1. Dünya Savaşında Siyasi Durum | | 1.dünya savaşında Siyasi durum Savan ilânları. AvusturyaMacaristan veliahtı arşidük Franz Ferdinand'ın Saraybosna'da öldürülmesi, savaşın patlak vermesine vesile oldu (28 haziran). Avusturya, bu suikasttan Sırbistan'ı sorumlu tuttu ve 23 temmuzda bir ültimatom vererek kabul edilmesi çok güç bazı şartların hemen yerine getirilmesini istedi. Sırbistan hemen hemen bUtün isteklere boyun eğdiğini bildirdiği halde Viyana hükümeti isi daha ileri götürerek Sırbistan ile ilişkilerini kesti (25 temmuz). Çok geçmeden de Sırbistan'a savaş ilân etti (28 temmuz). Bu tarihten sonra, devletleri birbirinden ayıran antlaşmalar yüzünden savaş kısa zamanda yaygınlaştı, önceleri Almanlar, savaşın Avusturya ile Sırbistan arasında sınırlandırılması tezini .ortaya attılarsa da, öteki devletler açıkça AvusturyaMacaristan lehine olan bu görüşü kabul etmediler; çeşitli arabulma teşebbüsleri de sonuç vermedi. Rusya ile Avusturya'nın seferberlik ilânından sonra Almanya, l ağustosta Rusya'ya, 3 ağustosta da Fransa'ya savaş açtı. Alman kıtalarının Belçika'yı işgali üzerine de ingiltere Almanya'ya savaş ilân etti (4 ağustos).
Savaşçılar. 1914 Yılında savaş halindeki devletler şunlardı: bir yanda Almanya ile AvusturyaMacaristan; öte yanda Sırbistan, Karadağ, Rusya, Fransa, Belçika ve ingiltere. Bu sonunculara daha sonra ingiltere'nin müttefiki olup Almanya'nın Uzakdoğu'daki yerlerini ele geçirmek isteyen Japonya da katıldı (23 ağustos). Bazı savaş ilânları (meselâ Avusturya ile Batılı devletler arasındakiler) biraz gecikti, iki yanı tutan devletlerin kesin olarak ortaya çıkmasını da başka olaylar etkiledi. Ağustosun ilk günlerinde İtalya ve Romanya mn tarafsızlıklarını açıklamaları Merkezî imparatorlukları hayal kırıklığına düşürdü, ama Almanya hu arada Türkiye'nin ittifakını sağlamayı basardı.
Milletlerarası durum. 1914'iin son aylarında savaşan taraflar iktisadî çabalarını arttırmak gereğini duydular, iktisadî hareketlerin önemi, diplomatik faaliyetlerden ve yeni müttefikler aramaktan çok daha önde geliyordu. Zaten bazı savaşçı devletler çözümlenmesi 'zor iç meselelerle karşı karşıya bulunuyorlardı; savaş durumu bu meseleleri daha da karışık bir hale soktu. İngiltere hükümeti İrlanda'deki muhtariyet istekleriyle, Osmanlı imparatorluğu da Arap ülkelerindeki ayaklanmalarla karşı karşıyaydı. Patlak veren savaş yüzünden dünya kamuoyu birçok olayın (ağustos'ta Panama kanalının açılması ve eylülde Pıus X yerine Benedictus XV'in seçilmesi) önemini ölçmek imkânını bulamadı |