|
Ana Sayfa | Kayıt ol | Yardım | Ortak Alan | Ajanda | Bugünkü Mesajlar | XML | RSS | |
19-01-2007, 11:26 | #1 | ||
Guest
Mesajlar: n/a
|
AHİLİK-LONCA TEŞKİLATI: Daha çok bir iş (esnaf) örgütlenmesi olarak karşımıza çıkan Ahilik-Lonca teşkilatına bütün olarak baktığımızda işe insandan başlandığını, insanın düşüncenin merkezi kabul edildiğini görürüz. Ahilik temel olarak alınan insanın dünya ve ahiret mutluluğunu sağlamak için oluşturulmuş bir kurumdur. İslam'ın bilinen asgari şartlarını yerine getirdikten sonra, tasavvuf öğretisi ile Türk örf ve ananesini birleştirerek esnaf ve ticaret erbabı bu doğrultuda yetiştirilmiştir. Usta-çırak ilişkisi belirttiğim çerçevede geliştirilmiş, millî terbiye, yüksek insanlık ideali ve çalışma azmi verilerek ekonomik alanda örnek iman tipi önplana çıkarılmaya çalışılmıştır. Ahi olabilmek için müslüman olmak, doğru, cömert, alçak gönüllü olmak, kendisini halka adamak, kudreti varken suçluyu affetmek, hile, bencillik, cimrilik etmemek, yalan söylememek, kusur aramamak, içki, kumar ve zinadan sakınmak, büyüklere karşı hürmetli, küçüklere karşı saygılı olmak, düşmanlık duymamak, kin gütmemek gibi şartlar aşınırdı. İş alanıyla ilgili olarak da; ustasının yolundan yürümek ona ve bütün ustalara itaat etmek. İhtikâr, karaborsacılık, haksız kazanç, müşterisini aldatma, çürük-bozuk mal yapmak gibi ahlâka aykırı temayüllerden uzak durmak vb. Ahiliğin amacı toplumun bütün fertleri ve kurumları arasında iyi münasebetler kurarak, herkesin huzur içinde yaşamasını sağlamaktır. Böyle bir ortamın sağlanması için eğitim, işbölümü, denetim alanlarında dair çok düzenlemeler yapılmış ve zaman içinde köklü ve yaygın bir teşkilat meydana getirilmiştir. Ahilik ve Lonca teşkilatının icra ettiği fonksiyonları da şu şekilde sıralayabiliriz. 1- İş ahlâkı düzenlenmiş, bu ahlâk dinimizin emirleri ve toplumun örfü doğrultusunda hayata geçirilmiştir. 2- Usta-çırak ilişkisi ve ekonomik faaliyetler, sömürüye, haksızlığa, sahtekârlığa, karaborsacılığa, hileye vb. meydan vermeyecek bir yapıya kavuşturulmuştur. 3- Esnaf ve zenaatkâr arasında yardımlaşma, dayanışma sağlanmış ve otokontrol sistemi kurulmuştur. 4- Teşkilât içinde: a) Ferde kendisini tanıma yolu gösterilmiştir. b) İnsan fıtratı korunmuştur. c) İyi-örnek insan yetiştirilmiştir. d) Gizli kâbiliyetler ortaya çıkarılmış ve yönlendirilmiştir. Meslek bilgisi değil, bunun yanında, dinî-ahlâkî ve sosyal bilgiler de verilmiştir. 5. Böylece örnek bir sivil toplum örgütü meydana getirilmiştir. Halkın ve devletin yanında, herkese güven veren bir çarşı ortaya çıkarılmıştır. Yukarıda temas etmeye çalıştığımız hususları özetlersek yaygın eğitim kurumlarının Osmanlı toplumunda, kendi içinde barışık, çevresiyle barışık, uyumlu, kaabiliyetleri geliştirici, halkın kültür ve ahlâk seviyesini yükseltici bir görev üstlendiklerini söyleyebiliriz. Selçuklular döneminde Ahilik adıyla kurulmuş bulunan esnaf-sanatkâr teşkilatı; Osmanlılar döneminde de Lonca ve Gedik adları altında devam etmiştir. Ahilik Teşkilatında; mesleğe giriş, meslekî yeterliğin kontrolü, kalfalık ve ustalığa yükselişin esasları, bir sistem bütünlüğü içerisinde yürütülmüştür. Osmanlılarda bu kurumlar; esnaf ve sanatkârları disipline ederek, toplumda iş ve ticaret ahlâkını korumakla birlikte, usta yetiştirilmesi ve yetiştirilenlerin istihdamını sağlamıştır. | ||
|
Bu konuyu arkadaşlarınızla paylaşın |
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |