[Akdora]

Futbolda “daha fazla santrforla oynarsanız, daha çok gol bulursunuz” şeklinde bir garantiniz yok. “Daha az forvet sahaya sürerseniz, daha az gol atarsınız” diye bir kâide de... Hiddink, Avustralya Milli Takımı’yla gittiği Almanya’06’da 3-6-1 gibi enteresan bir sistem benimsemiş, ama gruplarda en çok gol atan beşinci ülke olmayı başarmıştı! Daha da acayip bir örnek: 1872’deki ilk ulusal futbol maçında İngiltere 1-1-8, İskoçya 2-2-6 gibi sistemlerle sahaya çıkıp, topu sadece ileriye vurmak yöntemiyle oynamışlar ama maç ironik bir şekilde 0-0 bitmiş!
Yani esasında bugün 4-3-3 veya 4-4-2 rakamlarını havalarda uçuşturup saatlerce konuşuyor olmamız bu dizilişlere bizim yüklediğimiz aşırı önemden de kaynaklanıyor biraz... Futbolda dizilişten çok daha önemli unsurlar var; mesela iyi futbolcularınız ve iyi bir hocanız varsa, sahaya en iyi 11 adamınızı çıkarıyorsanız ve onlar da gol atabiliyorsa kazanıyorsunuz işte! Yani çoğunlukla başarı, en iyi oyuncularınıza uygun sistemi bulup onları bir arada sahaya sürme becerisinde gizleniyor.
Örneğin geçtiğimiz yıl Inter’in oyuncu listesi 4-3-3’e uygun olduğu için (kadrosunda Mancini, Quaresma gibi üst düzey kanat hücumcuları olduğu için) Mourinho o sistemi benimsemiş, Ibrahimovic’i tek santrfor olarak kullanarak Serie A şampiyonluğuna ulaşmıştı. Ama Portekizli teknik adam bu yıl Ibrahimovic’i kaybedince, Mancini-Quaresma bekleneni veremeyince, elinde de Milito-Eto’o gibi iki süper bitirici olunca hiç düşünmeden 4-4-2’ye döndü. Inter’de geçen yıla göre 3 forvetten 2 forvete düşülmüş gibi gözükse de takımın ofansif zenginliği/performansı ikiye katlandı; 6 haftada 8’i Eto’o-Milito ikilisinden olmak üzere 12 gol kaydedildi (Geçen yıl aynı dönemde bu sayı 9 idi).
Benzer bir tablo Chelsea’de de var. Üstelik Ancelotti öncesi Londra ekibinde 4-3-3 anlayışı son 4 teknik adam tarafından büyük ölçüde korunmuş, bu diziliş bir Stamford Bridge geleneğine dönüşme yoluna girmişti. İtalyan teknik adamınsa gönlü, geçen yılın Premier Lig gol kralını sağ açığa göndermeye el vermedi; iki formda santrforu Drogba-Anelka’yı bir arada oynatmaya başladı. Chelsea’nin 5 yıllık 4-3-3 alışkanlığı bozulmasına rağmen sonuç başarılıydı: 7 maç, 6 galibiyet ve 8’i Drogba-Anelka imzalı 16 gol...
Denizli ve Broos
Mourinho ve Ancelotti’nin yaşadığı probleme ve çözüm yollarına bakıyorum; nedense fena halde Beşiktaş’a ve Trabzonspor’a benzetiyorum! M.Denizli geçtiğimiz yıl 4-3-3’e benzer bir sistemle iki kupa kazanmış, ama Bobo hiçbir zaman çizgide tam randıman verememiş. Üstüne bir de kadroya bütün futbol kariyeri ikinci santrfor olarak geçmiş Nihat eklenmiş! Tamam Beşiktaş, son 5 resmi maçında gol atamıyor ama sanki en güzel hücum varyasyonlarını 4-4-2’ye döndükleri Kayserispor maçında geliştirdiler. Sanki Bobo-Nobre-Nihat gibi santrforlar daha uygun 4-4-2 oynamaya...
Trabzonspor’da da benzer bir sıkıntı var. Yanal geçen yıl boyunca 4-3-3 oynamaya ve Umut’u sol açıkta kullanmaya ısrar etmiş. Yeni hoca Broos da sezona 4-3-3’le başlamış. Ama ilk 4 lig maçında sadece 4 gol kaydedebildikten sonra forvette Umut-Gökhan ikilisine dönülmüş, 180 dakikada 9 gol gibi olağanüstü bir performans yakalanmış! G.Birliği önünde neden Umut tekrar sağ açığa gitti, neden Gökhan tek santrfor oynadı, bayağı düşündük doğrusu...
Handikap
Tabii ki 4-3-3’ten 4-4-2’ye dönüldüğünde defansif özellikleri zayıf kanat hücumcularınızı kullanma şansınız azalabilir. Inter’de Mancini-Quaresma, Chelsea’de Kalou-Malouda (hatta belki Joe Cole) daha fazla kulübede kalabilir; Trabzon’da Alanzinho-Barış-Engin, Beşiktaş’ta Serdar ve Erkan da... Ama Milito-Eto’o veya Anelka-Drogba gibi uyumlu ikililer olunca, onlar da gol atıp takım kazanmaya alıştıkça kadronuzu döndürmeniz de mümkün.
Alex Ferguson İnönü’ye tek santrfor Rooney (kanatlarda Nani-Valencia’yla 4-3-3 gibi) çıkıp, son yarım saatte takımını Owen-Berbatov’lu düzene (klasik 4-4-2’ye) dönüştürüp kazanmadı mı?
Esasında bu kadar basit bir meseleyi, bu kadar komplike hale getirerek hata ediyoruz. Ama bazen yüzlerce başka detayla uğraşan teknik adamlar için basit düşünmek daha zor olabiliyor galiba... Broos ve Denizli’nin (Mourinho ve Ancelotti gibi) daha basit/duru alternatifleri de futbolseverlere sunmaları umuduyla. İyi pazarlar.

Uğur Meleke