Netbook, smartbook, tablet, akıllı telefon, e-okuyucu vs. Tüketicinin kafasını karıştıran yeni bilgisayar kategorilerini birbirinden farklı kılan nedir?
Önce masaüstü bilgisayar vardı, sonra dizüstü geldi, akabinde bilgisayarlar cebe girdi. Ancak alt kategorilere bölünme burada da bitmedi. Avuçiçi bilgisayar, akıllı cep telefonu, netbook, smartbook ve nihayet tablet pc derken tüketicinin de kafası karıştı.
Aslına bakılırsa bu bilgisayar kategorileri, temelde kasa ölçüleri ve gerçekleştirebildikleri işlemler bazında birbirinden farklılaşıyor. Ancak aradaki sınırlar o kadar da keskin değil. Nitekim başka bir kategoriyle tanımlanan işlevleri yerine getiren farklı ürünler de çıkarılıyor.
Bu isimlendirmelerin karıştırdığı kafaları biraz olsun rahatlatmak için, özetle ne nedir, birini öbüründen temelde ne ayırır bahsedelim.
NETBOOK
Küçük ve ucuz dizüstü bilgisayardır. Ekran ebatları 7 inç (17.5cm) ile 12 inç (30cm) arasında değişir. Neredeyse tamamı Intel Atom işlemci ve Windows işletim sistemi kullanır. Fiyatları 250 dolar civarından başlar, 400 dolarlarda yoğunlaşır, birkaç lüks model hariç 700 dolarda durur. Hiçbirinin optik okuyucusu yoktur, 1 ila 1.5 kilo arasında çeker, 1-2 RAM taşır, standart olarak Wi-Fi bağlantıya sahiptir. 3G modemli olanları da vardır ve bunlardan bazıları mobil operatörlerce kampanyalı olarak da satılır.
Netbooklar daha çok internette gezinmek, sosyal ağlarda zaman geçirmek, e-posta yazışması yapmak, not almak ve temel yazı ve tablo uygulamalarını çalıştırmak için kullanılıyor. Grafik tasarım ve popüler PC oyunları gibi hız ve çeviklik gerektiren uygulamalara yetişemezler.
SMARTBOOK
Netbooka benzeyen ve yeni yeni oluşmaya başlayan kategorinin ana ayırt edici özelliği, akıllı cep telefonu işlemcisine sahip olması. Tabi bu, smartbookla cep telefonu görüşmesi yapılabildiği anlamına gelmiyor.
Çoğu Google’a ait Android işletim sistemini kullanır. Düğmesine basar basmaz açılır, wi-fi ile hemen internete bağlanır. Ekran boyutları 10 inç (25cm) civarında. Henüz Türkiye’de örnekleri olmasa da fiyatları 300-500 dolar arasında değişiyor. Netbookların yaptığı pek çok temel işlevi yerine getirebilyoir. Bazı yeni modellerde 3G için SIM kart yuvası da bulunuyor.
AKILLI TELEFON
Sıradan cep telefonlarına kıyasla çok daha ileri düzeyde işletim sistemine sahip olan ve çok sayıda uygulamayı çalıştırabilen portatif iletişim cihazlarıdır. Büyük dokunmatik ekranlı ve fiziki qwerty klavyeli olmak üzere iki ana kategorisi var. Dokunmatik ekranlı olanlarının ekran boyutu aşağı yukarı 3.5 inç (8.8 cm) civarında, ancak son aylarda daha büyük ekranlı modeller de türemeye başladı. Biraz daha genişlerse pekala tablet bilgisayar kategorisiyle kesişebilir.
Dokunmatik ekranlı olanları esasen internette gezinmek, sosyal ağlara bağlanmak, e-posta alıp göndermek, MP3 ve müzik dinlemek ve basit oyunlarla zaman geçirmek gibi ihtiyaçlaır karşılar. Mutlaka Wi-Fi ve/veya 3G bağlantı özelliğine sahiptir.
Üst yarısı ufakça bir ekran, alt kısmı da fiziksel qwerty klavyeden oluşan akıllı telefonlarsa, firmaların ortak tanımına göre, SMS ve e-posta mesajlaşmasına öncelik veriyor. İnternette gezinme, karmaşık oyunları oynama ve vvideo klip izleme gibi büyük ekranda daha keyif veren uygulamalarda haliyle fazla tatmin edici değiller. ‘İş telefonu’ olarak da bilinirler.
Akıllı telefonlara marka ve modeline göre farklılık gösteren uygulamalar yüklenebilir, işlevleri zenginleştirilebilir. Fiyatlarıysa, bir mobil operatör kampanyasına dahil değilse, 300 dolarla 1100 dolar arasında değişiyor.
E-OKUYUCU
Temelde dijital kitap okumak için tasarlanıp üretiliyor. Son zamanlarda internete kablosuz olarak bağlanıp gezinme ve dosya alışverişi yapma gibi özellikler de eklenen modelleri türemiş, karakter olarak tablet PC’lerle benzeşmeye başlamıştır.
Bunların genelde 6 ile 10 inç arasında değişen ekranlarında E-ink (E-mürekkep) denilen özel bir teknoloji kullanılıyor. Bu teknoloji, arkadan aydınlatmalı ekranlar kadar parlak ve göz yorucu olmayıp, yazıları ekranda gerçek bir kitap sayfasının mat ve keskinliğinde gösterir. Fiyatları 150 dolardan başlıyor, ancak zaman içinde tablet PC’lerle kaynaşıp bir fiyat artışı yaşaması olasılık dahilinde.
TABLET BİLGİSAYAR
Ekran boyutları 5 inç’ten (12.5 cm) başlar, dokunmatik tek bir ekrandan oluşur. Tüm diğer aksam ekranın da oturduğu yekpare gövde içindedir. Yeni tablet PC modellerinde fiziki klavye yoktur, ekrandaki beliren sanal klavye kullanılır. Ancak fiziki klavyeli, katlanır ve dokunmatik ekranlı eski tablet kategorisinden de bazı ürünler hala var piyasada. Tabletlerin hemen hepsi wi-fi ile internete bağlanır.
HP iSlate ve Apple iPad gibi yeni açıklanan modellerden yola çıkarak, esas işlevlerinin internette gezinme, video izleyip resimleri organize etme, oyun oynama, elektronik kitap, dergi, gazete okuma ve nadiren de ofis uygulamalarını çalıştırma gibi işlevleri bulunur.
‘Hepsi bir arada’ olan tablet bilgisayarlar henüz yeni olsa da, bu yıl içinde çok sayıda firmanın ürünlerini pazarda görmemiz mümkündür. Fiyatların 300 dolardan başlayacı söylenebilir.