|
Ana Sayfa | Kayıt ol | Yardım | Oyun Alanı | Ajanda | Arama | Bugünkü Mesajlar | Forumları Okundu Kabul Et XML | RSS | |
22-01-2007, 12:01 | #1 | ||
Guest
Mesajlar: n/a
|
DOKUMA KUMAS ANALIZINDE KULLANILAN MALZEMELER VE YAPILAN ISLEMLER Dokuma kumaş analizleri; aynisi dokunması gereken bir kumaşın veya kullanım özellikleri belirlemek amacıyla herhangi bir dokuma kumaşı aşağıda adi gecen kumaş yapısı kriterlerini tespit etmek amacıyla yapılan bir dizi testtir. Kumaşın parametreleri denilen bu özellikler tespit edildikten sonra diğer dokuma üretim hesapları yapılarak kumaşın üretimine gecilebilir. Kumas ozellikleri asagidaki parametrelerle belirlenmektedir. a)Orgu(dokuma orgusu) b)Çözgü ve atkı sıklıkları c)Atki iplik cins ve numaralari d)Cozgu ve atkinin kivrim orani Kumas analizi ile ilgili bu parametrelerin tespiti icin yapilan islemler bu bolumde asagidaki basliklar altinda incelenbilir. A- Dokuma kumas analizinde kullanilan malzemeler a) Desen kağıdı b) Lup c) Igne d) Cetvel ve mezura e) Makas f) Hassas terazi g) Renkli kalemler B-Kumas eninin tespit edilmesi C-Kumas yuzunun tespit edilmesi D-Kumasin atki ve cozgu yonunun tesbit edilmesi E-Kumasin orgusunun tesbit edilmesive analizi a- Orgu raporu b- Baglanti noktasi c- Iplik atlamalari d- Orgunun analizi ve grafiklendirilmesi e- Orgunun grafiklendirilmesi f- Tahar plani yapilmasi, g- Armur planinin yapilmasi. F- Kumas birim agirliginin analizi a) Kumas agirliginin tanimi b)Kumaslarin metrekare agirligi c)Kumasarin metretul agirligi d)Kumasann yardakaresinin ons cinsinden agirligi G-Kumasta iplik sikliginin tespit edilmesi a)Atki sikligi b)cozgu sikligi H-Kumasi olusturan ipliklerin numaralarinin tespit edilmesi I-Dokuma kumaslarda renk raporu tespiti a)Cozgu renk raporu b)Atki renk raporu J-Elyaf analizi testleri a)Yakma Testi b)Boyama Testi c)Kimyasal cozunurluk testi 1.1.DOKUMA KUMAS ANALIZINDE KULANILAN MALZEMELER Dokuma kumas analizlerini yapabilmek icin asagidaki araclara gereksinim vardir . Bunlar; Desen kagidi, Lup, Igne, Renkli kalemler, Cetvel, Makas, Hassas terazidir. 1.1.1.Desen Kagidi Dokuma kumas orgulerinin, tahar planinin, armur planinin veya kumasin desen raporunun isaretlenerek gosterilmesi icin kullanilan ozel kareli kagitlara desen kagidi adi verilir. Desen kagitlari ince cizgilerle milimetrik karelere veya dikdortgenlere, kalin cizgilerlede buyuk karelere bo1unmuslerdir. Kucuk kareler cozgu ve atki ipliklerinin baglanti yaptiklari noktalari isaretlemek icin gereklidir.Buyuk kareler ise belirli sayida kucuk kareyi kapsayan ,hesaplamalarda kolaylik saglayan bolumlemelerdir. 1.1.2.Lup Lup, iplikleri ve kumaşı incelemek için kullanılır. Bir büyüteç cami ile bunun tabaninda karşılık gelen ölçek ile birlikte bir bütündür.Kare seklinde ölçek degisik luplarda 0.5 cm ile 7 cm arasinda degisebilir.en cok kullanilan lup 1cm*1 cm veya 1inc * 1inc ile 5 cm *5cm acikliktadir. Acik lup kumasin uzerine konulur ve buyutecin camindan kumasa dogru bakilir. 1.1.3.Analiz Ignesi Ozel olarak kumas analizinde kullanilmak uzere uretilmistir. Kalem tipinde bir sapi ve bu sapa takilmis bir igneden ibarettir. Igne kismini kapali tutmak icin bir kapagida bulunur. kumas orgusunun analizinde iplikleri kumastan duzgunce ayirmak ve baglanti noktalarini takip etmek icin kullanilir. Ayrica siklik sayimi yapilirken lupla birlikte iplikleri sirasiyla takip etmek icin kullanilir. 1.1.4.Cetvel ve Mezura Kumas eninin ve bazi kumas analizlerinde belli uzunluklarin kumasta olculmesi, isaretlenmesi icin kullanilan cizim ve olcum aletleridir. Bilinen klasik cetvel ve mezuralardan ozel bir farki yoktur. 1.1.5.Makas Kumaştan bazi test parçalarının kesilip alinmasi icin kullanilir. 2. KUMAS ENININ TESPIT EDILMESI Kumaş eni kumaş kenarının bir kenarindan diger kenarina olan uzakligidir.Kumas eni olcumu , kumas kenarina dik olarak ,genellikle kenar bolgesi haric olacak sekilde yapilir.Kumas eni olculurken kumas duz bir sekilde yayilmis olmali ,kirisikliklar,katlar olmamali ve gerilimsiz bir sekilde serilmis olmalidir.. 3. KUMAS YUZUNUN TESPIT EDILMESI Dokuma kumaslarda dokuma ,basma veya apre isleminde giyim esyasinin disi veya yuzu olmak uzere belirlenmis olan kumas yuzeyi dokuma kumasin yuzu olarak adlandirilir.Kumasin iki yuzu genellikle orguden veya yapilan apreden dolayi degisik olur. 4. KUMASIN ATKI VE COZGU YONUNUN TESPIT EDILMESI Atki ve cozgu yonu tespit edilmek istenen dokuma kumasta kumas kenari belli ise atki ve cozgu yonunu tespit etmek kolaydir.Kumas kenarina paralel olan yon cozgu, kumas kenarina dik olan yon atki yonudur.Ancak kumas kenari belli degilse bazi genel kurallarla ve dokuma ozelliklerinden faydalanarak atki ve cozgii yonu bulunur. a) Cozgu iplikleri, genel olarak atkiya gore daha fazla bukumludur. b) Kumasta iki yondeki iplikler farkli kalinliktaysa ince iplikler genellikle cozgu iplikleridir. c) Atkı iplikleri genelde tek katlidir.Çok katli iplik varsa çözgü ipliğidir. d) Sardonlanmis kumaşlarda tüyler çözgü yönündedir. e) Atkıda ve çözgüde renkli iplikler varsa daha fazla renkli iplikleri olan taraf çözgü yönüdür f) Dokuma kumaşlar eğer elastik iplikler veya başka özel iplikler ve özel örgüler kulanilmadiysa atkı yönünde çözgü yönüne doğru biraz daha esnerler. g) kumaşın iki yönündeki iplik sıklıkları farklı ise iplik sıklığı fazla olan taraf genellikle çözgü yönüdür. 5. KUMASIN ORGUSUNUN TESPIT EDILMESI VE ANALIZI Dokunmuş kumaşların örgülerinin analizinin yapılabilmesi için öncelikle bazı tanimlann bilinmesi gereklidir. Bunlar orgu raporu, bağlantı noktası iplik atlamaları veya yüzmeleridir. 5.1.Orgu Raporu Örgüde kullanılan bağlantılar ve renk açısından farklı şekillerde sıralanmış çözgü ve atkı ipliklerinin tekrar eden bolumu anlamında kullanılır. Dokuma kumaşlarda kumaş eni ve boyunca tekrar eden en küçük orgu birimine o kumaşın orgu raporu denir. Cozgu ve atkı iplik sayısı ile belirtilen ve atkı ile çözgü ipliklerinin örgüdeki bağlantılarının yani birbirleriyle ilişkilerini gösterebileceği en küçük alandır. 5.2.Bağlantı Noktası Çözgü ve atkı ipliklerinin birbirinin altından ve üstünden çeşitli şekillerde geçmesiyle oluşan baglantilardir.Cozgu ipliklerinin ustten alta gectigi veya alt-tan ustte ciktigi yada ayni sekilde atki ipliklerinin hareket ettigi noktalar baglanti noktalaridir. Kumas olusumunun temeli bu baglanti noktalaridir. 5.3.Iplik Atlamalari Dokuma kumas olusumunda, orgu yapisinda bir iplik iki veya daha cok ipligin uzerinden veya iki veya daha cok ipligin altindan geciyorsa, buna iplik atlamasi denir. Eger bir iplik iki ipligin uzerinden geciyor ve ucuncu ipligin altindan geciyorsa, buna "ikili iplik atlamasi" denir. Mesela, besli iplik atlamasinda iplik bes ipligin uzerinden ve altincinin altindan gececektir 5.4.Orgunun Desen Kagidi Uzerine Aktarilmasi Atki veya cozgu ipliklerinin birbirleri ile kesistigi yerleri gostermek icin desen kagidi adi verilen grafik kagidi veya kareli kagit kullanilir.Desen kagidi desenin portre seklinde ortaya cikarilmasi icin gereklidir. Raporun solundan sagina dogru ve ustunden altina dogru veya altindan ustune dogru calisarak her atki ipligi incelenir.ozel desen kagidinda her cozgu ipliginin goruldugu yer icin bir kareyi doldurarak gosterilir. 5.5.Tahar Planinin Yapilmasi Tahar plani, cerceveli dokumalarda cozgu ipliklerinin cercevelere dagilimini gosteren plandir. Kumas analizinde kumasin orgu raporu belirlendikten sonra tahar ve armur desen plani bulunabilir. Kumas orgusunun raporunun bulunup uzerine isaretlendigi desen kagidinda, orgu raporunun ust kismina ayni hizaya tahar plani cikanlir. Orgu raporunun isaretlendigi kismin sol tarafindaki birinci dikey hat birinci cozgu teli olarak kabul edilir ve tahar icin kullanilacak alt sol karenin ici doldurulur ki bu da birinci cozgu telinin bir numarali gucu cercevesine gecirildigini gosterir. Ve raporda bunun aynihareketiyapan dikey hatlarda bir numarali gucu cercevesi-ne gecirilmis olacaktir. Desen kagidindaki ikinci dikey kareler hatti incelenir ve eger birinci hattan degisik ise, bunun anlami bu cozgu telinin baska bir gucu cercevesinde olmasi gerektigidir.Bu da taharin cizildigi desen kagidinda iki numarali karenin doldurulmasi ile isaretlenir ve tum digger hareketi yapan dikey hatlarda bu gucu cercevesine gecirilmis olacaktir. 5.6.Armur Planin Cikarilmasi Armur plani atki atilmasi sirasinda her atkida hangi cercevelerin yukari kalkacagin belirlemek icin duzenlenir.Yani orguye bagli olarak cercevelere takili guculerin gruplar halinde yukari kalkmasini veya asagi inmesini temin etmek icin yapilir. 6. KUMAS BIRIM AGIRLIGININ ANALIZI 6.1.Kumaş Ağırlığının Tanımı Kumaş ağırlığı o kumaşın birim alan inin ağırlığı olarak ölçülen değerdir. Kumas ağırlığı ayni tipteki iki kumaşın kiyaslanmasinda bir kalite faktorudur. Ornegin daha agir havli kumas, hafif olanindandaha iyi kalitede oldugu kabul edilir. Kumas agirligi ayni zamanda kumasin belirli bir son kullanima uygun olup olmadigini anlamda onemlidir.Ham pamuk ve yun kumaslar satilirken genellikle kumas agirligi da kumas ozelliklerinden birisi olarak belirtilir. Kumaslarin birim agirliklari, santimetredeki iplik sayisi kadar, kumas yapilarinda kullanilan iplik numaralarina gore de farklilik gosterir.. Kumas yapiminda ortaya cikan kumas eni degisimleri de kumasin birim agiriligini etkileyecektir. . Bitim islemi gormus (terbiye edilmis)kumaslarin enlerinde degiskenlikler olur, bunun nedeni degisik endeki ham kumaslarin bitim islemleri sirasinda degisik cekme miktarlarinin soz konusu olmasidir. 6.2.Kumas Birim Agirliginin Bulunmasi Dokuma kumaslarda gramaj genellikle dort degisik sekilde ifade edilmektedir..Bu ifade sekillleri ve tespit edilmeleri asagidaki basliklarda aciklanmistir. Kumasin metrekare agirligi Kumasin metretul agirligi Kumasin yardakaresinin ons cinsinden agirligi Kumaşların yardatulunun ons cinsinden ağırlığı 6.2.1.Kumaslarin metrekare agirligi Bir metrekare alana sahip kumaşın gram cinsinden agirligidir.Yani bir metre eninde bir metre boyunda kumaş parçasının gram olarak agirligidir. 6.2.2.Kumaslarin metretul agirligi. Bir metre uzunlugunda kumasin eni ne olursa olsun gram olarak agirligidir. 6.2.3.Kumaslarin yardakaresinin ons olarak agirligi Eni ve boyu 36 inc olan yani 1 yarda kare alana sahip bir kumas parcasinin ons olarak agirligidir.Ozellikle denim kumaslarda yaygin olarak kumas agirligini tanimlamada kullanilir. Ornegin14 ons jean kumas dendiginde bir yarda karesi 14 ons (396,9 gr)olan kumas anlasilir. 7. KUMASTA IPLIK SIKLIKLARININ TESPIT EDILMESI Kumasin sikligi dokuma kumaslar icin cm deki atki ve cozgu sayisidir.Orme kumaslar icin ise yatay ve dikey siralarin cm deki sayisiyla belirtilir. Bir kumasta iplikler arasi mesafe olarak sikligi olcmek cok zor oldugu icin kumas sikligi birim mesafedeki iplik sayisi olarak verilir.Sikligi belirtilen kumasin o siradaki durumuda yani tezgahta mi ,ham mi veya mamul kumas mi oldugu belirtilmelidir.Bir cm deki iplik sayisi olarak cozgu ve atki sikliklari arasinda *carpim isareti olarak verilir.Birinci sayi cozgu ipligi,ikinci sayi atki ipligi icindir.Ornegin: 30*24 dendigi zaman kumasin cozgusunun bir cm sinde 30 iplik ,atkisin bir cm sinde 24 iplik var demektir. Iplik sikliginin cok olmasi kumasa su ozellikler kazandirir: a)kumas daha yuksek dayanima sahip olur b)kumas birim agirligi artar c)kumas daha stabil ve tok bir tutum kazaninr. d)Iplik kaymalari daha az meydana gelir. 7.1.Atki Sikligi Dokuma kumaslarda belli bir uzunlugundaki atki ipligi sayisi o kumasin atki sikligini gosterir. Atki sikligi sayimi su uretim safhalarinda yapilabilir : Dokuma tezgahinda Ham kumasta Mamul kumasta 7.2.Cozgu Sikligi Dokuma kumaslarda kumasin belli bir miktar enindeki cozgu ipligi sayisi o kumasin atki sikligini gosterir.sayim ayni atki sikliginda oldugu gibi cesitli safhalarda yapilir. Dokuma tezgahinda Ham kumasta Mamul kumasta 8. KUMAS IPLIKLERININ NUMARALARININ TESBITI Dokuma kumaşları meydana getiren atkı ve çözgü ipliklerinin numaralarının tespit edilmesi için bu iplikçilerin kumaştan sökülmesi gerekir. bu işlem için boyutları belli olan (genelde10cm*10cm)bir kumaş parçası alınarak çözgü ve atkı iplikleri sokulur. Çözgü ipliklerinin toplam sayisi bir adedinin uzunluğu ile çarpılarak bütün ipliğin uzunluğu bulunur.Daha sonra bu iplikler hassas terazide tartilarak toplam agirliklari tesbit edilir.Bu bulunan degerler iplik numarasi formulunde yerlerine konularak iplik numarasi hesaplanir. Ayni islem atki icinde yapilir. Ornegin; 10cm*10cm bir kumas parcasinin 400 adet cozgu ipligi ve 300 adet atki ipligi cikarilmis olsun 400 adet cozgu ipligi toplam uzunlugu 400*10=4000 cm olur 300 adet atki ipliginin toplam uzunlugu 300*10=3000 cm olur. 400 adet cozgu iplihgi hassas terazide tartildiginda 1 gr , 300 adet atki ipligi tartildiginda o da 1 gr olarak agirliklari tespit edilmis ise, o zaman iplik numaralari ; cozgu ipligi icin ; Nm=40/1=40Nm olarak bulunur atki ipligi icin ; Nm=30/1:30 Nm olarak bulunur. | ||
|
Bu konuyu arkadaşlarınızla paylaşın |
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
Seçenekler | |
Stil | |
| |