KANGAL (KARABAŞ) VE AKBAŞ’LARIN TARİHÇESİ
Kangal ve Akba
şlar Türk çoban köpekleri olup Asya Çoban Köpeği ailesindendir. Bu köpekler Anadolu’ya Oğuz Türkleri’nin 250 yıllık göçleri sırasında gelmişlerdir.Hayvan yeti
ştiriciliği konusunda oldukça başarılı olan Oğuz Türkleri,
İran Horasan bölgesine geldiklerinde, daha önce bu bölgeye Kuzey Asya’dan getirilerek sıcak ve rutubetli iklime uyum göstermiş Akbaş ve Karabaş’lar
ın melezlemelerini yaparak bugünkü Anadolu iklimine uyumlu nesilleri geli
ştirmişlerdir.Küçük ba
ş hayvan yetiştiriciliği ile uğraşan Oğuz Türklerinde Kangal ve Akbaş’lar hayvan sürülerinin ve kendi ya
şam alanlarının korunmasında kullanılmıştır.
KANGAL (KARABAŞ) IN MORFOLOJİK IRK ÖZELLİKLERİ
Kangal köpe
ğinin vücut yapısı aslanı andırır.Kuyruğu kıvrımlı, yukarı doğru kalkık ve halka biçimindedir. Kök k
ısmı kalın, uç kısmı çok ince olmayan bu kuyruk gövde renginden biraz daha koyudur. Kuyru
ğun halka şeklinde ve , kök ve üst k
ısmının siyah kırçıllı, en uç k
ısmının ise beyaz ya da siyah olmas
ı iyi özellik sayılır.
Yüzün burun k
ısmından alına doğru az veya çok karalığı, Karabaş ırkının belirleyici özelliğidir. Kangallarda kafa iri, alın kısmı geniş ve yüksek, çene kalın ve güçlü, dişler çok iridir. Çene ve burun orta uzunlukta, burun küt, kulaklar üçgen
şeklinde, büyükçe, kafaya yapışacak şekilde aşağı sarkık ve siyah dalgalı görünümdedir. Gözler oval, genelde siyah ve kahve rengi olup etrafı siyahtır. Boyun hafifçe e
ğik, adaleli, kısa ve başa yakın genişliktedir. Gövde kirli beyaz , bazen gri bazen de açık kahverengi kırçıllıdır. Göğüs oldukça geniş ve adaleli olup rakibine ilk sald
ırıda kullandığı silahıdır. Kalça oldukça küçük olup, boyun yüksekliğindedir. Bel ince, kar
ın içeri çekiktir. Ön bacaklar oldukça kal
ın ve adaleli olup kavgada kulland
ığı önemli silahlardan biridir. Arka bacaklar, ön bacaklar kadar kal
ın olmamakla birlikte, daha uzun olup, düşmanını biran önce yakalamada büyük avantaj sağlar. Ayaklar iri, yere basan k
ısmı uzunca, parmaklar bombeli ve siyaht
ır. Ayakların tümü veya dizden yukarısı gövdesinin rengindedir. Ön ayak parmakları dört adet olup kal
ın ve küt tırnaklıdır. Tabandaki t
ırnaksız olan beşinci yassı parmak topuk görevi yapar. Baz
ılarında, ayak pençesinin üzerinde de bir t
ırnak bulunabilir. Bu t
ırnak arka ayaklarda çift olabilmektedir. Bedeni kısa ve sık tüylerle kaplı olup bozdan çelik rengine kadar farklılık gösterir. Göğüste beyaz bir madalyon bulunabilir. Yüzündeki Kangal beni ya da benleri ile üst dama
ğındaki siyah leke Kangal’ın soy saflığının garantisidir.
Beden ölçüleri
şu şekildedir:
Ağırlık Kalça Yüksekliği Erkek 45 - 70Kg 70 - 85cm
Dişi 40 - 60Kg 60 - 75cm
AKBAŞ’IN MORFOLOJİK IRK ÖZELLİKLERİ
Akba
ş, iri cüsseli, atletik yapılı, dururken ve hareket halinde son derece güzel ve zariftir. Kafa iri, hafifçe bas
ık, burun Kangala göre biraz uzunca, ucu siyah ve kütçe, üst dudaklar hafif sark
ıktır. Gözler badem şeklinde, kahve rengi tonlarda, zeki ve yumuşak bakışlıdır. Kulaklar irice üçgen şeklide, kafaya yapışacak şekilde sarkıktır. Boyun orta uzunlukta kal
ın ve kaslıdır. Göğüs geniş ve kaslı, göğüs kafesi derindir. Ön bacaklar kalın kemikli ve adaleli olup birbirine paraleldir. Arka bacaklar adaleli ve ön bacaklara göre daha uzuncad
ır. Ayakların yere basan kısımları uzuncadır. Bazılarında, Kangallarda da olduğu gibi pençe tırnağı bulunabilir. Kalça ve bel dar, kar
ın içeri çekiktir. Gövde uzun ve atletik görünümdedir. Kuyruk kal
ın, uzun ve yukarıya kalkık halka şeklindedir.Tüyler ba
şta ve bacaklarda oldukça kısa ve yumuşak, boyun, sırt ve kuyrukta daha uzun ve sert yap
ılıdır. Renk istisnas
ız olarak, bu türün tamamında beyazdır. Kulak üstleri, omuz ve sırt bal köpüğü olabilir.
Beden ölçüleri
şu şekildedir:
Ağırlık Kalça Yüksekliği
Erkek 45 - 65Kg 70 - 85cm
Dişi 40 - 55Kg 60 - 75cm
KANGAL VE AKBAŞ’IN FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİ
Vücut ısısı : 38-39 C Kızgınlık : Senede iki defa ortalama 21 gün.
Solunum sayısı : 10-40/dk Çiftleşme zamanı : Kızgınlığın 9-13 üncü günü.
Nabız : 70-130/dk (yavrularda 200 e kadar çıkabilir) Gebelik süresi : 58-63 gün.
Vücut gelişiminin tamamlanması : 15 ay.
YAVRULARDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
VERİLMEYECEK GIDALAR:
Çok yağlı yiyecekler : Yağlı et ve et suları , tavuk derisi, yağlı salça v.b..
Sert ve kılçıklı yiyecekler : Tavuk kemiği, pirzola kemiği, kılçıklı balık, sucuk parçaları, sert ekmek kabukları v.b..
Tatlı yiyecekler : Çukulata, pasta, baklava ve diğer tatlılar.
Baklagiller : Kuru fasulye, nohut v.b.
Diğer : Patates, ıspanak, patlıcan, domates, çilek, bulgur pilavı, sulandırılmamış süt ve sıcak, soğuk, salçalı ve baharatlı yiyecekler.
VERİLEBİLİR GIDALAR :
Hazır yavru köpek mama ve konserveleri, pirinç ile pişirilmiş ince kıyılmış sebze ve yağsız kıyma, pirinç pilavı, peynirli yada kıymalı makarna, pirinç çorbası, sebze çorbaları, tavuk eti, yağsız kıyma, suda pişmiş kılçıksız balık, yoğurt, peynir, ayda bir güzel pişirilmiş karaciğer, haftada iki kez yumurta sarısı ve bal.
DİĞER HUSUSLAR:
Tüm aşıları tamamlanana kadar dış ortamla ve başka evcil hayvanlarla temas ettirilmemeli, yıkanmamalıdır. Üç aylıktan önce eğitime başlanmamalıdır.Eğitim sırasında kesinlikle sert davranılmamalıdır.