İsviçre'deki Triftgletscher buzulu.
Alpler, Orta Avrupa'da yer alan büyük dağ silsilesi.
İsviçre, Kuzey
İtalya ve
Fransa'nın pek çok bölümünde görülür.
Avusturya'nın hemen hemen hepsini kaplar ve
Almanya'nın güneyinde önemli yer tutar.
Coğrafi olarak 44°-48° kuzey
enlemleri ve 5°-18° doğu
boylamları arasında bulunur.
Ekvator'dan ve Kuzey kutbundan hemen hemen aynı uzaklığa sahiptir. 207.000 km² bir alanı kaplar.
Alpler baştan başa
İtalya'yı geçen
Apeninleri, Slovenya ve Hırvatistan kıyısında uzanan
Dinar Alplerini, Balkan ve
Karpat dağlarını içine alır. Bazı fasılalarla Anadolu'da
Toroslarla devam ederek, İran'a geçer ve oradan Orta Asya'ya uzanır.
Alp Dağları kendi içinde üç kısma ayrılır: Batı, Orta ve Doğu Alpler. Batı Alp Sıradağlarında Maritime, Cotian, Dauphine, Graian ve Pennine Alpleri önemlilerindendir. Maritime Alpleri,
Rivyera kıyıları ve İtalya ovaları boyunca yükselir ve 3000 metrenin üzerinde zirvelere sahiptir. Pennine Sıradağları en dikkat çekicisi olup, 96 km civarında uzunluğa ve Alplerin en çok görmeye değer tepelerine sahiptir. Batı ucunda, Fransa ve İtalya'nın birleştiği yerde
Mont Blanc Tepesi mevcuttur. Karlarla kaplı bu tepe deniz seviyesinden 4810 metre yükseklikte olup Avrupa'nın en yüksek tepesidir. Pennine Alplerinin diğer ucundaki Monte Rosa 4634 m yüksekliktedir. İsviçre ve İtalya sınırında bulunan
Matterhorn ise bıçak gibi yükselerek 4478 metreye ulaşır.
Orta Alplerin bir kolu da
Ren Nehri Vadisinin kıyısındaki
Bern Alpleridir.
Finsteraarhorn (4274 m),
Aletschhorn (4195 m) ve
Jungfrau (4158 m) gibi dünyanın en güzel tepelerine sahiptir. Yaklaşık 30 km ayrı ve paralel bulunan Pennine ve Bern Alpleri
İsviçre'nin en önemli manzaralarını oluştururlar. Orta Alplerin, Lepontine, Tödei, Glarus, Bernia, Albula ve Silvretta önemli kollarıdır.

Triglav dağı (Julian Alpleri)
Doğu Alpler, daha az yüksek tepelere sahib olmalarına karşılık güzellikleri yönünden dikkati çeker.
Bavyera Alpleri, Julian ve Carnic Alpleri önemli kollarıdır.
Dolomitler, ufalanan kalkerli yarları ile meşhurdur. Doğu Alplerde vadiler, sık ormanlara sahip olduklarından, toprak tarıma çok az müsaittir.
Alp vadileri oldukça değişiktir. Bazıları sayısız şelalelerin mevcut olduğu nehirleri barındıran dik yamaçlı, bazıları da, ana dağlara paralel uzanan geniş vadiler şeklindedir. Bunlardan kısa ve geçişi temin eden vadilere de rastlanır.
Kar çizgisinden yukarıda olan tepelerde
buzullara ve buz kesmiş kar taneciklerinden meydana gelen bölgelere rastlanır. Bu buzullar içinde en büyüğü 25,6 kilometre boyunda ve 1689,6 kilometrekarelik bir alanı kaplayan Aletsch'dir. Bu buzulların yataklarına buz nehri denir. Yüksek dağlara ve kutup bölgelerine münhasır olan bu dikkat çekici buz nehirleri ilk defa Alpler'de incelenmiştir. Hareketleri yavaş yavaş ve karmaşıktır. Dünyanın diğer bölgelerinde de olduğu gibi yavaş yavaş çekilmeleri yerkürenin ısındığına işaret etmektedir. Bazı bölgelerde 1000 metrelik yüksekliğe kadar inmekte ve daha aşağılarda dağların sırtlarında kaybolmaktadırlar. Buzullar pek çok V şekilli vadiyi genişleterek U şekline getirmişlerdir. Ayrıca arazide buzulların eriyerek bıraktıkları toprak ve taş artıklarına rastlanır.
Buzullardan kalan diğer bir iz de göllerdir.
Lago Maggiore ve
Como güneyde
İtalya'da bulunan çok güzel turistik göllerdir.
Cenevre,
Lucerne ve Constanceis güzel olmakla beraber dağlık bölgede bulunurlar. Cenevre gölü, Okyanusdaki
gel-git olaylarına benzer fakat menşei tamamen farklı olan bir olaya sahiptir. Olayın sebebi atmosferik basıncın değişmeleridir.
Avrupa'nın bazı önemli nehirleri Alpler'in erimiş karlarını taşırlar.
Rhone nehri Batı Alpler'den çıkıp
Fransa'da denize dökülür. İtalya'nın önemli nehri olan
Po da Alplerden beslenir ve doğu yönünde
Lambardy Ovalarından geçerek,
Adriyatik'e dökülür. Alp derelerinin birleşmesinden meydana gelen
Ren Nehri ise, kuzey yönünde vadiler arasında dolaşarak akar.
Okyanus ve kara rüzgarlarının sınırında bulunan Alpler'de, iklim genel olarak ılımandır. Ancak yer ve yüksekliklere göre farklı iklim şartları tarıma elverişli değildir. Yağış ortalamaları oldukça yüksektir. En çok yağış 3000 mm ile Conia'dadır. 2900 m yükseklikteki bölgelerde devamlı kar yağışları bulunur. Bu sebeple
kayak ve spor müsabakalarına elverişlidir.
Alplerdeki bitki örtüsü çok zengin ve çeşitlidir. İki bin yüz metrenin üstünde çiçek veren bitki çeşidine rastlanmıştır.
Güney kıyılarda hurma tipi ve yarı tropikal bitki türlerine rastlanır. Bu bölgeye zeytin şeridi denir. Vadilerde ve alçak yamaçlarda
meşe,
kayın,
akçaağaç gibi ağaçlar vardır. Yükseklerde
çam,
karaçam ve
ladin hakimdir. Bunların üzerinde çayırlık bölge bulunur. 2430-2895 m arasında bitkiler kaybolurken karlı bölgeler başlar.
Alplerde genellikle dağların yüksek kesimlerinde birkaç hayvan türüne rastlanır. Ağaç çizgisinin üstünde Alp çayırlarında bulunan bir ara nesli tükenmeye yüz tutan vahşi keçi, boyları 60 santimetreye kadar ulaşan
dağ faresi en çok rastlanan hayvanlardır. Bunların dışında av ve vahşi hayvan olarak çeşitli türde
tavşan,
tilki ve az görülen
kahverengi ayıya rastlanır.
Avrupa bizonu, uzun tüylü vahşi öküz ve kurdun nesli tükenmiştir.
Kuş türleri de oldukça boldur.
Orman tavuğu,
ağaç kakan,
keklik ve su kuşları bunlar arasındadır.
Kartallara,
kuğu kuşlarına ve yırtıcı kuşlara yüksek tepelerde rastlanır.
Kızılca,
karga ve
kuzgun da bulunur. Orman tavuğuna ise kar sınırında rastlanır. Göl ve akarsuları ise,
alabalık ve diğer tür balıklarla doludur.
Dağlarda çeşitli geçitler mevcuttur. Eskiden kullanılan geçitlerin yanında Montegnevre Geçidi (1854 m), Mont Cenis Geçidi (2082 m), Küçük St. Bernard Geçidi (2188 m), Büyük St. Bernard Geçidi (2472 m), Orta İsviçre'de Simplon (2008 m) ve St. Gotthard (2112 m) geçitleri vardır. Nisbeten doğuda ise İtalya'yı Avusturya'ya birleştiren Brenner (1370 m) geçidi mevcuttur. Bütün bunlara yaklaşık 50'den daha fazla geçidi de ilave etmek gerekir.
Daha sonra yapılan yol, kö
prü,
tünel ve geçitlerle Fransa ve İtalya birbirine bağlanmıştır.
1965'te tamamlanan 11,6 kilometrelik Mont Blanc tüneli, dünyanın en uzun otomobil tünelidir.
Alplerde önemli bir endüstri yoktur. Madencilik önemli sayılmaz. Kuzeybatı Slovenya'da
civa ve bazı yerlerde
kurşun çıkarılır. Bazı yerlerde
kaya tuzu oldukça fazladır.
Demir,
bakır,
çinko,
altın,
gümüş ve
kömür ise, sınırlı mikdarda bulunur. Nisbeten çok olan akarsular,
hidroelektrik enerji elde etmede kullanılır. Yayla kısımlarda
tahıl ve
patates yetiştirilir. Hayvan ve ilgili mamüller nisbeten dağlık bölgelerden üretilip elde edilir. Özellikle
İsviçre peyniri meşhurdur. Ahşap oymacılığı, saat imalatı ve mükemmel harita baskıcılığı da mühim yer tutar. Önemli başka bir endüstri kolu da
turizmdir. Manzara ve sağlıklı iklim, turistleri çeken bir unsurdur. Alçak vadiler, karlı tepelerden gelen rüzgar tarafından serinletilir.
İsviçre, milletlerarası bir oyun sahası olarak kış sporlarının merkezidir.
Dağcılık da buralar için çekiciliği olan ayrı bir spordur.