hatta kimin eli kimin cebinde belli değil. Haksız kazanç mı dersin, vurgun mu dersin, yolsuzluk mu dersin, hepsi mevcut. Bu işleri yapan insanlar bırak utanmayı, kendileri gibi yaşamayanları aşağılıyorlar. Onlarla birlikte olduğum sürece bende dünyadan ve dünyevi zevklerden başka bir şey düşünemiyorum.

- Bak görüyor musun daha yola koyulmadan, kendini yargıç yerine, başkalarını suçlu sandalyesine koydun, sorgulama yaptın. Çevrende kaç tane soyguncu, kaç tane yolsuzluk yapan, kaç tane hırsızlık yapan adam tanıyorsun. Sen şimdi ruhbanlar gibi yayla evine çekilerek çile çekeceksin, ne için? Senin yaptığın bu eylemin topluma ne faydası var? Hz. Muhammed a.s. ‘İslam dininde ruhbanlık yoktur’ dediği halde senin ruhbanlar gibi yaşamayı düşünmen çok ilginç. Daha önce Allah’ın Resulü’nü kendimize örnek model almaktan bahsetmiştik. O insanlar içinde yaşadı, insanlarla iyi geçindi, insanlarda onunla iyi geçindi. O asla yalan söylemedi, kimseyi aldatmadı. Çevresindeki insanlar ona ‘Güvenilir Muhammed’ derdi. O genç yaşında ticarete başladı ve başarılı oldu. O Hatice ile evlendi, eşini çok seven ve onun haklarına saygı duyan bir eş oldu. O çocuklarına çok iyi bir baba oldu, toplumda kız çocukları aşağılanırken, O kızlarına çok değer verdi ve onları çok sevdi. Allah c.c. O kırk yaşında iken insanlar arasından seçerek elçi yaptı. O 23 yıl elçilik görevi yaptı ve kendini kimseden üstün görmedi ‘Bende sizler gibi bir beşerim ama bana vahiy geliyor’ dedi. O ümmetine imam, savaşta ordusuna komuta eden komutan ve kurduğu devletin başkanı oldu. 63 yıl insanların içinde insanlarla beraber yaşadı. İnsanların mutluluğuna da acısına da ortak oldu. Sana yaraşan da O’nu örnek alarak toplum içinde yaşamak olmalı. Bu konuda şöyle bir hikaye anlatılır:

Beldenin birinde iki kardeş yaşarmış. Bunlardan biri şehre göç etmiş ve bir ustadan ayakkabı yapmayı ve tamir etmeyi öğrenmiş. Geçimini bu işi yaparak sağlıyormuş.

Diğer kardeş ise köyde çobanlık yaparak geçimini sağlıyormuş. Yaptığı işten çok memnunmuş, çünkü vaktinin çoğunu ibadetle zikirle geçiriyormuş. Aradan yıllar geçmiş, bir gün kardeşi aklına düşmüş, gideyim de şu kardeşimi göreyim demiş. Eli boş gidilmez diyerek mendiline keçiden sağdığı sütü koyarak yola koyulmuş. Nihayet şehre varmış, kardeşinin dükkanına girmiş, selamlaşmış ve sarılmışlar. Tamirci kardeş ‘O mendilinde olan nedir?’ diye sorunca kardeşi ‘Sana taze keçi sütü getirdim’ demiş. Tamirci de ‘Öyleyse şuraya asıver, benim yapacak bazı işlerim var, onları halledince birlikte eve gider kahvaltı yaparız’ diye cevap vermiş. Biraz sonra bir hanım dükkana girmiş ve ayakkabısını tamir ettirmek istediğini söylemiş. Tamirci ‘Olur’ deyince kadın kaça yapacağını, ne zaman alması gerektiğini sorarken mendildeki süt damlamaya başlamış. Kadın gidince tamirci olan, çoban kardeşine; ‘Kardeş dağ başında insanlardan uzak yaşayıp mendile süt koymak hüner değil, hüner insanlar içinde yaşayıp kalbine sahip olmaktır’ demiş.

Benim sana tavsiyem, yaylaya gidip ruhbanlar gibi yaşayacağına, mücahede yaparak nefsini temizlemeyi öğren. İzleyeceğiniz yolda Allah yar ve yardımcınız olsun.

[Mehmet]

Kendimi bir yol kavşağında hissediyorum. Önümde biri yukarı doğru, diğeri aşağı doğru giden iki yol var. Hangisine gideceğime karar veremiyorum. Bilgim olmayan konuda nasıl karar verebilirdim ki. Ben bunları düşünürken o gülerek beni izliyordu. Onunla bu konuyu konuşmalıydım. O’na:

- Senin bu yollar hakkında bilgin var mı?

- Yukarı doğru giden yol insanları saadete ve huzura ulaştıran yol. Aşağı doğru giden ise insanları mutsuzluğa, felakete ve bataklığa götüren yol.

- Bu yollar ve yolcuları hakkında bildiklerini bana anlatır mısın?

- Yukarıya giden yolu yüce Rabbimiz Kur’an’ın ilk suresi olan Fatiha’da şöyle anlatıyor. ( 6 - Hidayet eyle bizi doğru yola. 7- kendilerine nimet verdiğin mesutların yoluna, ne gazap olunanların ne de sapkınların değil! ) bu ayetler bize iki yolun olduğunu haber veriyor. Birincisi eğri büğrü, kıvrımlı olmayan, düzgün ve doğru olan yol. Bu yolda olan yolcular bol nimetler içinde ve mesutlar. İkinci yolda olanlar ise sapkın, mutsuz ve gazap olunmayı hak etmiş durumdalar.

- Birinci yolda yürüyenler hidayete, ikinci yolu izleyenler de delalete mi sapmış oluyor.

- Birinci yolda yürüyenler Allahın c.c bilgiyle donattığı peygamberler ve onlara uyarak takip edenler. Bütün peygamberler, ümmetlerinin rol modelleridir. Çünkü insanlar ahlaki erdemleri, güzel huyları ve insani davranışları tariflerden çok fiili uygulamalardan öğrenir, kavrar ve hayatına uygular. Allah c.c insanlara kendi içlerinden ve kendi cinslerinden peygamberler göndermiştir ki ümmetlerine model olsunlar ve fiilen yol göstersinler. Hz. Muhammed Allah c.c. aldığı vahiyle bilgilendirildi. Yirmi üç sene Cebrail in rehberliğinde, Kur’an’ın ışığında doğru yolda yürüyerek, insanlara güzel model ve örnek olarak yaşadı. Kendi nefsine uygulamadığı hiçbir şeyi diğer insanların yapmasını istemedi. Kur’an’ın ilk emri ‘oku’ olduğundan Peygamber ve ashabı gelen ayetleri okuyor anlıyor ve hayatlarına uyguluyorlardı. İnsanlar ana dillerini her hangi bir kursa tabi olmadan, anne babalarını model alarak kolaylıkla öğrendikleri gibi, ilk Müslümanlar da Peygamberi kendileri için rol model edindiler. İslam dinini onunla birlikte, ona uyarak, onun rehberliğinde, kolaylıkla öğrendiler ve onu yaşar hale geldiler. O güzel insanlar, Peygamberden gördükleri, duydukları her şeyi sonraki nesillere de ulaştırdılar. Onlar hakkında Allahın Resulü:

‘Benim ashabım gökteki yıldızlar gibidir, hangisine uyarsanız hidayeti bulursunuz’ buyurmuştur. Bu hadisi şerifle de Peygamberimiz bilen, bildiğini yaşayan, gerçeğe ulaşan kişilerin de rehber olabileceğini yani hayat koçu olabileceğini bildirmiş oluyor.

Kur’an da doğru yol olarak bildirilen bu yolda yürümek için doğru olmak gerek. Yol boyunca yolcu birçok engelle karşılaşır. Nefsinin istek ve arzuları yolcu için her an engel oluşturmaktadır. Özellikle şehvet, şöhret ve servet arzusu en büyük engellerdendir. Yolcunun bu engelleri aşması için güçlü olması gerekir. Güç ise bilgi ve imandır. Bilgi ve imana yön veren ise amaçtır. Yolcu girdiği yola niçin girdiğini, amacının ne olduğunu bilmelidir. Amacı kesin kez bu yolda yürümek olan kişi nasıl başaracağını öğrenir. Başarmak için büyük mücadele verir gerektiği zaman da koç’undan yardım alır. Bu yolda acılar çekse de kendine hoş gelir. Çünkü o, her attığı adımda dosta doğru gittiğini bilir.

Yunus emre bu yolu şöyle tarif eder.

Bu yol uzaktır
Menzili çoktur
Geçidi yoktur
Derin sular var.

- Bu yolda her dileyen yürüyebilir mi?

- Savaşmayı göze alıyorsa yürüyebilir. Çünkü bu yolda savaşarak ve öğrenerek yürümek mümkün. Peygamber Efendimiz ashabıyla Bedir Savaşı’ndan dönerken
‘Küçük savaştan büyük savaşa gidiyoruz’ buyurunca ashabı ‘ Ya Resulallah, Medineyi düşman mı kuşattı’ diye sorduklarında, Allah Resulü, “Hayır, öyle bir savaş değil ‘nefisle savaş” der. Bu savaşı kazanmak için gerekli bilgi ve silahla donanımlı olmak gerekir.

Ben bu yolu yürümeyi düşünürken, Endülüs fatihi Tarık bin Ziyad aklıma gelir. Tarık bin Ziyad ordusuyla İber yarımadası kıyılarına çıkınca, askerlerini taşıyan bütün gemileri yakmıştı. Sonrada beyaz atının üstünde askerlerine şöyle hitap ediyordu:

‘Ey insanlar kaçacak yer yok, arkanız deniz, önünüz düşman. Allah’a yemin ederim ki, sizin için doğruluk ve sabır kapısı açıktır. Şunu kesin olarak bilin ki, bu yarım adada cimrinin sofrasındaki yetimden daha yoksulsunuz. Biraz sonra düşmanınız güçlü ordu ve silahları ile karşınıza çıkacaklar. Onların yiyeceği ve yardımcıları çoktur. Sizin ise Allah’tan ve kılıcınızdan başka yardımcınız yoktur. Düşmandan alacağınız yiyecekten başka yiyeceğiniz de yoktur. Günler uzar da vazifenizi gereği gibi yapamazsanız kendinize kıymış olursunuz. Karşı tarafın kalplerine sizden korkmak yerine cesaret vermiş olursunuz. Bu zorbalara karşı cesaretle savaşarak kötü sonucu kendinizden uzaklaştırın.
Askerlerim içinde olmadığım bir tehlikeye sizleri atmıyorum. Bizzat ben başlamadan sizi savaşa sokmuyorum. Şunu iyi bilin ki, ya burada galip ilerleriz, ya da hepimiz şehit oluruz.’

Tarık bin Ziyad askerleriyle birlikte büyük bir azimle Allah Allah diyerek savaşa girmiş ve bütün İber yarımadasını fethederek Endülüs Emevi devletinin kuruluşuna vesile olmuştur.

Gerçekten bu yolda yürümek isteyen yolcuların bütün bağlarından kurtulmaları gerekir. Yolcu bir yerlere umutla bağlandığı sürece bu yolda yürümesi mümkün değildir. Bu yolda yürüyerek başarı kazananlar ‘ Yalnız Allaha kulluk edenler ve yalnız ondan yardım bekleyenlerdir.’(Fatiha suresi ayet 5)

- Bu yola giren her kişi amaçladığına ulaşır mı?

- Bu yolda ilerlemek istiyorsan Hakk’tan gayri her şeyi terk etmelisin. Sultana ulaşmayı
amaç edinir, inanır ve gereğini yaparsan mutlaka başarırsın.

- Bana ne öneriyorsun, ne yapmalıyım?

- Sana şunu yap şunu yapma diyecek durumda değilim. Yollar senin önünde, tercihini özgür iradenle yapacaksın. Çünkü tercih ettiğin yolda sen yürüyeceksin. Kararın kesin ve net olmalı.

- Kararımı verdim bu yolda yürümek istiyorum.

- Kararından dolayı seni tebrik ediyor başarılar diliyorum.

- Teşekkür ederim.

[Mehmet]

Aynanın karşısındaki koltuğuma oturdum. Gün boyunca kritik ve can alıcı sorular hazırlamıştım. İlk adımı atarak ilk sorumu sordum.

- Siz ‘Her yolda bir rehbere diğer ifade ile danışmana ihtiyaç var’ dediniz. Bu yolda rehbersiz gitmek mümkün değil midir?

- Elbette mümkündür, insanlar hayatları boyunca kendi yollarında giderler, bilerek veya bilmeyerek. Bazı yolları alışkanlıkları gereği yürürler niye o yolda yürüdüklerini bilmeden ve hiç sormayı da akıl etmeden. Çünkü kendilerinden öncede o yolda yürüyenler vardır. O yolda yürüyenlerin varlığı onlar için yeterli sebeptir.

- Sizin anlatmak istediğiniz ve rehberle yürünmesi gereken yol nasıl bir yoldur?

- Bu yol bilgi ve bilgiye ulaşmanın yoludur. Bu yolda yürümek için bilgiye ihtiyaç vardır. Bilginin kaynağı, taşıdığı mesaj, insanları yönelttiği hedefler vardır. Bilgi öyle bir şeydir ki onunla her şeyi yapabilirsiniz. Çünkü her şeyin bir bilgisi ve bir bileni vardır. Onun için ‘bir bilene soralım’ derler.

- Sizin danışman dediğiniz bir bilen midir?

- Evet, onunla yola koyulursan senin yolculuk boyunca sorularını cevaplar veya cevaplarını nerede bulacağını söyler, böylece işin kolaylaşmış olur.

- Beni gireceğim yolda o’mu götürecek?

- Sen kendi gücün ve isteğinle gideceksin, o sadece sana danışmanlık yapacak. En önemli bilgi, bilgiyi nerede ve nasıl kullanacağını bilmendir. Ne kadar çok bildiğin değil, önemli olan sahip olduğun bilginin ne kadarını kullanabildiğin. Kullanamadığın bilgi sadece beynine yüklediğin yüktür. Onunla sadece konferans kürsülerinde papağan gibi öğrendiğin bilgileri tekrar eder durursun. Bilgi yaşanmıyor ve yolunu aydınlatmıyorsa gerçek bilgi değildir. Hayatında çok şeyi bilmelisin amma bir konuda da uzman olmalısın.

- Bir konuda uzman olabilmek için eğitim gerek. Bu eğitimi nasıl yapacağım?

- Yaşam koçu işte burada devreye giriyor. Önce sana öğrenmeyi öğretir, sonra öğrenilmesi gereken bilgileri öğretir. Tasavvuf büyükleri bilenleri dört sınıfa ayırırlar.


1- Bilir, amma bildiğini de bilir.
2- Bilir, amma bildiğini bilmez.
3- Bilmez, amma bilmediğini bilir.
4- Bilmez, amma bilmediğini de bilmez.

Yaşam koçun, bilen, bildiğini de bilen kişi olmalı. Her ‘biliyorum’ diyen bilmez, her kıymetli şeyin sahtesi olduğu gibi koçların da sahtesi vardır. Niyazi Hazretleri bizi bu konuda şu beyitleriyle uyarır.

Her mürşide dil verme ki, yolunu sarpa uğratır,
Mürşidi kamil olanın, yolu gayet asan imiş.

Mürşit gerektir bildire hakkı sana hakkel yakin
Mürşidi olmayanların, bildikleri güman imiş.

- Şiirdeki ‘mürşit’ yaşam koçu anlamına mı geliyor.

- Evet tasavvuf ehlinin çok kullandığı bir terim.

- Bu günlük bu kadar yeter. Önce bu öğrendiklerimi sindirmem gerek.

Not: yazete’de ki yazımı okuyan, yorum yazan kardeşlerime teşekkür ediyorum. Ben de sizleri seviyorum. Allah yar ve yardımcınız olsun.