Nikel çelikleri
Sade nikel çelikleri yaygın şekilde kullanılırlar ve dört ana gruba ayrılırlar.
a)%6’ya kadar nikel içeren yapı çelikleri.
b) %20-30’lara kadar nikel içeren korozyona karşı dirençli çelikler.
c)%30-40’lara kadar nikel içeren düşük genleşmeli çelikler.
d) %50 veya daha fazla nikel içeren yüksek geçirgenliğe sahip manyetik çelikler.
Nikel – kromlu çelikler
Bu çelikler muhtemelen en fazla kullanılan alaşımlı çeliklerdir. Bileşiminde temel olarak %0,1’den 0,55’e kadar karbon, % 1’den 4,75’e kadar nikel, % 0,45’den 1,75’e kadar krom, %0,3’den 0,8’e kadar manganez kullanılır. Düşük karbonlu çeliklerin ( %0,25 karbon içeren ) yüzey sertleştirilmesinde kullanılır. Çelik içinde bulunan krom, çeliği daha sert ve aşınmaya daha dayanıklı yaparken, nikel; ince taneli özü ve malzemenin tokluğunu korumaktadır.
Nikel – krom – molibden çelikleri
Nikel-krom çeliklerinin temper kırılganlığı %0,3’den 0,6’ya kadar molibden ilavesi ile yok edilebilir. Bu ilave, çeliğe kütlesel etki yapmakta ve büyük parçaların ısıl işlemleri daha da kolaylaşmaktadır. Molibdenin bu özelliği sayesinde büyük dövme parçalar, temperleme sıcaklığından dayanımlarını yitirmeden soğutulabilirler. Molibden aynı zamanda daha hızlı soğuma ile oluşan ara gerilimleri de yavaş soğutma ile gidermektedir.
Molibdenin, nikel-krom çeliklerine ilavesiyle manganez yüzdesi artırılabilir. Neticede, alaşımlı çeliğin vuruş dayanımında azalma olmaktadır. Manganez yüzdesini artırılırken, nikel miktarı azaltılabilir ve bu da çeliğin maliyetini ucuzlatır. Böylece %0,35 karbon, % 1,6 manganez, %2 nikel, %0,6 molibden içeren alaşımlı bir çeliğin bileşimi %0,35 karbon, %0,6 molibden, %3 nikel, %0,8 krom içeren alaşımlı çelikler ile özellikleri aynı olup maliyeti biraz daha fazladır.
Nikel – krom –vanadyum Çelikleri
Vanadyum, çelik içinde tek başına alaşım elementi olarak kullanılmaz. Fakat nikel, krom veya her ikisi ile birlikte kullanılır. Vanadyum çok etkili bir oksijen ayrıştırıcı elementtir. Bu özelliği ile çelik içindeki demir oksit gibi artıkları büyük ölçüde azaltır veya tamamen yok eder. Çeliğin mekanik özelliklerini ve özellikle yorulma dayanımını geliştirir. |