2-GLOBALLEŞMENİN DÜNYA PİYASALARINDAKİ REKABET ÜZERİNE ETKİLERİ
Dünya açısından sermaye hareketlerinin serbestleştiği, uluslar arası sermaye hareketlerinin trilyon doları aştığı, enformasyon ve iletişim alanında teknolojik gelişmenin piyasaları birbirine yaklaştırdığı ve alternatif yatırım araçlarının arttığı günümüz dünya ekonomisinde rekabetin yoğunlaşması kaçınılmazdır. Nitekim dünya ticaretinde liberal yaklaşımların ön plana çıkmasıyla rekabet anlayışı değişmiş ve yenilikçi piyasa ekonomisine paralel olarak rekabet yoğunlaşmıştır.
Diğer taraftan ücretler, makro ekonomik istikrar, istikrarlı döviz kuru, dış ticaret dengesi gibi faktörler yabancı sermayeyi özendirmek için önemli bir gösterge olmuştur. Özellikle yabancı yatırımcılar kararlarını verirken ücretlerin, sosyal maliyetler ve ekonomik durum hakkında karşılaştırma yapacak ve bu faktörlerin uygun- istikrarlı olduğu bir ortam tercih edeceklerdir.
Doğal olarak ülkelerin rekabet gücü değişik kriterlere bağlıdır. Bunların başında;
Faktör donanımı,
Ücretler,
Verimlilik,
Teknolojik yapı,
Ekonomik istikrar gelmektedir.
Firmaların günümüz koşullarında dünya ekonomisindeki gelişmelere uyum sağlayabilmeleri için esnek üretim sistemine sahip olmaları gerekmektedir. Aksi halde, rekabet şansı olmayacak, buna bağlı olarak üretim ve istihdam gerileyecektir. Bu da zaten var olan işsizliği daha da yüksek boyutlara taşıyacaktır. Firmalar açısından esnek üretim; teknoloji, ekonomik konjonktür ve talepte ortaya çıkan değişikliklere en kısa sürede cevap verebilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır. Emek açısından esnek iş gücü; iş gücü yapısındaki değişiklikler karşısında iş gücünde niteliksel ayarlamalar olarak tanımlanmaktadır.
Kısaca ifade etmek gerekirse, globalleşme, piyasaların dünya genelinde oluşmasına, bu ise rekabetin yoğunlaşmasına neden olmaktadır. Ancak, teknoloji üretmeyen ve nitelikli iş gücüne yeterince sahip olmayan ülkelerin bu yok edici rekabet ortamında yaşama şansları çok az görülmektedir. Çünkü, GOÜ’ ler de emeğin çoğunluğu vasıfsız işçilerden oluşmaktadır. Bu ülkeler, emeğin niteliğinin düşük olması nedeniyle, teknolojide ve dolayısıyla üretim sisteminde ortaya çıkan gelişmelere uyum sağlamada zorlanacaktır. Dünya piyasalarında sermaye ve bilgi yoğun üretim tekniğine sahip malların rekabet şansı yüksek olacağı ve bu malların üretimde nitelikli elemana ihtiyaç artacağı için GOÜ’ lerin rekabet şansı daha da azalacaktır. Dolayısıyla, nitelikli eleman eğitimin bir ürünü olduğu dikkate alınarak,GOÜ’ ler eğitime yaptığı yatırımları daha da artırmalıdır.
Konuyu bireysel düzeyde değerlendirdiğimizde; globalleşmenin iş gücü piyasasını da dünya boyutunda rekabetinin bir parçası olmasına yol açması nedeniyle, nitelikli ve dolayısıyla verimli olmayan kişilere yüksek ücret verilmeyeceği açıktır. Dolayısıyla bir taraftan işsizliğin azaltılması, diğer taraftan rekabette başarılı olmanın ön koşulu, eğitime her zamankinden daha fazla ve tüm boyutlardan (mesleki eğitim, meslek içi eğitim, aile eğitimi) büyük önem verilmelidir.
|