5.2.Bina Türlerine Göre Deprem Hasarları
Yapılarda depremler oluşan hasarların başlıca belirtileri; aşırı sehin ve çatlaklar nedenleri ile titreşimdir. Genellikle yapılardaki hasar ile ilgili olarak, önce aşırı sehin gözlenmekte, titreşim hareketleri ile hızlı çatlamalar meydana gelmektedir. Çatlağın oluştuğu noktada çekme, basına ve kayma gerilmeleri bulunmaktadır. Yapının her hangi bir elemanında oluşan aşırı sehin, çatlak ve deformasyon, o elemanın elastik yük taşıma kapasitesini üzerinde bir gerilmeye maruz kaldığını gösterir. Betonda basına dayanımının aşılması durumunda ezilme şeklinde bir hasar meydana gelir. bu etkiye dik yönde de çekme gerilmeleri oluşmaktadır. Betonun basınç dayanımı çekme dayanımından daha fazla olduğu için betonun çatlaması çekme dayanımının aşılması ile gerçekleşir.
5.2.1.Yığma Binalarda Rastlanan Hasarlar
Yığma binalardaki hasarları gruplar halinde toplarsak bunlar genel olarak;
1. Taşıyıcı duvardan üst üste gelişi güzel konmuş küçük eleman birimlerinin kuvvetli bir harçla bir birine bağlanması sonucu ufak sarsıntılarda dahi ayrışabilmesi.
2. Duvar bütünlüğünü bozacak şekilde gereğinden büyük boyutlu kapı ve pencereler yerleştirilmesi ile oluşan çatlaklar.
3. Dış duvarlar boyunca bir kuşak oluşturan ve iç duvarlarda yerleştirilen beton veya ahşap sürekli hatılların oluşturulmaması sonucu yapının hareketlerinden homojenliğin sağlanamamasıyla oluşan hasarlar.
4. Dik kavuşan 2 duvarın birleşim noktalarının düzgün kesilmiş taşlarla geçme yapılmadan inşası.
5.Toprak örtünün kullanıldığı yerlerde bu tip çatı kaplamasının gereğinden fazla ağırlık yapacak şekilde kullanılmasıyla depremde yapıya gelecek ek yükün artırılması.
6.Binanın duvarlarında tek tür malzeme kullanılması; taş kerpiç, hımış vb. karmaşık malzemenin iyi kullanılmaması sonucu oluşan hasarlar.
7.Binanın temele iyi oturtulmaması sonucu oluşan çökmelerle oluşan çatlamalar. |