A.MOĞOL İSTİLASI VE SONRASI
1.Cengiz ve Moğol Devleti
Moğolların asıl yurdu Çin seddi ile Baykal Gölü arasındaki bölgedir.Moğol devletinin kurucusu Cengizhan’dır.Asıl adı Timuçin olan Cengizhan,Yegusey adında bir Moğol beyinin oğludur.
Timuçin 1196’da Moğol reislerinin katıldığı Kurultayda Cengiz adını ve ayrıca Han unvanını alarak Moğol Devletini kurdu.Karakurum kentini devletinin merkezini yapan Cengizhan 1211-1216 yılları arasında Çin üzerine yaptığı sefer sonucu Pekin’i ele geçirdi.1211 yılında Naymanları ve Merkitleri egemenliği altına alan Cengizhan böylece Harzemşahlar ile komşu oldu.Harzemşahlar devleti ile Moğollar arasında 1215 yılından sonra ticaret yapmak amacı ile heyet gidip gelmiştir.1218’de Harzemşahlara gidecek büyük bir ticari heyet dönüşte Cengizhanın eşlerine,oğullarına ve komutanlarına istedikleri bazı mallarıda getirecekti.Ancak Otrar kentine ulaşan heyet kentin valisi tarafından durdurularak malları ellerinden alınmış ve birçoğu da öldürülmüştür.Bunun üzerine Cengizhan Harzemşahtan Otrar Valisini cezalandırmak üzere kendisine verilmesi istenmiş ancak bu isteğinin yerine getirilmemesi üzerine Harzemşahlara bir sefer düzenlemeye karar verdi.1219 yılında kendisine destek veren Uygur,Kayalık ve Almalık gibi hükümdarların yardımını alarak Otrar kentine ulaştı.1220 yılında sadece Otrar değil Buhara ve Semerkant’ta Moğolların eline geçti.
Cengizhan 1227 yılında çıktığı Çin seferinde öldü.Cengizhan vefat ettiği zaman kurduğu devletin sınırları doğuda Çin Denizi’nden batıda Orta Avrupa içlerine kuzeyde Sibirya ortalarından güneyde Himalaya Dağları’na kadar uzanıyordu.Cengizhanın kurduğu bu büyük devletin sınırları içinde yaşayanların çoğunu Türkler oluşturuyordu.
Moğolların egemenlik alanlarını genişletmek amacıyla batıya doğru istila hareketi düzenledi.Bu istilanın Türk tarihi yönünden en önemli sonucu ise Anadolu’nun hızla Türkleşmesini sağlamış olmasıdır.Horasan,Maveraünnehir ve Türkistan’da yaşayan Türkmenler, Moğol İstilasından kaçarak Anadolu’ya geldiler ve Türk nüfusunun hızla artmasını sağladı.Bu yerleşme Anadolu’da Türk birliğinin kurulmasına ve Anadolu’nun tamamen Türk yurdu olmasını sağladı. |