Biyoloji Terimleri Sözlüğü

[OnuR]

1) Maddenin Sakınımı (Korunumu) Yasası (): Bir kimyasal reaksiyonda atomların yeniden meydana gelmediğini ya da ortadan kalkmadığını, fakat sadece tipini değiştirdiğini ifade eden temel fizik yasası.
Zümre: Biyoloji Zümresi

2) Malpigi Borucukları (Marcello MALPHİGİ, 17.yüzyıl İtalyan anatomisti): Arthropodların bir çoğunda boşaltım organıdır.
Zümre: Biyoloji Zümresi

3) Marsupialia (Latince: Marsupium-kese): Keseliler. Memelilerin Metateria alt sınıfı. Karın bölgesinde bulunan bir kese ile tanınırlar. Çok erken doğan yavrular bir süre bu kesede taşınır.
Zümre: Biyoloji Zümresi

4) Matriks (Latince: Mater-madde): Bağ dokusu hücreleri tarafından salınan ve onların etrafını çeviren cansız madde. Genellikle kalın ve ağ şeklinde örülmüş mikroskobik liflerden yapılmıştır.
Zümre: Biyoloji Zümresi

5) Mayoz (Eski Yunanca: Meiosis-indirgenme, azalma): Bir çeşit çekirdek bölünmesidir. Orijinal hücredeki kromozom sayısının yarısına, yani haploit sayıda kromozoma sahip yavru hücrelerle sonuçlanan genellikle ardışık iki hücre bölünmesi.
Zümre: Biyoloji Zümresi

6) Medulla (Latince: Medius-orta): a) Bir organın iç kısmı, örneğin böbrek medullası.
b) Omuriliğe bitişik olarak yer alan beynin en arka kısmı.
Zümre: Biyoloji Zümresi

7) Medüz (Eski Yunanca: Medusa-mitolojide üç gorgondan biri): Deniz anasıdır. Bazı sölenterlerin hayat devrelerinde serbest yüzen, şemsiye şeklinde bir formdur.
Zümre: Biyoloji Zümresi

8) Megagametofit (Eski Yunanca: Megas-büyük+Gamete-kadın+Phyton-bitk): Heterosporlu bitkilerde dişi gametofit.
Zümre: Biyoloji Zümresi

9) Megaspor (Eski Yunanca: Megas-büyük+Sporos-tohum): Megasporangiumda oluşan büyük spor. Gelişerek megegametofiti oluşturur.
Zümre: Biyoloji Zümresi

10) Mekanoreseptör (): Dokunma, basınç, işitme ve denge gibi mekanik duyguları algılayan bir duyu hücresi ya da duyu organı.
Zümre: Biyoloji Zümresi

11) Mekanoreseptör (): Dokunma, basınç, işitme ve denge gibi mekanik duyguları algılayan bir duyu hücresi ya da duyu organı.
Zümre: Biyoloji Zümresi

12) Melanin (Eski Yunanca: Melas-siyah): Birçok memelinin integümentinde bazen da diğer organlarda bulunan koyu kahverenkli ve siyah renkli pigment.
Zümre: Biyoloji Zümresi

13) Melanin (Eski Yunanca: Melas-siyah): Birçok memelinin integümentinde bazen da diğer organlarda bulunan koyu kahverenkli ve siyah renkli pigment.
Zümre: Biyoloji Zümresi

14) Melez gücü (Latince: Hybrida-melez): Birbiriyle ilgisi olmayan soylardan gelen ve genetik bakımdan farklı olan fertlerin birleşmesi sonunda yavru meydana gelmesi ve bu yavruların yaşamak için atalarından daha iyi uyum göstermesi.
Zümre: Biyoloji Zümresi

15) Melez gücü (Latince: Hybrida-melez): Birbiriyle ilgisi olmayan soylardan gelen ve genetik bakımdan farklı olan fertlerin birleşmesi sonunda yavru meydana gelmesi ve bu yavruların yaşamak için atalarından daha iyi uyum göstermesi.
Zümre: Biyoloji Zümresi

16) Menapoz (Eski Yunanca: Men-ay+Pause-aralık): Kadınlarda kırk-elli yaşları arasında ay halinin sona erdiği periyot.
Zümre: Biyoloji Zümresi

17) Menapoz (Eski Yunanca: Men-ay+Pause-aralık): Kadınlarda kırk-elli yaşları arasında ay halinin sona erdiği periyot.
Zümre: Biyoloji Zümresi

18) Menstruasyon (Eski Yunanca: Menstrualis-aylık): Eğer hamile değilse dişinin üretken olduğu periyotta genellikle, yaklaşık olarak 4 hafta ara ile tekrarlanan fizyolojik uterus kanaması.
Zümre: Biyoloji Zümresi

19) Menstruasyon (Eski Yunanca: Menstrualis-aylık): Eğer hamile değilse dişinin üretken olduğu periyotta genellikle, yaklaşık olarak 4 hafta ara ile tekrarlanan fizyolojik uterus kanaması.
Zümre: Biyoloji Zümresi

20) Meristem (Eski Yunanca: Merizein-bölünme): Mitoz bölünmeyle başka hücreler yapabilen, farklılaşmamış embriyonik bitki dokusu.
Zümre: Biyoloji Zümresi

21) Meristem (Eski Yunanca: Merizein-bölünme): Mitoz bölünmeyle başka hücreler yapabilen, farklılaşmamış embriyonik bitki dokusu.
Zümre: Biyoloji Zümresi

22) Merozoit (Eski Yunanca: Meros-kısım, parça+Zoon-hayvan): Sıtma paraziti olan Plazmodium'un insandaki devresinde şizontların parçalanmasıyla oluşan genç formlardan biri. Bunlar insan vücudunda dolaşan kana geçerler ve orada yeni eritrositlere saldırırlar.
Zümre: Biyoloji Zümresi

23) Merozoit (Eski Yunanca: Meros-kısım, parça+Zoon-hayvan): Sıtma paraziti olan Plazmodium'un insandaki devresinde şizontların parçalanmasıyla oluşan genç formlardan biri. Bunlar insan vücudunda dolaşan kana geçerler ve orada yeni eritrositlere saldırırlar.
Zümre: Biyoloji Zümresi

24) Mesajcı RNA (m RNA): Nukleusta sentez edilip sitoplazmadaki ribozomlara geçen özel bir RNA çeşididir. Ribozomlardaki RNA ile birleşir ve bir enzim ya da diğer bazı özel protein sentezleri için kalıp görevi yapar. (elçi RNA, haberci RNA)
Zümre: Biyoloji Zümresi

25) Mesajcı RNA (m RNA): Nukleusta sentez edilip sitoplazmadaki ribozomlara geçen özel bir RNA çeşididir. Ribozomlardaki RNA ile birleşir ve bir enzim ya da diğer bazı özel protein sentezleri için kalıp görevi yapar. (elçi RNA, haberci RNA)
Zümre: Biyoloji Zümresi

26) Metabolizma (Eski Yunanca: Metabollein-değiştirmek): Canlı organize maddenin yapıldığı ve korunduğu fiziksel ve kimyasal olayların tümü. Enerji ve maddeyi organizmanın kullanması için hazır hale getiren dönüşümler.
Zümre: Biyoloji Zümresi

27) Metabolizma (Eski Yunanca: Metabollein-değiştirmek): Canlı organize maddenin yapıldığı ve korunduğu fiziksel ve kimyasal olayların tümü. Enerji ve maddeyi organizmanın kullanması için hazır hale getiren dönüşümler.
Zümre: Biyoloji Zümresi

28) Metafaz (Eski Yunanca: Meta-sonra, ötesinde, üstünde+Phasis): Mitoz bölünme de kromozomların ekvator düzleminde sıralandığı ve uzunlamasına ayrılmış gibi görüldüğü, profazı izleyen evre.
Zümre: Biyoloji Zümresi

29) Metafaz (Eski Yunanca: Meta-sonra, ötesinde, üstünde+Phasis): Mitoz bölünme de kromozomların ekvator düzleminde sıralandığı ve uzunlamasına ayrılmış gibi görüldüğü, profazı izleyen evre.
Zümre: Biyoloji Zümresi

30) Metafita (Eski Yunanca: Meta-sonra+Phyton-bitki): Bryophyta ve Tracheophyta filumlarına ait ileri bitkilerdir. Sporofit gelişiminde embriyonik evreler bulunur.
Zümre: Biyoloji Zümresi

31) Metafita (Eski Yunanca: Meta-sonra+Phyton-bitki): Bryophyta ve Tracheophyta filumlarına ait ileri bitkilerdir. Sporofit gelişiminde embriyonik evreler bulunur.
Zümre: Biyoloji Zümresi

32) Metamerizm (Eski Yunanca: Meta-ile+Meros-kısım, parça): Annelid ve Chordat'larda olduğu gibi dizisel segmentlerden yapılmış olma durumu.
Zümre: Biyoloji Zümresi

33) Metamerizm (Eski Yunanca: Meta-ile+Meros-kısım, parça): Annelid ve Chordat'larda olduğu gibi dizisel segmentlerden yapılmış olma durumu.
Zümre: Biyoloji Zümresi

34) Metamorfoz (Eski Yunanca: Meta-sonra, ötesinde, üstünde+Morpho): Başkalaşım. Bir gelişme evresinden diğerine ani geçiş. Örneğin, bir larvanın ergine geçişi.
Zümre: Biyoloji Zümresi

35) Metanefroz (Eski Yunanca: Meta-sonra, ötesinde, üstünde+Zoon-h): Protozoa dışında, hücreleri farklılaşarak dokuları oluşturan tüm çok hücrelileri içine alan hayvanlar dünyasının bir bölümü.
Zümre: Biyoloji Zümresi

36) Meyve (): Bir bitkide tohum ve tohumu çevreleyen kısımları içeren olgunlaşmış ovaryum.
Zümre: Biyoloji Zümresi

37) Mezenşim (Eski Yunanca: Meses-orta+Enchyme-aşılamak): Omurgalı embriyosunda ve bazı omurgasızların erginlerinde bulunan genellikle yıldızsı hücrelerin oluşturduğu gevşek ağsı yapı.
Zümre: Biyoloji Zümresi

38) Mezoderm (Eski Yunanca: Mesos-orta+Derma-deri): Ektoderm ve endoderm arasında bulunan üç germ tabakasından ortadaki.
Zümre: Biyoloji Zümresi

39) Mezofil (Eski Yunanca: Mesos-orta+Phylon-yaprak): Yaprağın iç kısmında bulunan ince çeperli ve kloroplastça zengin hücreler.
Zümre: Biyoloji Zümresi

40) Mezofitler (Eski Yunanca: Mesos-orta+Phytos-bitki): Orta derecedeki nemli iklimde yaşayan kara bitkileri.
Zümre: Biyoloji Zümresi

41) Mezoglea (Eski Yunanca: Mesos-orta+Gloia-zamk): Sölenterlerde ektoderm ile endoderm arasında bulunan jelatinimsi matriks.
Zümre: Biyoloji Zümresi

42) Mezonefroz (Eski Yunanca: Mesos-orta+Nephroz-böbrek): Bir omurgalı embriyosunda pronefrozdan sonraki böbrek. Sölomun orta kısmına doğru olan mezonefroz kanalları gelişir ve arkinefrik kanala boşalır.
Zümre: Biyoloji Zümresi

43) Mikron (Eski Yunanca: Micros-küçük): Metrik sistemde bir ölçü birimi. Bir milimetrenin binde biri.
Zümre: Biyoloji Zümresi

44) Mikrosporangium (Eski Yunanca: Micros-küçük+Sporos-tohum+Angeion-da): Mikro sporları oluşturmak için mayozla bölünen mikrospor ana hücrelerini içeren küçük polen keseleri.
Zümre: Biyoloji Zümresi

45) Mikrosporlar (Eski Yunanca: Micros-küçük+Sporos-tohum): Çimlenerek erkek gametofitleri oluşturan küçük, eşeysiz haploit sporlar.
Zümre: Biyoloji Zümresi

46) Miksidema (Eski Yunanca: Myxa-mukus+Oidema-şişme): Erginlerde troksin salgısı eksikliğinde ortaya çıkan bir durumdur. Metabolizma hızının yavaşlaması ve vücut ısının düşmesiyle belirlenir.
Zümre: Biyoloji Zümresi

47) Mimikri (Eski Yunanca: Mimos-taklit etmek): Bir organizmanın yaşamını sürdürebilmek amacıyla bazı diğer canlı ya da cansız nesnelere benzeyerek yaptığı uyum.
Zümre: Biyoloji Zümresi

48) Mirasidyum (Eski Yunanca: Meirakidion-gençlik dolu kişi): Parazit Trematoda'ların ilk larva evresi.
Zümre: Biyoloji Zümresi

49) Misel (Eski Yunanca:Mykes-mantar+Helos-tırnak): Bir mantarı oluşturan dallanmış ipliklerin (hif) tümü.
Zümre: Biyoloji Zümresi

50) Mitokondriler (Eski Yunanca: Mitos-iplik+Chondrion-tanecik): Elektron taşıma sistemi ve bazı enzimleri içeren yuvarlak ya da uzamış şekildeki hücre içi organelleri. Oksidatif fosforilasyonun yapıldığı bölgeler.
Zümre: Biyoloji Zümresi

51) Mitoz (Eski Yunanca: Mitos-iplik+Osis-durum, koşul): Bir hücre ya da çekirdek bölünmesi şeklidir. Bu bölünmeyle oluşan her iki yavru nukleus, atasal nukleusun sahip olduğu tümüyle aynı tamamlayıcı kromozomları alır.
Zümre: Biyoloji Zümresi

52) Miyopluk (Eski Yunanca: Myein-kapamak+Ops-göz): Yakını görürlük. Göz yuvarlığı aşırı derecede uzamış ve retina, merceğin fazla uzağında kalmıştır. Işık ışınları retinanın önündeki bir noktada birleşip yeniden ayrılarak retinaya ulaştığından bulanık görüntü meydana gelir.
Zümre: Biyoloji Zümresi

53) Miyozin (Eski Yunanca: Myes-kas): Kasta bulunan bir çözünebilir protein. Aktin ile birlikte kas liflerinin kasılıp gevşemesini sağlar.
Zümre: Biyoloji Zümresi

54) Mol (Eski Yunanca: Moles-şekilsiz kütle): Gram kütlesi molekül ağırlığına eşit olan bir kimyasal madde miktarı, kendisini oluşturan atomların atom ağırlıkları toplamıdır.
Zümre: Biyoloji Zümresi

55) Molekül (Latince: Molecula-küçük kütle): Maddenin büyük ölçüde özelliklerine ve yapısına sahip bileşimin ya da kovalent bağlarla bağlı bir elementin en küçük parçası.
Zümre: Biyoloji Zümresi

56) Monera (Eski Yunanca: Moneres-tek): Gerçek bir çekirdek ve plastidlerden yoksun eşeysel üremenin çok ender olduğu ya da hiç olmadığı bakteriler ve mavi-yeşil algler gibi en basit mikroorganizmaları içeren bir sistematik grup.
Zümre: Biyoloji Zümresi

57) Mongolizm (): Bireylerin yüz, göz kapakları, dil ve vücudun diğer kısımlarının anormalliği ile ortaya çıkan bir kongenital bozukluk. Zeka ve fiziksel gelişim büyük ölçüde gerilemiştir. 18. ya da 21. kromozomun trizomisi nedeniyle ortaya çıkar.
Zümre: Biyoloji Zümresi

58) Monoik (Eski Yunanca: Mono-tek+Oikos-ev): Tek evcikli. Aynı bitki üzerinde hem erkek hem de dişi çiçekleri ya da kozalakları taşıyan bitki.
Zümre: Biyoloji Zümresi

59) Monokotiledon (Eski Yunanca: Monos-tek+Kotyledon-fincan biçiminde): Angiospermae sınıfının bir alt sınıfı. Tek çenek yaprağı olan bitkileri içerir. Örneğin buğdaygiller, zambak ve orkide.
Zümre: Biyoloji Zümresi

60) Monomer (Eski Yunanca: Monos-tek+Meros-kısım, parça): Diğerlerine bağlanarak polimer yapabilen molekül ağırlığı nispeten küçük bileşiğin basit bir molekülü.
Zümre: Biyoloji Zümresi

61) Morfogenez (Eski Yunanca: Morphe-şekil+gennan-oluşturmak): Vücudun bir kısmının ya da özel bir organın şekil, büyüklük ve diğer yapılarının gelişimi.
Zümre: Biyoloji Zümresi

62) Motor Birim (): Bütün iskelet kası liflerinin tek bir motor nöron tarafından uyarılması.
Zümre: Biyoloji Zümresi

63) Mukoza (): Mukoz zar. Örneğin sindirim kanalını örten zar.
Zümre: Biyoloji Zümresi

64) Multipi alleller (): Tek bir lokusun farklı fenotipleri oluşturan üç ya da daha fazla seçenek durumu.
Zümre: Biyoloji Zümresi

65) Mutasyon (): Bir gendeki kalıcı ve kalıtlanan değişiklik.
Zümre: Biyoloji Zümresi

66) Muton (): Değişince organizmanın bir mutantının meydana gelmesine neden olan kromozomun en küçük parçası.
Zümre: Biyoloji Zümresi

67) Mutualizm (): Ayrı ayrı yaşayamayan, beraber olmaktan yararlanan farklı türden iki organizmanın oluşturduğu birlik.
Zümre: Biyoloji Zümresi

68) Myelin (Eski Yunanca: Myelos-ilik, öz): Merkezi sinir siteminde ve bazı periferal sinirlerde ki sinir hücrelerinin aksonları etrafında bir kılıf oluşturan yağlı madde.
Zümre: Biyoloji Zümresi

69) Myofibriller (Eski Yunanca: Myes-kas+Latince: Fibrilla-küçük lif): Aktin ve miyozin proteinlerinden oluşan kontraktil, uzun mikros kobik lifler.
Zümre: Biyoloji Zümresi