Ormana Zarar Veren Memeli Hayvanlar

ORMANA ZARAR VEREN MEMELİ HAYVANLAR
TAVŞAN – SİNCAP – YABAN DOMUZU
A. FAMİLYA, LEPORİDAE, TAVŞANGİLLER

Türkiye ormanlarında zarar yapan tavşanlar, özellikle çeşitli yapraklı ağaç türlerinin tomurcuk ve sürgünlerini yerler. İğne yapraklı türlerde ise ender olarak zarar yaparlar.
a. Lepus europaeus (Pallas), Tavşan, Avrupa Tavşanı
Yayılışı:
Bu tür, hemen tüm Avrupa, Ural ve Kafkasya, orta Doğu ve Etiyopya ile Sudan’da yayılmış bulunmaktadır. Türkiye’de çeşitli yörelerde yaygındır.
Zararları:

• Kışın, özellikle kayın, gürgen, karaağaç, dişbudak, akçaağaç, titrek kavak ve bazen de meşenin, tomurcuk ve sürgünlerini yer. İğne yapraklılardan çama ve lâdine ender olarak zarar yapar. Genellikle küçük alandaki zararları şiddetli olur.
• Akasya, gladiçya ve katır tırnaklarının kabuklarını kemirmek veya soymak, fazla kışlarda da ağaçların fidanlarının kabuklarını soyarak diri ****u kemirmek suretiyle zarar yaparlar.
• Özellikle fidanlıklarda önemli zararlar yapar.

Tavşan zararını gösteren belirtiler şunlardır:
- Zarar alanlarında tavşan pisliklerinin bulunması.
- Isırılma yüzeylerinin düz olması.
- Kesici dişlerinin bıraktığı izler (Çift olarak yalancı ****a oldukça keskin mir şekilde girmiş bulunan diş izlerinin genişliği 6 mm. kadardır).
Koruyucu Önlemler:

• Fidanlık ve kültürden çevresini, tavşanların geçemeyeceği sıklıktaki çitle çevrilmesi gerekir.
• Kıymetli ağaçlar çeşitli maddelerle korunmalıdır. Bunun için örneğin diken, iğne yapraklı türlerin kuru dalları, tel sepetler, ağaç kabuğu vb. maddeler kullanılabilir. Bu maddeler ağaçlara sonbaharda konur ve ilkbaharda kaldırılır.
• Bitkilere kötü kokan veya bunları yenemez hale getiren maddeler sürülmelidir.
• Tavşanlar iyice çoğalırsa, şiddetli bir şekilde avlanmalıdır.

b. Orytolagus cuniculus (L.), Ada Tavşanı:
Yayılışı:
Asıl vatanı Akdeniz Bölgesi memleketleridir. Ukrayna ve Avustralya’da görülmüştür. Türkiye’de Akdeniz ve dolaylarında yayılmıştır.
Zararları:
1. Bitkileri yer, ağaçların kabuklarını soyar. Çam, huş, meşe ve söğüdü, lâdinden daha çok sever.
2. Tohum, fide ve fidanları topraktan eşerek çıkarır ve yer.
3. Toprakta galeriler açarak çeşitli zararlar yapar. Bu tip zararlar, fidanlık ve tarım alanlarında zararlıdır.
Koruyucu Önlemler:
1. Çitle Çevirmek.
2. Bitkilere koruyucu maddeler bağlamalı veya bu maddelerle etrafı çevrilmelidir. Bunun için çam ve lâdin fidanlarının çevresine taşlar konulur, sırıklar çekilir veya dikenli dallar bağlanır.
3. Bitkilere kötü kokan vb. maddeler sürülür.
4. Doğal düşmanları korunmalıdır. Bunlar; tilki, sansar, porsuk, kedi vb. hayvanlardır.



B. FAMİLYA, SUİDAE, DOMUZGİLLER

Sus scrofa L., Yaban Domuzu
Yayılışı:
Yaban domuzu, Türkiye’de yaşam yerine uyan çalılık, sazlık, bataklık ve ormanlık kesimlerinde bulunmaktadır. Özellikle çok miktarda rastlandığı yerler şunlardır: Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul, Sakarya, Bolu, Zonguldak, Kastamonu, Giresun, artvin, Antalya, Mersin, Kütahya, Sinop, Samsun, Rize, Trabzon, Balıkesir, Bursa, Aydın, Muğla, afyon illerinin çeşitli yöreleridir.
Zararları:

• ormanda meşe, kayın ve kestane meyvelerini yer. Toprağı kazarak fideleri ve yeni dikilmiş fidanları çıkarır. Ağaçların köklerini yiyerek ve ağaçlara sürtünmek suretiyle zarar yapar.
• Geyik danalarını, karaca ve tavşan yavrularını, kuşların yavru ve yumurtalarını yediğinden, avcılık bakımından zararlı bir hayvan sayılır.
• Tarım kültürlerinde ve özellikle patates ve mısır tarlalarında büyük zararlar yapar. Bu nedenle tarımda da zararlı sayılırlar.

Koruyucu Önlemler ve Savaşı:

• Korunacak alanı çitle çevirmek.
• Tuzak çukurları yapmak.
• Tarlaları geceleri beklemek; hayvanları tarladan uzak tutmak içni teneke, davul, boru vb. şekilde gürültü yaparak korkutmaktır.
• Avlamak: Domuzların fazla oldukları ve zararlarının arttığı yerlerde, kürek avı düzenleyerek avlanmaları en iyi savaş yöntemidir.

C. FAMİLYA SCİVRİDAE, SİNCAPGİLLER

Sciurus vulgaris L., Sincak
Yayılışı :
Avrupa’da ve Asya’da yaygındır. Türkiye’nin hemen her yöresinde yaşar.
Zararları:

• Özellikle meşe ve kayın meyveleri ile fındık çam ve lâdin tohumlarından hoşlanırlar. Ayrıca gürgen, meşe, kayın, akçaağaç, kestane, ceviz, elma, armut gibi ağaçların meyvelerini da yerler. Ekilmiş ve çimlenmekte olan tohumları çıkararak da zarar yapar.
• Sincap, özellikle karın fazla olduğu şiddetli kışlarda ve az tohum yıllarında lâdin, göknar, çam vb. ağaçların tomurcuklarına da şiddetli zarar yapar. Bu konuda fazla proteini olan çiçek tomurcuklarını sever. Tomurcukları yemek için 2-20 cm. uzunluğundaki sürgünleri ısırarak keser ve tomurcuğu yedikten sonra atar. Günde 450-600 lâdin sürgünü kemirdiği saptanmıştır.
• Sciurus vulgaris, düz kabuklu, genç ağaçların gövdelerini veya yaşlı ağaçların tepe dallarını soyar. İğne yapraklı ağaçlardan özellikle çam, göknar ve lâdin ile yapraklı ağaçlardan kayın, gürgen, söğüt, meşe, titrek kavak, akçaağaç, huş ve sorbusun kabuklarına da zarar yapar. Zarara uğrayan kısmın kenarlarında kabuk saçaklı ve püsküllü bir hal alır. Bu yaralar bir el genişliğinde ve 40 cm. kadar uzun olup, daha çok ince kabuklu ve özsuyu zengin olan türlerin kuzey ve doğu yönlerinde görülür. Sincap ağaç kabuklarını, kambiyum kısmını yemek ve özsuyu yalamak için soyarsa da, bunu bir alışkanlık şeklinde de yapar.
• Sincap, küçük kuşların yumurta ve yavrularını yiyerek de zararlı olur.

Mücadelesi:
Sincaplar fazla çoğaldıklarında onlarla savaşmak zorunluluğu doğar. En iyi savaş yöntemi sürekli avlamaktır. Ayrıca kapanla da yakalanabilir. Burada doğal düşmanları olan, ağaç sansarı, yırtıcı kuşlar, gelincik, köpek ve kediler korunmalıdır.